سرویس تاریخ و سیاست خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا): تاریخ معاصر ایران به‌ دلیل رخداد عظیم انقلاب اسلامی جلوه‌ای دیگر دارد. در امتداد تاریخ که نگاه کنیم، انقلاب اسلامی، سرنگونی نظام دیرپای سلطنت و برپایی نظام اسلام را باید همچون یک نقطه عطف در نظر بگیریم. مطالعه تاریخ معاصر از این جهت اهمیت دارد که زمینه‌های شکل‌گیری این رخداد مهم را توضیح می‌دهد. بدون توجه به سابقه انقلاب اسلامی، دستاوردهای آن روشن و قدر آن به‌درستی شناخته نمی‌شود. 
دومین نمایشگاه تخصصی کتب تاریخ معاصر با شعار «تاریخ چراغ راه آینده» فرصتی پیش آورد تا با ابوالحسن محمدیان درباره «انقلاب اسلامی، زمینه‌ها، بسترها، وقیاع و افراد تاثیرگذار» و کتاب‌هایی که در نمایشگاه ارائه شده گفت‌وگو کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانید: 

به نظر شما اهمیت دومین نمایشگاه تخصصی کتب تاریخ معاصر ایران چیست؟ این نمایشگاه چه تاثیری بر مطالعات تاریخی می‌گذارد؟

تاریخ معاصر ایران شامل سه دوره‌ بزرگ را در می‌گیرد؛ دوره مشروطه، دوره پهلوی و دوره انقلاب اسلامی و در این زمینه کتاب‌های متعدد زیادی چاپ شده است. چنین نمایشگاهی از چند جهت اهمیت دارد؛ اکنون در مقطع حساسی هستیم و مخالفین انقلاب اسلامی در تلاش هستند که هویت انقلاب را مخدوش کنند. برخی از جوانان ما از تاریخ انقلاب اسلامی اطلاع ندارند و باید در جریان آن قرار بگیرند. مسئولین فرهنگی باید به این مسئله توجه داشته باشند. برگزاری چنین نمایشگاه‌هایی می‌تواند جوانان را با این کتاب‌ها درگیر کند و مسئولان فرهنگی باید به فکر راه‌هایی باشند که جوانان را به سمت چنین فضاهایی سوق دهند. 

رهبری در این زمینه دغدغه دارند و بارها به این مسئله اشاره کرده‌اند؛ ایشان گفته‌اند: «یکی از راه‌های فریب و اغواگری تحریف تاریخ است که امروز متاسفانه این کار به وفور صورت می‌گیرد. من از اینکه می‌بینم جوانان از این قضایا بی‌اطلاع‌اند رنج می‌برم.» ایشان در جایی دیگر در سال 1394 می‌گویند: «یکی از چیزهایی که بنده نگران آن هستم، این است که این نسل جوانِ بالنده‌ی ما که هم آگاه و با بصیرت است، هم دارای انگیزه است، وسط میدان است، انقلابی است، به تدریج این حوادث مهم را، این عبرت‌های بزرگ دوران معاصر را از یاد ببرد».

اهمیت دیگر این نمایشگاه در جمع‌آوری کتب تاریخ است که در فضای علمی پراکنده هستند. ایجاد بانک اطلاعاتی جامع در کتاب‌های منتشرشده بسیار مهم است و برای محققان تاریخی اهمیت دارد. برگزاری چنین نمایشگاه‌هایی به این مسئله کمک می‌کند. کتاب‌های مفید و صادق برای افشای چهره کسانی که انقلاب اسلامی را به انحراف کشاندند در این نمایشگاه عرضه شده است. 

خواندن چه کتاب‌هایی را که در این نمایشگاه عرضه شده‌اند پیشنهاد می‌کنید؟

در تاریخ معاصر ایران موضوعات مهم زیادی وجود دارد. یکی از موضوعات مهم بررسی نقش گروه‌های تأثیرگذار است؛ روشنفکران گروهی هستند که نقش مهمی در هدایت تاریخ داشته‌اند. مؤسسه قدر ولایت در این زمینه کتاب‌های مهم منتشر کرده است. 

دوران پس از انقلاب نیز بسیار مهم است؛ مجموعه تاریخ معاصر انقلاب اسلامی که دهه اول پس از انقلاب را روایت کرده است برای خوانندگان جوان مفید است. این کتاب‌ها بر اساس مستندات تاریخی نوشته شده‌اند و  برای پژوهشگران و جونان مناسب هستند. 

مهم‌ترین رخدادهای دهه اول انقلاب اسلامی از نظر تأثیرگذاری بر تاریخ معاصر ایران چیست؟

در این دوره چند رخداد مهم اتفاق افتاد که در نشان‌دادن ضدانقلاب و نقش مردم در وقایع تاریخی تأثیرگذار بود. به برخی از مهم‌ترین این رویدادها اشاره می‌کنم.  

درگیری‌های اول انقلاب و آشوب‌های ایجادشده در نقاط مختلف کشور و مسئله تجزیه‌طلبی از اولین اتفاقات مهم در این دوره بود که حتی تا امروز مطرح است. این مسئله باعث شد که مردم به آگاهی برسند. رخداد مهم دیگر کودتاهای اول انقلاب بود که نقش واقعی بسیاری از چهره‌های سیاسی آن دوره را نشان داد. ترورهای سازمان مجاهدین خلق و دیگر گروه‌ها از دیگر رخدادهای مهم این دوره بود. ترورها ماهیت این سازمان‌ها را برای مردم روشن کرد. در این زمینه عملیات مرصاد نیز اهمیت دارد. 
مسئله مهم دیگر جنگ تحمیلی است که قدرت و توان انقلاب اسلامی را نشان داد. مورد مهم بعدی انتخاب آیت‌الله منتظری برای قائم مقامی بود که اهمیت زیادی داشت. گذشت زمان موقعیت این فرد را با توجه به حواشی‌اش نشان داد. این مسئله نیز بصیرت و آگاهی مردم را نشان داد. 

در مجموعه ده جلدی «تاریخ انقلاب اسلامی» به چه موضوعاتی پرداخته شده است؟ هدف و انگیزه شما از پرداختن به این موضوعات چه بود؟

در این مجموعه تاریخ معاصر را به دو قسمت تقسیم کرده‌ام؛ یکی دوران دهه اول انقلاب اسلامی تا زمان فوت امام و دیگری دوره رهبری آیت الله خامنه‌ای که این بخش هنوز منتشر نشده است. درباره دهه اول انقلاب ده جلد کتاب نوشته‌ام با هدف معرفی انقلاب اسلامی به جوانانی که انقلاب را درک نکرده‌اند. ما وظیفه داریم که رویدادهای تاریخی آن دوره را به جوانان معرفی کنیم و هدف من نیز روشنگری جوانان است. هدف ما در این مجموعه بررسی تحلیلی رخدادهای تاریخی نبوده است بلکه با استفاده از مستندات مهم تاریخی به روایت وقایع اساسی پرداخته‌ایم.

جلد اول مجموعه درباره دولت موقت است، جلد دوم به مسئله قانون اساسی و بازنگری آن می‌پردازد. جلد سوم به دوران ریاست‌جمهوری بنی صدر و جلد چهارم به آشوب‌ها و کودتاها می‌پردازد. جلد پنجم درباره جنگ تحمیلی است. جلد ششم به بررسی دوره قائم مقامی آیت‌الله منتظری می‌پردازد. در جلد هفتم به حزب جمهوری اسلامی و انحلال آن پرداخته شده است. جلد هشتم به بررسی سه دوره اول مجلس شورای اسلامی و جلد نهم به چهار دوره اول ریاست جمهوری می‌پرداز. جلد دهم مختص به رخدادهای فرهنگی مانند مسئله حجاب و انقلاب فرهنگی است. 

سخن پایانی:

کارهای فرهنگی باید به شکلی منسجم ارائه شوند و دغدغه‌های جوانان مد نظر قرار بگیرند. اگر جوانان را با بصیرت و آگاهی حفظ کنیم هیچ گروهی نمی‌تواند آن‌ها را از مسیر انقلاب اسلامی بیرون کند.