به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، یاسر احمدوند در برنامه گفت‌وگوی ویژه بخش خبری ۲۱ سیما که به موضوع «سی‌و‌سومین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب» اختصاص داشت، اظهار کرد: به‌عنوان برگزارکننده، بیشترین اشراف را بر نواقص نمایشگاه کتاب دارم و با اطلاع بر این نواقص، نمایشگاه امسال خوب است چون بعد از وقفه دو ساله احتیاج، اشتیاق و دلتنگی که ایجاد شده بود با برگزاری این نمایشگاه از بین رفت.
وی گفت: همزمان دو نمایشگاه مجازی و حضوری در کنار هم برگزار شد که اتفاق کم‌نظیری است و سطح زیر بار این نمایشگاه به حدود ۹۰ هزار متر رسید، فکر می‌کنم نمایشگاه کم‌نظیر و استقبال مردم ویژه بود، نوع و میزان فروش نشان می‌دهد که مردم استقبال ویژه‌ای از نمایشگاه کردند.
احمدوند افزود: ویژگی و هویت نمایشگاه فرهنگی کتاب در کشور، قدری متفاوت با نمایشگاه‌های کتاب در جاهای دیگر دنیا است، مخاطب اصلی نمایشگاه کتاب تهران مردم و خانواده‌ها هستند، در نمایشگاه‌های دیگر دنیا مخاطبان اصلی نمایشگاه، افراد صنعت نشر مانند ناشران، نویسندگان و مروجان کتاب هستند.
وی گفت: در نمایشگاه کتاب تهران خانواده‌ها و مردم مخاطبان اصلی نمایشگاه هستند بنابراین بخش فروش از دوره اول تا به حال در نمایشگاه بخش جدی نمایشگاه بوده است.
معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: ویژگی‌های مختلفی در صنعت نشر وجود دارد که موجب می‌شود انتظار از نمایشگاه، یک فروشگاه هم باشد، یکی از این ویژگی‌ها این است که بخش قابل توجهی از مردم کشور ما دسترسی به کتاب ندارند، در روستاها و شهرهای کوچک کتابفروشی وجود ندارد، این یکی از دلایلی است که توقع می‌رود در طول سال حداقل یک بار مردم بتوانند از نزدیک همه محصولات و انتشارات را ببینند.
احمدوند گفت: نکته دیگر اینکه تعداد کتاب‌فروشی‌های کشور چون کمتر از تعداد ناشران است و میزان تولید کتاب بیشتر از ظرفیت ویترین‌های موجود است، کتاب فروشی‌ها نمی‌توانند همه تولیدات ناشران را بگیرند و به نمایش بگذارند.
وی ادامه داد: شاید به‌طور متوسط از هر ناشر کمتر از ۱۰ تا ۲۰ درصد کتاب‌هایش را می‌توان به طور عمومی در فروشگاه‌های مختلف دید و بخش جدی کتاب‌های ناشران در کتاب‌فروشی‌ها امکان عرضه ندارند. تعدادی از کتاب‌ها هم مخاطب عمومی ندارد، کتاب‌های تخصصی کتاب‌های خاص هستند که مخاطب خاص دارند و برای کتاب‌فروش صرفه اقتصادی برای ارائه ندارد.
وی افزود: مجموع این عوامل باعث می‌شود که ما ناگزیر باشیم در سال به این مجموعه ناشران و کتاب‌ها فرصتی دهیم که خود را به مخاطبان ارائه کنند، این دلیل اصلی است که همچنان وجه فروشگاهی در نمایشگاه وجود دارد.
معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به اینکه از ۳۲ کشور در نمایشگاه نماینده داریم یا ناشر حضور دارد یا مهمان افزود: حدود ۶۰ مهمان خارجی در نمایشگاه حاضر هستند و ارتباطات فرهنگی گسترده، تبادلات و تفاهمات فرهنگی بین ناشران ایرانی، اتحادیه‌های ایرانی و ناشران و اتحادیه‌های کشورهای دیگر ایجاد شد.
احمدوند گفت: در حوزه نشر بین‌الملل عقب‌افتادگی‌های زیادی داریم و فعالیت‌های ما در حوزه نشر بین‌الملل فعالیت‌های مطلوب، مفید و کافی نبوده است، هم در حضورمان در نمایشگاه خارجی تجدید نظر اساسی می‌کنیم و هم در برپایی بخش بین‌الملل نمایشگاه تهران، امسال اندکی از این تغییر و تحول مشاهده شد، حتماً در سال‌های آینده بخش بین‌الملل نمایشگاه کتاب تهران متحول خواهد شد و حضور ما در نمایشگاه‌های منطقه‌ای با اولویت و دیگر نمایشگاه‌های بین المللی با هدف حضور ما در بازارهای بین المللی تقویت خواهد شد.
وی گفت: نگاهمان به نمایشگاه‌های خارجی نگاه گردشگری نیست و برای نمایشگاه‌های خودمان هم گردشگر دعوت نمی‌کنیم.
احمدوند با بیان اینکه فعالیت حرفه‌ای در حوزه نشر مد نظر است افزود: این فعالیت در نمایشگاه خودمان و حضور در نمایشگاه خارجی خواهد بود.
وی گفت: تاکنون حدود ۴۵۰ اثر ایرانی با حمایت این طرح در کشورهای دیگر ترجمه و منتشر شده است، پژوهش را شروع کردیم که چقدر از این آثار اکنون در بازارهای مختلف دنیا حضور دارند که بازخورد دقیق و واقعی از این اتفاق داشته باشیم.
معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: اصل ایده و طرح، بسیار خوب است و باید از ناشران خارجی که علاقه‌مند هستند آثار ناشران و نویسندگان ایرانی را ترجمه کنند حمایت کنیم و بهترین راه هم همین است که آثار ایرانی و فارسی توسط ناشران خارجی انتخاب، ترجمه و در بازارهای آنها عرضه شود، ترجمه باید در کشور مقصد صورت بگیرد. حتماً این توسعه صورت و تقویت شود و به بازارهای منطقه‌ای توجه شود.
احمدوند گفت: در خیلی از کشورهای دنیا نمی‌توانیم مخاطب جدی پیدا کنیم چون اشتراکات فرهنگی زیادی نداریم، اولویت ما باید با کشورهایی باشد که با آنها اشتراکات فرهنگی داریم، ممکن است از نظر جغرافیایی همسایه ما باشند یا همسایه فرهنگی ما باشند که کشورهای زیادی در دنیا این ویژگی را دارند.
معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: روش کار این است که ناشران خارجی به پایگاه اینترنتی طرح گِرَنت مراجعه می‌کنند و کتابی را که می‌خواهند به زبان خود ترجمه کنند آنجا معرفی می‌کنند، و آنجا عنوان کتاب را اعلام می‌کنند طی چند روز همکاران بررسی می‌کنند که آیا این کتاب ویژگی ترجمه را دارد، قبلاً ترجمه نشده یا به ناشر دیگری در آن کشور حق ترجمه‌اش فروخته نشده باشد، بعد از چند روز که ارزیابی‌های اولیه صورت گرفت به ناشر اعلام می‌شود که می‌تواند این کتاب را در قالب طرح گرنت ترجمه کند.
احمدوند افزود: یک مبلغ حمایتی برای آن ترجمه تعیین می‌شود و در اختیار ناشر قرار می‌گیرد، یک مبلغی به عنوان پیش پرداخت، بعد از انتشار کتاب هم مبلغ تکمیلی داده می‌شود که کتاب به آن زبان در کشور مورد تقاضا منتشر شود.
وی گفت: استقبال ناشران خارجی از این طرح خوب است، ما منابع ارزی کافی در گذشته به این کار اختصاص ندادیم و باید این اتفاق تقویت شود.
احمدوند با بیان اینکه بدون سرمایه‌گذاری طبیعتاً طرح کامل و مفیدی نخواهد بود، افزود: برخی ناشران خارجی هم ممکن است ناشران تراز اولی برای ترجمه نباشند و صرفاً برای فعالیت اقتصادی به سراغ کتاب‌های ما بیایند باید ارزیابی دقیق‌تری در انتخاب ناشران طرف قرارداد هم صورت بگیرد.
وی گفت: مجموع شمارگان کتاب‌های کشور در سال ۱۴۰۰، 4 درصد نسبت به سال ۱۳۹۹ افزایش داشت و مجموع عناوین حدود ۱۴ درصد افزایش داشته است.
احمدوند گفت: میانگین شمارگان منتشر شده در کشور حدود ۱۰۲۰ نسخه و میانگین مقبولی است، با این ظرفیت توزیع و کتابفروشی، میانگین تیراژ و شمارگان میانگین قابل قبولی است.
وی افزود: اما شاخص جدی برای نشر این است که ما شمارگانمان افزایش پیدا کند، یکی از راه‌ها؛ اطلاع رسانی و ترویج است، یکی دیگر از راه‌ها؛ توسعه فروشگاه‌ها همچنین تقویت بخش خرید از ناشران برای تجهیز کتابخانه‌ها است، در این زمینه احتیاج به کمک بیشتر برای تأمین اعتبار مورد نیاز برای تجهیز کتابخانه‌ها داریم.
وی افزود: تقریباً در سال گذشته حدود ۳۰ میلیارد تومان اعتبار برای خرید کتاب برای کتابخانه‌ها در نظر گرفته شده بود در حالی که تقریباً ارزش تولید کتاب‌های کشور نزدیک به 5 هزار میلیارد تومان است، می‌بینید که فاصله خیلی زیاد است و در سال جدید هم این عدد افزایش چشمگیری ندارد.
احمدوند افزود: حجم قابل توجهی از کتاب‌های خوب کشور را وزارت ارشاد نمی‌تواند برای کتابخانه‌ها خریداری کند؛ بنابراین باید راه‌های دیگری برای ترویج کتاب‌ها و پشتیبانی مصرف فرهنگی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اتخاذ شود.
وی گفت: یکی از راه‌ها حوزه ترویج است، رسانه و گروه ترویج کتاب می‌توانند کمک کنند که تازه‌های نشر به خوبی به مخاطبان واقعی اطلاع‌رسانی شود و یکی دیگر از ظرفیت‌ها این است که ما از ابزارهای جدید استفاده بیشتری کنیم، ورود فضای مجازی به کمک نمایشگاه کتاب تهران تحولی ایجاد کرد، آخرین آمار فروش در نمایشگاه کتاب تهران حدود ۸۴ میلیارد تومان است که امروز اتفاق افتاد که حدود ۳۵ تا ۳۶ میلیارد تومان آن در فضای مجازی خرید شد و کتاب‌هایی هستند که مردم از سراسر کشور خریداری کردند.
معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره گفته وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نسبت به واردات کاغذ افزود: ارز ۴۰ میلیون دلاری که تخصیص پیدا کرده بود در اختیار قرار گرفت که شرکت‌ها هم ثبت سفارش کردند، واردات ـ کاغذ ـ انجام خواهد شد، اما بدانیم که این میزان در حوزه نشر حدود یک ششم نیاز نشر کشور در طول سال است، جریان تولید داخل به همت وزیر و پیگیری معاون اول رئیس جمهور در حال راه‌اندازی است.
وی گفت: همزمان دو نمایشگاه مجازی و حضوری در کنار هم برگزار شد که اتفاق کم‌نظیری است و سطح زیر بار این نمایشگاه به حدود ۹۰ هزار متر رسید، فکر می‌کنم نمایشگاه کم‌نظیر و استقبال مردم ویژه بود، نوع و میزان فروش نشان می‌دهد که مردم استقبال ویژه‌ای از نمایشگاه کردند.
احمدوند افزود: ویژگی و هویت نمایشگاه فرهنگی کتاب در کشور، قدری متفاوت با نمایشگاه‌های کتاب در جاهای دیگر دنیا است، مخاطب اصلی نمایشگاه کتاب تهران مردم و خانواده‌ها هستند، در نمایشگاه‌های دیگر دنیا مخاطبان اصلی نمایشگاه، افراد صنعت نشر مانند ناشران، نویسندگان و مروجان کتاب هستند.
وی گفت: در نمایشگاه کتاب تهران خانواده‌ها و مردم مخاطبان اصلی نمایشگاه هستند بنابراین بخش فروش از دوره اول تا به حال در نمایشگاه بخش جدی نمایشگاه بوده است.
معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: ویژگی‌های مختلفی در صنعت نشر وجود دارد که موجب می‌شود انتظار از نمایشگاه، یک فروشگاه هم باشد، یکی از این ویژگی‌ها این است که بخش قابل توجهی از مردم کشور ما دسترسی به کتاب ندارند، در روستاها و شهرهای کوچک کتابفروشی وجود ندارد، این یکی از دلایلی است که توقع می‌رود در طول سال حداقل یک بار مردم بتوانند از نزدیک همه محصولات و انتشارات را ببینند.
احمدوند گفت: نکته دیگر اینکه تعداد کتاب‌فروشی‌های کشور چون کمتر از تعداد ناشران است و میزان تولید کتاب بیشتر از ظرفیت ویترین‌های موجود است، کتاب فروشی‌ها نمی‌توانند همه تولیدات ناشران را بگیرند و به نمایش بگذارند.
وی ادامه داد: شاید به‌طور متوسط از هر ناشر کمتر از ۱۰ تا ۲۰ درصد کتاب‌هایش را می‌توان به طور عمومی در فروشگاه‌های مختلف دید و بخش جدی کتاب‌های ناشران در کتاب‌فروشی‌ها امکان عرضه ندارند. تعدادی از کتاب‌ها هم مخاطب عمومی ندارد، کتاب‌های تخصصی کتاب‌های خاص هستند که مخاطب خاص دارند و برای کتاب‌فروش صرفه اقتصادی برای ارائه ندارد.
وی افزود: مجموع این عوامل باعث می‌شود که ما ناگزیر باشیم در سال به این مجموعه ناشران و کتاب‌ها فرصتی دهیم که خود را به مخاطبان ارائه کنند، این دلیل اصلی است که همچنان وجه فروشگاهی در نمایشگاه وجود دارد.
معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به اینکه از ۳۲ کشور در نمایشگاه نماینده داریم یا ناشر حضور دارد یا مهمان افزود: حدود ۶۰ مهمان خارجی در نمایشگاه حاضر هستند و ارتباطات فرهنگی گسترده، تبادلات و تفاهمات فرهنگی بین ناشران ایرانی، اتحادیه‌های ایرانی و ناشران و اتحادیه‌های کشورهای دیگر ایجاد شد.
احمدوند گفت: در حوزه نشر بین‌الملل عقب‌افتادگی‌های زیادی داریم و فعالیت‌های ما در حوزه نشر بین‌الملل فعالیت‌های مطلوب، مفید و کافی نبوده است، هم در حضورمان در نمایشگاه خارجی تجدید نظر اساسی می‌کنیم و هم در برپایی بخش بین‌الملل نمایشگاه تهران، امسال اندکی از این تغییر و تحول مشاهده شد، حتماً در سال‌های آینده بخش بین‌الملل نمایشگاه کتاب تهران متحول خواهد شد و حضور ما در نمایشگاه‌های منطقه‌ای با اولویت و دیگر نمایشگاه‌های بین المللی با هدف حضور ما در بازارهای بین المللی تقویت خواهد شد.
وی گفت: نگاهمان به نمایشگاه‌های خارجی نگاه گردشگری نیست و برای نمایشگاه‌های خودمان هم گردشگر دعوت نمی‌کنیم.
احمدوند با بیان اینکه فعالیت حرفه‌ای در حوزه نشر مد نظر است افزود: این فعالیت در نمایشگاه خودمان و حضور در نمایشگاه خارجی خواهد بود.
وی گفت: تاکنون حدود ۴۵۰ اثر ایرانی با حمایت این طرح در کشورهای دیگر ترجمه و منتشر شده است، پژوهش را شروع کردیم که چقدر از این آثار اکنون در بازارهای مختلف دنیا حضور دارند که بازخورد دقیق و واقعی از این اتفاق داشته باشیم.
معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: اصل ایده و طرح، بسیار خوب است و باید از ناشران خارجی که علاقه‌مند هستند آثار ناشران و نویسندگان ایرانی را ترجمه کنند حمایت کنیم و بهترین راه هم همین است که آثار ایرانی و فارسی توسط ناشران خارجی انتخاب، ترجمه و در بازارهای آنها عرضه شود، ترجمه باید در کشور مقصد صورت بگیرد. حتماً این توسعه صورت و تقویت شود و به بازارهای منطقه‌ای توجه شود.
احمدوند گفت: در خیلی از کشورهای دنیا نمی‌توانیم مخاطب جدی پیدا کنیم چون اشتراکات فرهنگی زیادی نداریم، اولویت ما باید با کشورهایی باشد که با آنها اشتراکات فرهنگی داریم، ممکن است از نظر جغرافیایی همسایه ما باشند یا همسایه فرهنگی ما باشند که کشورهای زیادی در دنیا این ویژگی را دارند.
معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: روش کار این است که ناشران خارجی به پایگاه اینترنتی طرح گِرَنت مراجعه می‌کنند و کتابی را که می‌خواهند به زبان خود ترجمه کنند آنجا معرفی می‌کنند، و آنجا عنوان کتاب را اعلام می‌کنند طی چند روز همکاران بررسی می‌کنند که آیا این کتاب ویژگی ترجمه را دارد، قبلاً ترجمه نشده یا به ناشر دیگری در آن کشور حق ترجمه‌اش فروخته نشده باشد، بعد از چند روز که ارزیابی‌های اولیه صورت گرفت به ناشر اعلام می‌شود که می‌تواند این کتاب را در قالب طرح گرنت ترجمه کند.
احمدوند افزود: یک مبلغ حمایتی برای آن ترجمه تعیین می‌شود و در اختیار ناشر قرار می‌گیرد، یک مبلغی به عنوان پیش پرداخت، بعد از انتشار کتاب هم مبلغ تکمیلی داده می‌شود که کتاب به آن زبان در کشور مورد تقاضا منتشر شود.
وی گفت: استقبال ناشران خارجی از این طرح خوب است، ما منابع ارزی کافی در گذشته به این کار اختصاص ندادیم و باید این اتفاق تقویت شود.
احمدوند با بیان اینکه بدون سرمایه‌گذاری طبیعتاً طرح کامل و مفیدی نخواهد بود، افزود: برخی ناشران خارجی هم ممکن است ناشران تراز اولی برای ترجمه نباشند و صرفاً برای فعالیت اقتصادی به سراغ کتاب‌های ما بیایند باید ارزیابی دقیق‌تری در انتخاب ناشران طرف قرارداد هم صورت بگیرد.
وی گفت: مجموع شمارگان کتاب‌های کشور در سال ۱۴۰۰، 4 درصد نسبت به سال ۱۳۹۹ افزایش داشت و مجموع عناوین حدود ۱۴ درصد افزایش داشته است.
احمدوند گفت: میانگین شمارگان منتشر شده در کشور حدود ۱۰۲۰ نسخه و میانگین مقبولی است، با این ظرفیت توزیع و کتابفروشی، میانگین تیراژ و شمارگان میانگین قابل قبولی است.
وی افزود: اما شاخص جدی برای نشر این است که ما شمارگانمان افزایش پیدا کند، یکی از راه‌ها؛ اطلاع رسانی و ترویج است، یکی دیگر از راه‌ها؛ توسعه فروشگاه‌ها همچنین تقویت بخش خرید از ناشران برای تجهیز کتابخانه‌ها است، در این زمینه احتیاج به کمک بیشتر برای تأمین اعتبار مورد نیاز برای تجهیز کتابخانه‌ها داریم.
وی افزود: تقریباً در سال گذشته حدود ۳۰ میلیارد تومان اعتبار برای خرید کتاب برای کتابخانه‌ها در نظر گرفته شده بود در حالی که تقریباً ارزش تولید کتاب‌های کشور نزدیک به 5 هزار میلیارد تومان است، می‌بینید که فاصله خیلی زیاد است و در سال جدید هم این عدد افزایش چشمگیری ندارد.
احمدوند افزود: حجم قابل توجهی از کتاب‌های خوب کشور را وزارت ارشاد نمی‌تواند برای کتابخانه‌ها خریداری کند؛ بنابراین باید راه‌های دیگری برای ترویج کتاب‌ها و پشتیبانی مصرف فرهنگی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اتخاذ شود.
وی گفت: یکی از راه‌ها حوزه ترویج است، رسانه و گروه ترویج کتاب می‌توانند کمک کنند که تازه‌های نشر به خوبی به مخاطبان واقعی اطلاع‌رسانی شود و یکی دیگر از ظرفیت‌ها این است که ما از ابزارهای جدید استفاده بیشتری کنیم، ورود فضای مجازی به کمک نمایشگاه کتاب تهران تحولی ایجاد کرد، آخرین آمار فروش در نمایشگاه کتاب تهران حدود ۸۴ میلیارد تومان است که امروز اتفاق افتاد که حدود ۳۵ تا ۳۶ میلیارد تومان آن در فضای مجازی خرید شد و کتاب‌هایی هستند که مردم از سراسر کشور خریداری کردند.
معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره گفته وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نسبت به واردات کاغذ افزود: ارز ۴۰ میلیون دلاری که تخصیص پیدا کرده بود در اختیار قرار گرفت که شرکت‌ها هم ثبت سفارش کردند، واردات ـ کاغذ ـ انجام خواهد شد، اما بدانیم که این میزان در حوزه نشر حدود یک ششم نیاز نشر کشور در طول سال است، جریان تولید داخل به همت وزیر و پیگیری معاون اول رئیس جمهور در حال راه‌اندازی است.
نظر شما