دکتر سیدسعید میرمحمدصادق، تاریخ‌نگار، نسخه‌شناس و پژوهشگر با اشاره به شعار نمایشگاه کتاب 1402 «آینده خواندنی است» به خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) گفت: به نظر من آینده ساختنی است و با یکی از چیزهایی که می‌توان با آن آینده را ساخت، خواندن کتاب است.
وی افزود: آینده نشان‌دهنده زمانی است که در حال آمدن است. می‌توانیم بگوییم؛ آینده با کتاب ساختنی است. پیشران و زیرساخت تمام حوزه‌های فنی، مهندسی، پزشکی و در کل تمام حوزه‌ها کتاب است. اگر کتاب را از این حوزه‌ها بگیریم چیزی نخواهیم داشت. البته باید به این سمت و سو برویم که برخی دانش‌ها را عمومی کنیم.
این تاریخ‌نگار بیان کرد: در بعضی از کشورها برخی مباحث مثل فلسفه که قبلا یک دانش تخصصی بود، امروز به زبان ساده برای کودکان مفهوم‌سازی می‌شود و این نشان می‌دهد که این کشورها دارند آینده را می‌سازند. بهتر است مراکزی مثل خانه کتاب و مراکزی که در حوزه برنامه‌ریزی مطالعه فعالیت می‌کنند، در این حوزه کار خوب انجام بدهند. البته ایران فقط نهاد کتابخانه‌ها را دارد. بخشی از این کار می‌تواند این باشد که یکسری از موضوعات را برای عموم ساده کنیم و نویسندگان موضوع‌های مختلف را به زبان ساده برای عموم بنویسند.
میرمحمدصادق در ادامه گفت: رشته من تاریخ است. در رشته تاریخ کتاب‌ها بیشتر برای متخصصان نوشته می‌شود. مردم عادی نمی‌توانند با آن کتاب‌ها ارتباط برقرار کنند. خیلی خوب است برای عموم مردم بنویسیم. اگر برای کودکان تاریخ می‌نویسیم طوری بنویسیم که قابل درک باشد. به این نکته دقت کنیم که اگر کتاب درسی می‌نویسیم چگونه بنویسیم که هر کدام از اینها ویژگی‌های خاص خود را داشته باشند. در حوزه‌های دیگر هم باید به این صورت باشد. باید جامعه‌شناسی را به زبان ساده تعریف کنیم تا عموم مردم از جامعه‌شناسی درک درستی داشته باشند. مثل کاری که الان در حوزه فلسفه انجام می‌شود.
وی افزود: چون برخی کتابسازان از این خلأها سوء استفاده می‌کنند و با کتابسازی سعی می‌کنند این نیاز به کتاب‌های مورد استفاده برای عموم را پر می‌کنند. دلیل اصلی کتابسازی اشتیاق عمومی به دانستن در یک حوزه خاص است. دوست دارند در آن حوزه اطلاعات بیشتری داشته باشند. به هر حال ذائقه بازار این‌گونه اقتضا می‌کند. گاهی پیش می‌آید با توجه به زمان‌های خاص، موضوعات خاص نیز مورد توجه قرار می‌گیرد. مثلا زمانی جشن‌های ملی مورد توجه بیشتری قرار می‌گیرد و در زمانی دیگر، موضوعی دیگر مورد اقبال واقع می‌شود. اگر نویسنده‌های متخصص در این زمینه وارد نشوند و برای عموم مردم کتاب ننویسند، عده‌ای که در این زمینه تخصص ندارند با کتابسازی این نیاز را برطرف می‌کنند و کتابسازی اتفاق می‌افتد.
این پژوهشگر حوزه تاریخ بیان کرد: به نظر من باید حوزه‌های تخصصی توسط متخصصین رصد شود و کسانی هم باشند که غیر از حوزه تخصصی مطالب را به زبان ساده بیان کنند که مورد استفاده عموم مردم باشد. اینکه چگونه برای مطالعه برنامه‌ریزی کنیم، پرسش مهمی است. آیا سازمانی داریم که در زمینه فرهنگی برنامه‌ریزی کند؟ یکی از زمینه‌های فرهنگی اوقات فراغت است. یکی از چیزهایی که به جز تئاتر و ورزش می‌تواند اوقات فراغت را پر کند، مطالعه است. امروز چقدر می‌توانیم این اوقات فراغت را با کتاب پرکنیم؟
میرمحمدصادق در ادامه گفت: رهبر معظم انقلاب در نکته‌ای می‌فرمایند من برخی اوقات که وقت خالی داشتم شروع کردم به مطالعه و کتاب را در نیم ساعتی که قبل از جلسات فرصت داشتم، مطالعه می‌کردم. این موضوع را در حاشیه کتاب‌ها نوشته‌ام.
میرمحمدصادق بیان کرد: مدیریت زمان در مطالعه چگونه است؟ اگر می‌خواهیم در حوزه کتاب افزایش نشر داشته باشیم باید مکانی باشد که موضوعات متنوعی را پیشنهاد بدهد و بر اساس آن ناشران به سمت و سوی تولید کتاب بروند. اینکه در یک قطار غرفه‌ای ایجاد کنیم و در آن کتاب‌های حجیم قرار بدهیم، راهکار نیست. طبیعتا نگه داشتن این کتاب‌ها در دست سخت است و باید یک کتابدار حضور داشته باشد. در صورتی که می توانیم با استفاده از تکنولوژی کتاب‌ها را کاربردی کنیم. از کتاب‌های صوتی یا از ای‌بوک (کتاب‌های الکترونیک) استفاده کنیم.
وی افزود: این خیلی مهم است که بخش برنامه‌ریزی مطالعه می‌تواند کمک کند که هم مطالعه از روی اوراق باشد و هم شنیداری. وگرنه ناشران بخصوص ناشران خصوصی که دنبال برگشت سرمایه هستند، زحمت زیادی می‌کشند. این مهم است که در یک نظام بزرگتر برنامه‌ریزی حوزه مطالعه را انجام بدهند و پیشنهادهایشان را به بخش خصوصی منتقل کنند. بخش خصوصی وقت مطالعات زیرساختی ندارد اما سرمایه دارد و می‌تواند این طرح را به گونه‌ای به سرانجام برساند که در پایان یک دستاوردی هم داشته باشد. معمولا کار اشتباه متوقف می‌شود، باید در حوزه مطالعه برنامه‌ریزی کاربردی انجام بگیرد.
سی‌وچهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با شعار «آینده خواندنی است» ۲۰ تا ۳۰ اردیبهشت‌ماه در مصلای امام خمینی(ره) و همزمان به‌صورت مجازی در ketab.ir برگزار شد.
شنبه ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۲ - ۲۰:۳۰
نظر شما