به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا) در دومين روز از اين سمينار در پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي، حجت‌الاسلام سيدحسن سعادت مصطفوي، صبح امروز (25 خرداد) سخنراني خود را با موضوع «ضرورت بازخواني حكمت سينوي مترتب بر اصول مشايي در عصر معاصر» ارايه كرد. وي گفت: من انديشه شيخ (ابن سينا) را سينوي مي‌نامم و مشايي نمي‌دانم، چرا كه او در بيش از سي مورد با مشاييان مخالفت كرده است.

وي بازخواني حكمت سينوي را يكي از ضروريات فلسفه امروز دانست و گفت: اين حكمت در حالي مهجور مانده است كه اگر وجود نمي‌داشت، ما اصلا فلسفه نداشتيم. تمامي اصول ملاصدرا مبتني بر اصول شيخ است و اگر اين اصول را از فلسفه صدرايي برداريم، عرفان و كلام از آن باقي خواهد ماند. بنابراين تقاضا دارم كه استادان بر زنده كردن آثار ابن سينا همت بورزند و دانشجويان نيز توجه لازم را به اين آثار داشته باشند.

سعادت مصطفوي با اشاره به لزوم تدريس فلسفه در سه مرحله گفت: مرحله نخست، فلسفه مقدماتي تدريس مي‌شود و مرحله دوم نيز به متن‌خواني آثار فلسفي فارغ از واحدهاي درسي صورت مي‌گيرد. فلسفه‌اي كه اكنون در دانشگاه‌هايمان تدريس مي‌كنيم، فيلسوف نمي‌سازد. بايد مركزي تاسيس شود كه متون فلسفي فارغ از واحدهاي درسي و بدون محدوديت تدريس شوند. مرحله سوم در آموزش فلسفه، فيلسوف‌پروري است.

وي يادآور شد: فيلسوف فردي نيست كه «شفا» و «شواهد» خوانده باشد، بلكه بايد در علوم عقلي مجتهد باشد. ما امروز در تدريس فلسفه، همه چيز را به هم مي‌آميزيم و در نهايت، نه فيلسوف تربيت مي‌كينم و نه مشايي و متعالي! فسلفه امر پيش پا افتاده‌اي نيست، به دانشجويان اين رشته حق مي‌دهم كه فلسفه اسلامي را فاقد كارآيي بدانند، زيرا كتاب‌هاي اين حوزه را به خوبي نخواند‌ه‌اند. ترس است كه ميراث عظيم فلسفي‌مان را در آينده از دست بدهيم. اگر همين‌گونه پيش برويم، فيلسوف نخواهيم داشت، بلكه افرادي تربيت خواهيم كرد كه اطلاعات فلسفي پراكنده‌اي دارند. براي زنده شدن حكمت سينوي در دوران معاصر، بايد متون آن را با حُسن ظن خواند.

استادد انشگاه امام صادق(ع) در بخش ديگري از سخنراني‌اش گفت: يكي از مباحث مهم، اين است كه ما به دنبال دانشيم، اما اين دانش چگونه به دست مي‌آيد. فلاسفه دانش را غيرقابل انتقال مي‌دانند. براي اتحاد نفس با عقول مجرده و تجلي دانش در آن، بايد از راه قياس و استدلال وارد شد، زيرا تنها مسايل عقلي، قابل انتقالند.

وي قوه تخيل را سرمايه اغلب عرفا دانست و گفت: آنان همواره در تلاشند كه قوه خيال‌شان را تقويت كنند، اما عقل بالاترين مرتبه نفس است. تمامي ادراكات كلي و جزيي متعلق به نفس است، اما نفس، كليات را بدون واسطه و جزييات را با واسطه درك مي‌كند. ابن سينا تصريح مي‌كند كه قواي موجود در انسان از مراتب نفس است، وقتي ادراكات متعلق به نفس باشد، عقل، مرتبه عالي نفس خواهد بود.

سعادت مصطفوي با اشاره به اشتباهات عقلي گفت: شيخ بارها از عبارت «نمي‌دانم» استفاده كرده است و اين موضوع به خوبي در صفحه 175 «مباحثات» پيداست.

وي افزود: خاصيت عقل اين است كه هر چيزي را باور نمي‌كند. ما در زمانه بدي زندگي مي‌كنيم، چرا كه تخيلات بر تمامي مجامع حاكم‌اند. هر چه نقل مي‌شود، توسط افراد باور مي‌شوند، زيرا آنان عقل خود را به كار نمي‌بندند. اگر عقل‌گرايي بر جوامع حكم‌فرما شود، بسياري از مسايلي كه اكنون شاهد آنهاييم، از ميان خواهند رفت. عقل همواره استوار است، همان‌گونه كه امام موسي بن جعفر (ع) نيز انبيا و عقل را حجت قرار دادند.

سعادت مصطفوي با تاكيد بر پيروي نكردن از تخيلات كه هيچ دليلي بر اثبات آنها وجو ندارد، گفت: تنها بايد مسايل عقلي در كتاب‌‌هاي فلسفي ما باقي بمانند و مابقي مطالب حذف شوند تا به اين ترتيب فلسفه‌اي پويا داشته باشيم.