نشست «تاثیر کتابخانههای کودکان و نوجوانان در ترویج خواندن»، با حضور كارشناسان حوزه كتابخواني برگزار شد. ضرورت تغيير در چرخه توليد، توزيع و عرضه كتاب، ناتواني رقابت كتاب با رسانههاي جديد و اهميت توجه به نقش كتابخانهها و كتابداران كودك و نوجوان در ترويج فرهنگ كتابخواني، از جمله مباحث مطرحشده در اين نشست بود.
در ابتداي اين نشست، مدير كتابخانه مرجع كودك و نوجوان كانون، درباره برنامههاي اين كتابخانه براي ترويج كتابخواني سخن گفت و درباره علت برگزاري اين برنامهها توضيح داد: سالهاست اين گلايه را ميشنويم كه چرا كودكان و نوجوانان ما كتاب نميخوانند، اما هنوز هنوز هم مثل 50 سال پيش كتاب چاپ ميكنيم، تصويرسازي و گرافيك كتابهايمان تغييري نكرده است و كتابهايمان توان رقابت با رسانههاي جديد را ندارند.
«وحيد طوفاني» در ادامه افزود: كتابخانه مرجع كودك و نوجوان در نظر دارد نشستهاي با محوريت ترويج كتابخواني برگزار كند و حاصل اين بحثها و گفتوگوها در فصلنامهاي منتشر خواهد شد و در اختيار علاقهمندان اين حوزه قرار خواهد گرفت.
دكتر «کمال پولادی»، نخستين سخنران اين نشست، درباره برنامههاي ترويج كتابخواني در ساير كشورها توضيح داد: ترويج كتابخواني از دهه 80 ميلادي، در كشورهاي در حال توسعه آغاز شده است اما به دليل آنكه در آن سالها، ما در گير جنگ بوديم، در كشور ما به اين مساله توجه نشد.
نويسنده كتاب «رویکردها و شیوه های ترویج خواندن» اظهار اميدواري كرد كتابخواني براي كودكان ايراني به يك عادت تبديل شود و افزود: براي اينكه كاري به صورت عادت دربيايد بايد شكل فرهنگ را به خود بگيرد و از آنجا كه فرهنگ كتابخواني به صورت خود انگيخته در كشور ما وجود ندارد بايد همچون برنامه توسعه اقتصادي، برنامههايي هم براي توسعه و ترويج كتابخواني داشته باشيم.
نويسنده كتاب «بنيادهاي ادبيات كودك»، عوامل موثر در ميزان كتابخواني كودكان را از ديدگاه يونسكو معرفي كرد: عوامل موثر در كتابخواني كودكان در چارچوب زنجيره كتاب جاي ميگيرد. تهيه و توليد كتاب، فراهم كردن امكان دسترسي به كتاب، نقد و بررسي كتابهاي منتشر شده و بررسي كار كتابخانهها، حلقههاي اين زنجيره محسوب ميشوند.
وي درباره اين عوامل توضيح داد: كتابهاي منتشر شده در هر كشوري بايد مطابق فرهنگ آن كشور باشند. كتاب، بهويژه، كتابهاي كودكان با قيمت ارزان در بازار عرضه شوند كه براي دستيابي به اين هدف، دولتها بايد كاغذ ارزان، امكان چاپ كم هزينه و حتي توزيع ارزان قيمت را در اختيار ناشران كتاب كودك قرار دهند.
پولادي، از كتابخانهها به عنوان يكي از مهمترين عوامل ترويج كتابخواني ياد كرد و در اينباره گفت: كتابخانهها انواع و سطوح مختلفي دارند. نخستين شالوده كتابخانه بايد در خانه با يك قفسه يا سبد كوچك كتاب پايهريزي شود. دومين كتابخانهاي كه بايد در دسترس همه كودكان باشد، كتابخانههاي محله است. كتابخانههاي مدرسهها و كتابخانههاي عمومي نيز در سطوح بعدي كتاب را در دسترس كودكان قرار ميدهند.
اين نويسنده و پژوهشگر ادبيات كودك و نوجوان با بيان اهميت معلمان در بحث ترويج كتابخواني، در اينباره توضيح داد: يكي از لوازم اصلي و پايهاي آموزش، وجود كتابخانه در مدارس و حتي كلاسهاي مدرسه است. علاوه بر اين، معلمان نيز بايد غير از تدريس عادي و رسمي (كه معمولاً كسلكننده است)، از ابزارهايي مانند قصهگويي و كتابخواني نيز براي تدريس و ترويج كتابخواني استفاده كنند.
عضو هيأت علمي دانشگاه آزاد واحد چالوس، در پايان سخنانش گفت: وقتي كتاب مناسب، در جاي مناسب و با قيمت ارزان در اختيار كودك قرار نميگيرد نميتوان انتظار داشت كودكان ما كتابخوان شوند. كودكان، ذاتي كنجكاو و به دنبال پر كردن ذهنشان با اطلاعات گوناگونند. اگر اين امكان از طريق مطالعه براي آنها فراهم نشود، اطلاعات را از راه رسانههاي ديگري همچون تلويزيون، اينترنت و مانند آن فراهم ميكنند.
«بهمن كاظمي»، سخنران ديگر اين نشست با تأكيد بر نقش كتابخانهها در ترويج كتابخواني، در اينباره توضيح داد: بسياري از كودكان به دليل فقر اقتصادي يا فرهنگي خانوادههايشان امكان خريد كتاب را ندارند؛ اما وجود كتابخانه مناسب در محله يا مدرسه امكان دسترسي آسان به كتاب را در اختيارشان قرار ميدهد. اما كتابخانههاي عمومي مناسب كودكان، همچون كتابخانههاي كانون بايد ويژگيهايي متفاوت از كتابخانههاي عمومي بزرگسالان داشته باشند.
مدير آموزش و پژوهش كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان در ادامه افزود: فضاي كتابخانههاي كودكان نبايد الزاماً ساكت و آرام باشند، لازم است فعاليتهاي جنبي و ترويجي كتابخواني، با هدف تشويق كودكان و نوجوانان به مطالعه در اين فضاها انجام شود. كتابدار كودك و نوجوان نيز بايد تخصص ويژهاي داشته باشد، زبان كودك را بشناسد، او را راهنمايي كند، فعاليتهاي ترويجي كتابخواني را برعهده بگيرد و مهارتهاي خواندن را در كودكان تقويت كند.
وي با بيان ضعف كودكان با در كتابخواني و بلندخواني، در اينباره گفت: بچههاي ما كتاب فارسيشان را خوب ميخوانند و حتي نمره 20 هم ميگيرند اما كتاب غيردرسي را نميتوانند بخوانند. اخيراً تحقيقي درباره كتابهاي منتخب اعضاي كانون، انجام شده است كه نشان ميدهد آنان تمايل دارند كتابهاي گروه سني پايينتر از سن خودشان را بخوانند. كتابهايي كمحجم و با تصاوير بيشتر كه مطالعهشان، به مهارتهاي خواندن كمتري نياز دارد.
نشست «تاثیر کتابخانههای کودکان و نوجوانان در ترویج خواندن»، ساعت 15 تا 17 روز دوشنبه 28 شهریور در این کتابخانه واقع در خیابان خالد اسلامبولی تهران، مجتمع شهيد ملكشامران، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برگزار شد.
نظر شما