به گزارش خبرگزاري کتاب ايران(ايبنا)، اين مجموعه كه در سه جلد تهيه شده، همه مسائل علم صرف؛ از قواعد اوليه تا عالي‌ترين و پيچيده‌ترين آن را به قلمي روان، به نگارش درآورده است.

ائمه اطهار(عليهم‌السلام) با كتاب و نگارش و بيان، انسان‌ها را از ناداني و كج‌روي رهانيدند. كتابشان؛ قرآن و بيانشان؛ حديث است و فهم هر دو به ادبيات عرب و از آن جمله به علوم صرف و لغت منوط است. لغت، روشنگر معاني الفاظ و صرف، بيان كننده قواعد مفردات است.

«صرف» از دانش‌هاي مهم ادبي است كه فراگيري آن براي فهم زبان عربي و تفسير قرآن كريم و درك كلمات ائمه معصومين(عليهم‌السلام) ضروري است، زيرا به وسيله آن، چگونگي تغيير كلمات و نيز وزن آنها را مي‌شناسيم.

در اين‌باره كتاب‌هاي مختلفي نوشته شده است، اما كتاب «صرف ‌روان» به قلم مولفي نگارش يافته كه ساليان متمادي در عرصه علوم ادبي و بلاغي تدريس و پژوهش كرده و آثار گوناگوني از خود به جاي گذاشته است. مين‌شيرازي با بهره‌گيري از همه منابع كهن ادبي و توجه به شواهد قرآني و حديثي و رويكرد به فنون آموزشي جديد، علم صرف را در سه جلد و براي سه دوره مبتدي، متوسط و عالي تدوين كرده، به نحوي كه در اين مجموعه سه جلدي، همه مسائل علم صرف از قواعد اوليه تا عالي‌ترين و پيچيده‌ترين آن به قلمي روان، نگارش يافته است.

همه مسلمانان به ويژه شيعيان پارسي‌زبان به فراگيري قواعد اين زبان اهتمام ويژه دارند و در نظام آموزشي خود براي طلاب و دانشجويان، درس‌هاي عمده اين علم را در نظر گرفته‌اند، اما بي‌شك در فرايند آموزش بايد به دو نكته اساسي توجه داشت. نخست آن كه به زبان فارسي ساده باشد و دوم آن كه سه سطح و سه دسته مخاطب را در نظر گرفت. سطح نخست، براي كساني كه تازه مي‌خواهند علم صرف را ياد بگيرند، سطح دوم، براي مخاطباني كه جلد اول را خوانده و اصطلاحات و مقدمات را اندكي آموخته‌اند و سطح سوم، براي كساني كه درصدد تحصيل مرحله عالي اين علم و فراگيري نكته‌هاي ظريف و تخصصي آنند. 

در مطالب سه جلد، تكرار ديده نمي‌شود و به علاوه در ارايه مطالب هر رتبه و سطح، به فهم محصلان آن رتبه و سطح، توجه دقيق شده است. پس براي استفاده كامل و بهره‌مند شدن از تمام مطالب علم صرف، بايد هر سه جلد را به ترتيب مذكور فراگرفت. 

براي ترغيب علاقه‌مندان، نمايي از مطالب هر سه جلد را در اينجا متذكر مي‌شويم.

مطلب جلد نخست
تقسيم كلمه به اسم، فعل و حرف، معناي مفرد، تثنيه و جمع، مذكر، مونث، مغايب، مخاطب، متكلم، ماضي، مضارع، اسم فاعل، اسم مفعول، امر، نهي، جحد، نفي، استفهام، قاعده صرف كردن و نشانه‌هاي هر يك از آنها.

مطالب جلد دوم (كتاب حاضر)
مجرد، مزيد و معيار تشخيص هر يك، وزن كلمات، صفت مشبهه، صيغه مبالغه، مصدر ميمي، مره و نوع، اسم تفضيل، اوزان مختلف براي معاني متفاوت، فعل‌هاي بدون مصدر و مصدرهاي بدون فعل، تقسيم كلمات به صحيح، مثال، مضاعف، لفيف، ناقص، مهموز، اجوف و قواعد صرف آنها، بيان تغييرهايي كه در كلمات معتل انجام مي‌شود، معاني ابواب مزيد و...

مطالب جلد سوم
مباحث اين جلد از اهميت خاصي برخوردار است، زيرا مطالب عالي علم صرف را دربردارد كه اينك به نمونه‌اي اندك از آنها اشاره مي‌شود:
1ـ حروف زياده: ارزش شناخت حروف زياده به حدي است كه اگر كسي آنها را نشناسد، بسياري از كلمات را از كتاب‌هاي لغت عرب؛ مثل «صحاح‌اللغة، قاموس، منتهي‌الارب، لسان‌العرب و اقرب‌الموارد» نمي‌تواند بيابد و معناي آنها را بفهمد.
2ـ اشتقاق صغير، كبير و اكبر و نشانه‌هاي هريك و معيار تشخيص آنها و موارد استعمالشان در علوم صرف و بديع.
3ـ قلب به دو معنا و در دو باب: اول به معناي جابه‌جايي حروف كلمه كه در باب وزن كلمات بحث مي‌شود.
4ـ تخفيف همزه، موارد و شرايط آن.
5ـ اعلال و موارد آن: سوال‌هاي زيادي با اين بحث جواب داده مي‌شود.
6ـ ابدال و حروف آن: بدون شناخت حروف ابدال و موارد آن، معنا كردن بسياري از كلمات ميسر نيست.
7ـ ادغام: با تحصيل قواعد ادغام، بسياري از كلمات مشكل حل مي‌شود.
8ـ قواعد حذف: در دو مورد استعمال مي‌شود. يكي حذف اعلالي كه به حذف واو يا ياء مربوط است و ديگري حذف غير اعلالي يعني حذف حرفي كه از حروف عله نيست. بدون تحصيل اين باب نيز وزن و اصل و معناي بسياري از كلمات دانسته نمي‌شود.
9ـ قواعد مقصور: از مباحث مهم علم صرف، دانستن اين است كه هر اسم مقصوري مونث و غير منصرف نيست؛ زيرا الف مقصور گاهي جزء كلمه و گاهي زايد است و زايد، براي تانيث يا الحاق و يا براي تكثير حروف كلمه است... .
10ـ قواعد ممدود: آيا هركلمه‌اي كه بعد از الف آخرش همزه بيايد ممدود است؟ و...
11ـ قواعد تثنيه: براي تثنيه بحث‌هاي ظريفي است.
12ـ قواعد جمع به «واو و نون» و «ياء و نون»: از اين بحث نيز كلمات مبهمي هم‌چون «غسلين» در «و لا طعام الا من غسلين» شناخته مي‌شود كه با وجود داشتن «ياء و نون» مفرد است نه جمع...
13ـ قواعد جمع به الف و تاء زايد: در درس بيست و ششم كتاب مي‌توان پاسخ كلماتي را كه به الف و تاء جمع بسته شده‌اند ولي در ظاهر، خلاف قواعدند دريافت.
14ـ قواعد جمع مكسر: طبق قاعده حروف جمع بيش از حروف مفرد آن است؛ مثل «رجال» جمع «رجل» ولي در بعضي از جمع‌هاي مكسر ديده شده كه يا حروف جمع كمتر از حروف مفرد و يا مساوي با آن است.
15ـ قواعد منسوب: بدون دانستن اين قواعد، بعضي از آيات قرآني و بسياري از عبارت‌هاي عربي فهميده نمي‌شود.
16ـ قواعد ابتدا و وقف: بحث «ابتدا» به شروع كلمه و بحث «وقف» به ختم آن مربوط است. شروع بايد به حركت حرف اول كلمه و وقف بايد به سكون حرف آخر باشد و چنان كه ابتدا كردن بر سكون جايز نيست. وقف به حركت نيز صحيح نيست. در باب «ابتدا» همزه‌هاي وصل و قطع و در باب «وقف» قواعد ختم به كلمه را مي‌آموزيم و بدون اين قواعد نمي‌توان كلام خدا (قرآن مجيد) را با قرائت صحيح خواند.
17ـ علم خط يا قواعد املاي عربي: خط عربي مثل هرخط ديگري مقررات و دستورهاي خاصي دارد كه اگر كسي آنها را نداند، غلط مي‌نويسد و غلط مي‌خواند. 

آن چه گفته شد، نمونه‌هاي مختصر از مطالبي است كه در اين كتاب به طور تفصيل با شواهد قرآني و مثال‌هايي از نهج‌البلاغه شريف و احاديث معصومين(عليهم‌السلام) آورده شد. اين اثر براي تشنگان كتاب وحي و جويندگان حقايق كتاب آسماني و پويندگان علوم قرآني راه‌گشاي خوبي بوده و مفيد و موثر مي‌تواند باشد.

چاپ ششم کتاب «صرف روان با حديث و قرآن (ويژه سطح دو)» (ويرايش دوم) با شمارگان 1000 نسخه، 344 صفحه و بهاي 52000 ريال راهي بازار نشر شد.