به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، شیخ محمدحسین غروی‌اصفهانی معروف به کمپانی، عالم و حکیم دوره اخیر عالم تشیع بود. او دوم محرم سال 1296هجري قمري در کاظمین متولد شد و با حمایت پدر که از بازرگانان متدین بود، تحصیلات دینی خود را با جدیت شروع كرد.
آقاسیدمحمد فشارکی اصفهانی و حاج آقارضا همدانی از جمله استادان او بودند. او علاوه بر فقه و کلام در علوم تفسیر، حکمت، تاریخ، ادبیات و عرفان نیز مهارت داشت و در اشعارش، «مفتقر» تخلص می‌کرد.
بزرگان بسیاری برای علامه غروی اجازه‌نامه روایتی نوشته‌اند كه از آن ميان مي‌توان «حاج میرزا حسین نوری‌طبرسی، گردآورنده مجموعه روایتی شیعه و مستدرک الوسائل»، «آیت‌الله سیدحسن صدرالدین‌موسوی معروف به صدر کاظمی نویسنده کتاب تاسیس الشیعه»، «میرزا محمدباقر اصطهباناتی‌شیرازی»، «شیخ احمد شیرازی مشهور به (شانه ساز)» و «شیخ الشریعه اصفهانی» را نام برد.
علامه در هریک از دانش‌های حکمت، کلام، فقه، اصول، تفسیر، حدیث، شعر و ادب، تاریخ، معارف، اخلاق و عرفان مهارت داشت. از جدیت شدیدي در عبادت و خطر کردن در زهد و شب‌زنده‌داری برخوردار بود و مي‌گفت؛ «به هیچ وجه برای خدا، مشکل نیست که جهان را در یک فرد جمع کند و حکمت نوری است که خدا در دل هر کس که سزاوار باشد می‌اندازد...»
غروی علاوه بر تربیت شاگردان ممتاز، آثار مهمی در زمینه فقه، اصول، کلام و تفسیر به جامعه اسلامی عرضه کرد. این آثار از ذوق و استعداد خدادادی و سرشار این عالم بزرگ حکایت می‌كنند. مهم‌ترین امتیازی که در آثار وي دیده می‌شود، استدلالی و ابتکاری بودن آنهاست که از ژرف‌نگری و دقت‌نظر او ناشی می‌شود.
یکی از آثار آیت‌اللّه غروی اصفهانی «دیوان مفتقر» نام دارد. این کتاب که شعرهای فارسی حکیم غروی را دربر دارد، با نام كمپاني که برازنده او نیست، ده‌ها بار چاپ و منتشر شد. این اشتباه از آنجا ناشی شد که پدر وي، حاج محمدحسن اصفهانی، معروف به «معین التجار» مسوولیت کمپانی یعنی شرکت راه آهن بغداد ـ کاظمین را به عهده داشت و او بود که برای نخستین بار، بانی این کار خیر شد. از این‌جا و تنها به همین علت است که دیوان اشعار فرزندش، با نام «دیوان کمپانی» و نام آن حکیم الهی به نام «آیت‌اللّه کمپانی» معروف شد، چنان که شماری نقل کرده‌اند، او از این اسم ناراضی بود و از شنیدن این کلمه بیگانه به شدت ناراحت می‌شد.
آیت‌اللّه غروی خدمات ارزنده‌ای برای عالم اسلام انجام داد. وی پس از کسب علوم عالی، بر کرسی تدریس نشست و با کمال دقت و حوصله، مسايل و مباحث علمی را به شاگردان خویش تعلیم داد. مکتب علامه غروی را چه در علم اصول و فقه و چه در حکمت و فلسفه، باید از مکتب‌های بسیار پربرکت شیعه به حساب آورد. حدود یکصد و پنجاه عالم بزرگ، افتخار شاگردی در مکتب علامه غروی را داشتند.
در میان شاگردان او از مرجع تقلید، فقیه و فیلسوف گرفته تا مفسر، محدث، متفکر، نویسنده، عارف و واعظ را می توان مشاهده كرد که همگی به نوعی به شاگردی غروی اصفهانی مباهات کرده‌اند. آیت‌اللّه سیدمحمدحجت کوه‌کمری، علامه سید محمدحسین طباطبایی، آیت‌اللّه سید محمدهادی میلانی، آیت‌اللّه سیدابوالقاسم خویی، آیت‌اللّه شیخ محمدرضا مظفر و شیخ محمدتقی بهجت، از جمله شاگردان اويند.
آيت‌الله شهید مرتضي مطهری، متفکر و اسلام‌شناس بزرگ، درباره آیت‌اللّه غروی گفته است: «حاج شیخ محمدحسین غروی‌اصفهانی، در تقوا و علم، منقولاً و معقولاً یگانه بود … و اندیشه‌اش هم‌اکنون جزو اندیشه‌های زنده‌ای است که در میان علما و فضلای حوزه‌های درس فقه و اصول مطرح است … .»
آیت اللّه غروی اصفهانی قهرمان عرصه قلم و نگارش بود. او در اکثر علوم اسلامی، اعم از فقه، اصول، کلام، حدیث، تاریخ، تفسیر و ادبیات تالیفات و تصنیفاتی ارزنده، آموزنده و بی‌سابقه از خود به یادگار گذاشت که هریک در نوع خود، مهم و نشانگر نبوغ فکری و مقام والای علمی نویسنده آنند.
کتاب «نَهایة الدِرایَة فی شَرحِ الکِفایة (در چهار جلد)» بزرگترین اثر علامه غروی در علم اصول است. از ديگر تاليفات اين انديشمند ديني مي‌توان آثار زير را عنوان كرد:
-الاجتهاد و التقلید و العداله، الاصول علی النهج الحدیث، الطلب و الارادة عند الامیة و المعتزلة و الاشاعرة (این سه کتاب در یک مجلد بزرگ با نام «بحوث فی الاصول» چاپ شده‌اند.)
ـ چندین رساله در مباحث مختلف اصولی
ـ حاشیه بر رساله قطع شیخ انصاری
ـ نهایة الدرایه فی شرح الکفایة، در چهار جلد
ـ کتاب الاجارة
ـ صلاة الجماعة
ـ صلاة المسافر
ـ حاشیه کتاب المکاسب
ـ حاشیه بر کتاب الطهارة شیخ اعظم انصاری
ـ چندین رساله فقهی
ـ سه منظومه درباره اعتکاف، روزه و نماز جماعت
ـ الوسیلة توضیح المسائل به زبان عربی
ـ ذخیرة العباد توضیح المسائل فارسی
ـ تحفة الحکیم
ـ رسالة فی اثبات المعاد الجسمانی
ـ حاشیه بر اسفار ملاصدرا
ـ مکاتبات فلسفی و عرفانی، مجموعه‌ای است از ۱۴ نامه در شرح و تحلیل دو بیت شعر از عطار نیشابوری
ـ تفسیر قرآن، این تفسیر که نیمه تمام مانده تاکنون چاپ نشده است
ـ دیوان مفتقر
آيت‌الله محمدحسین غروی‌اصفهانی پنجم ذیحجه سال ۱۳۶۱ هجری قمری در نجف درگذشت و پيكرش در آستان قدس علوی زیر ایوان طلای مولا، جنب مناره شمالی، در مقبره کوچکی در کنار مقبره علامه حلی، به خاک سپرده شد.
در سال‌هاي اخير درباره زندگي و انديشه‌هاي آيت‌الله غروي اصفهاني تاليفات متعددي چاپ و منتشر شده‌اند كه برخي از آنها عبارتند از:
ـ غروی اصفهانی: نابغه نجف/ محمد صحتی‌سردرودی/ بوستان کتاب قم / 1388
ـ هستی‌شناسی فلسفی: شرح تحفه الحکیم آیت‌الله شیخ محمدحسین غروی اصفهانی/ غلامرضا رحمانی/ بوستان کتاب قم / 1389
ـ کیمیا نظر، در عنایات حضرت سیدالشهداء (ع) به ضمیمه شانزده بند مرحوم آیت‌الله غروی‌اصفهانی / سیدعباس موسوی‌مطلق / موسسه فرهنگی سماء/ 1382
ـ کلیات دیوان اشعار آیت‌الله شیخ محمدحسین غروی‌اصفهانی قدس سره معروف به دیوان کمپانی در مدح و منقبت ورثای اهلبیت عصمت و طهارت علیهم السلام شام/ عباس احمدی (مصحح) / حضرت عباس(ع) / 1387
ـ جامع المسائل: تعلیق و شرح بر «ذخیره العباد» نوشته علامه محقق شیخ محمدحسین غروی‌اصفهانی و تکمیل آن تا پایان فقه /محمدتقی بهجت/ دفتر آیت الله العظمی بهجت / 1384
ـ دیوان کمپانی، مجموعه شعر/ محمدحسین فقیه غروی‌اصفهانی، عباس فقیهی/ حق بین / 1382
سه‌شنبه ۱۰ آبان ۱۳۹۰ - ۱۱:۰۰
نظر شما