تفسير يك سنتگرا از كليساي بزرگ شهر شارتر
فارسیزبانان «شارتر، پيدايي كاتدرال» بوركهارت را میخوانند
كتاب جديدي از تيتوس بوركهارت، سنتگراي سرشناس آلماني به فارسي ترجمه ميشود. اين اثر «شارتر، پيدايي كاتدرال» نام دارد. بوركهارت در اين كتاب از نگاه يك سنتگرا، انديشه ديني نهفته در كليساي بزرگ شهر شارتر فرانسه را شرح ميدهد.-
وي افزود: بوركهارت يكي از سنتگرايان شهير است كه پيش از پيوستن به اين جريان فكري، در حوزه تاريخ هنر پژوهش ميكرد. پدر و عموي او نيز در همين عرصه فعاليت داشتند. او پس از گرويدن به سنتگرايي، حوزه كارياش را در قالب اين جهانبيني تفسير و تبيين كرد.
مدرس دانشگاه شهيدبهشتي ادامه داد: او در اين اثر به سراغ كليساي بزرگ شهر شارتر (كاتدرال) به عنوان شاهكار دوره گوتيك ميرود. او معرفي اين اثر هنري را از پشت عينك تفكراتش و در يك مسير معنايي دنبال ميكند و از صورت ظاهر به لايههاي معنايي عميقتر ميرود، جايي كه انديشه هنرمند، وي را در خلق اثرش راهنمايي كرده است.
گردآورنده كتاب «هنر و زيبايي در عرفان ايران» ادامه داد: بوركهارت در جريان اين بررسي، از شرايط تاريخي آن دوران نيز تفسيري معنايي ارايه ميدهد و به صورت بسيار دقيقي اعتقادات مسيحي دوره قرون وسطي را موشكافي ميكند. او با اين تفاسير ميكوشد چگونگي ساخته شدن كليساهايي به عظمت كليساهاي اعظم در دوران گوتيك را كه با نام «كاتدرال» شناخته ميشوند بر اساس ايمان قوي حاكم در آن دوره توضيح دهد.
وي تفاسير بوركهارت از آثار هنري را متفاوت از ساير هنرشناسان دانست و گفت: به همان اندازه كه انديشه و جهانبيني بوركهارت با ساير هنرشناسان متفاوت است، تفسير او از آثار هنري نيز با سايرين تفاوت دارد. بوركهارت به هنر مقدس ميپردازد و اين هنر را تنها در بناها و آثا ديني مانند كليساها و مساجد نميبيند، زيرا كليساها و مساجد بسياري وجود دارند كه در زمره هنر مقدس محسوب نميشوند و انديشه ديني در آنها به كار نرفته است.
اعتضادي مثالي در اين باره ذكر كرد و گفت: بوركهارت معماري دوره رنسانس را خارج از دايره هنرهاي مقدس ميداند، زيرا از اين دوره به بعد، ديد دنيايي بر آثار هنري حاكم شد و ديگر خبري از تفكرات ديني و مقدس در خلق آثار هنري نبود.
وي تمام هنرها را حاصل تبلور فرهنگ و زمانه دانست و گفت: آثاري كه هنرمند در هر دوره خلق ميكند، ساختار انديشه و رفتار جامعه در آن دوره را نشان ميدهند. در دوران مدرن نگاهي فردي به هنر وجود دارد به اين معنا كه اثر هنري را به فرد هنرمند مرتبط ميكنند نه با جامعه، در حالي كه هنرمند نيز از جامعهاي كه در آن زندگي ميكند تاثير ميپذيرد.
اعتضادي يادآوري كرد: نميتوان بخشي از آثار هنري را مشخص كرد و گفت كه اين آثار بيش از همه گوياي انديشه فرد و جامعهاند، بلكه تمام آثار هنري كم و بيش همين خاصيت را دارند.
كتاب «شارتر، پيدايي كاتدرال» را انتشارات حكمت منتشر ميكند.
نظر شما