دانشكده زبانهاي خارجي دانشگاه تهران، بعد از ظهر يكشنبه دهم ارديبهشت ماه، ميزبان برگزاري نخستين نشست از سلسله نشستهاي «يك شاعر يك هنر» توسط دانشجويان و استادان گروه زبان و ادبيات تركي استانبولي دانشگاه تهران بود كه به بررسي حيات و آثار شاعر شهیر ترك و سراينده سرود ملي تركيه، محمد عاكف ارسوي (1936 ـ 1873) و نيز بررسي نقاشي موسوم به «ابرو» اختصاص داشت./
در بخش نخست اين نشست، مقالهاي با عنوان «زندگي محمد عاكف ارسوي» به ذكر نكات جالبي از زندگي پر فراز و نشيب اين شاعر تأثيرگذار ارايه شد كه از تسلط او به چند زبان خارجي در دوران نوجواني گرفته تا انتخاب شدن شعرش از ميان 724 اثر توسط مجلس ملي تركيه به عنوان سرود ملي اين كشور، ديدار او با اسيران مسلمان در بند آلمانها (كه آن زمان متحد تركها بودند) تا مراجعت او در سال آخر عمرش به تركيه براي مرگ در وطن و ... را آن آمده بود.
دومين سخنران برنامه خانم «عمران آي» از استادان دانشكده زبانهاي خارجي دانشگاه تهران بود.
وي در آغاز سخنانش با ذكر اين نكته كه عاكف پيش از هرچيز شاعر «مارش استقلال» است، افزود: «عاكف ارسوي شاعري بود كه عروض را خوب شناخته و در فرم و قافيه از سرآمدان زمانه بود. او عروض را در زبان تركي به خوبي و هنرمندانه به كار مي گرفت و با زبان زنده مردم كوچه و بازار به آفرينشهاي ادبي خويش دست مي زد. او شاعري مشاهدهگر و رئاليست بود كه فقط به موضوع هاي اجتماعي مي پرداخت.
آي در ادامه سخنانش به ويژگيهاي شخصيتي محمد عاكف ار سوي اشاره كردو گفت: «ملت ترك عاكف را علاوه بر شاعر بودن به خاطر جنبههاي ديگر او از جمله درد مردم داشتن ميشناسد و ميستايد. بعد از حوادث ناگوار جنگهاي بانكان (1913 ـ 1912) و نيز دوران جنگ جهاني اول (1918 ـ 1914) و نيز جنگ هاي استقلال (1922 ـ 1919) ملت ترك متحمل شدايد و سختيهاي طاقتفرسا شدند كه همه اين حوادث تلخبار را ميتوان در آيينه آثار اين شاعر مردمي به تماشا نشست. او با وجود اينكه يك شاعر بيدارگر و آوانگارد اسلامي بود، كه مسلمانان را به توسعه و پيشرفت فرا ميخواند، در عين حال بين امپرياليسم و غرب فرق مي گذاشت و مسلمانان را به اخذ جنبههاي مثبت تمدن غرب دعوت ميكرد.»
وي در ادامه با ذكر اين كه عاكف ارسوي شاعر حديث نفس گوي نبود، افزود: «فريادها، نالهها و عصيانهاي او فقط و فقط به خاطر حوادث ناگواري بود كه بر سر مردمش آمده بودند. او در اوج سختيهاي مردمش هيچ وقت در تواناييهاي انسان آناتولي ترديد به خود راه نداد. چنانچه هنگام ورود ناوگان متفقين به تنگه دارد انل در 18 مارس 1915 پيشگويانه اظهار داشت:" آنها از راهي كه آمدهاند بازخواهند گشت!" چرا كه به قدرت و اراده مردم آناتولي ايمان داشت. او خطابههاي آتشيني را در طول جنگ استقلال ايراد كرد كه بعد از چاپ و تكثير به جبهههاي جنگ ارسال ميشدند.»
وي در پايان سخنانش به علقه و پيوند عاكف با شاعران فارسي سرا اشاره و اضافه كرد:«عاكف ارسوی ديوان حافظ، مثنوي مولانا و نيز گلستان و بوستان را هميشه همراه داشت و بيشتر شعرهاي اين شاعران را حفظ بود».
در پايان قسمت نخست نشست، شعري از عاكف ارسوي به عنوان «بلبل» توسط يكي از دانشجويان حاضر در جلسه قرائت شد.
قسمت دوم برنامه به معرفي هنر نقاشي موسوم به «ابرو» اختصاص داشت و با ارائه مقاله ای با عنوان «اطلاعاتي در مورد هنر اسلامي ـ تركي، ابرو» به ريشهشناسي اين كلمه پرداخته شد.
كلمه ابرو به احتمال قريب به يقين از كلمه «ابر و باد» فارسي گرفته شده است. هرچند برخي از زبانشناسان اين كلمه را برگرفته از زبان تركي جغتايي (ازبكي) ميدانند.
هنر ابرو عبارت است از نوعي نقاشي رگهدار و مواج روي جلد كتابها كه بعدها از طريق عثماني به اروپا راه يافت، چنانچه جلدهايي كه با هنر ابرو نقاشي شدهاند، در اروپا به «كاغذ ترك» شهرت يافتند.
در حاشيه اين برنامه،محمدعاكف كوچ، دبیر دوم سیاسی و فرهنگی ترکیه در گفت و گو با خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا)، اظهار اميدواري كرد كه اين نشستها ادامه يابند و افزود:" سفارت تركيه از چنين برنامههايي كه به نقاط مشترك دو فرهنگ ايران و تركيه بپردازند استقبال ميكند."
همچنين خانم «عمران آي» در گفتگو با ايبنا، هدف از برگزاري اين نشست را پرداختن به مشتركات ايران و تركيه دانست و گفت:" عاكف ارسوي به عنوان يك شاعر بزرگ شرقي و اسلامي از جمله نقاط مشترك اين فرهنگ ها به حساب ميآيد و ما به عنوان حسن شروع چنين نشست هايي، اين شاعر و هنر نقاشي «ابرو» را انتخاب كرديم."
وي علت انتخاب عاكف از سوي را براي معرفي در اين نشست، مردمي بودن او دانست و گفت: «عاكف از سوي در روزهاي سختي و مصيبت به ملت ترك اميد و به رزمندگانش جهت داد. شعرهاي او به شعارهاي ما تبديل شد و او شعر خود را با سرودن «مارش استقلال» در حافظه جمعي ملت ترك حل كرد.»
وي در پايان اظهار اميدواري كرد كه با گشايش دفتر سازمان زبان ترك (TDK) در دانشگاه تهران، چنين نشستهايي افزايش يابند.
نظر شما