رحمت‌الله فتاحي با اشاره به ضرورت تاسيس كتابخانه ديجيتالي در ايران به خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، گفت:‌ اين فرايند در سراسر دنيا در حال طي شدن است و در بيشتر كشورهاي پيشرفته، منابع به صورت الكترونيكي دسترس‌پذير شده‌اند.

وي ادامه داد:‌ با استفاده از كتابخانه ديجيتالي، كاربر در هر جايي از دنيا كه باشد مي‌تواند به منايع ديجيتالي دسترسي داشته باشد. 

فتاحي افزود: نرم‌افزار كتابخانه ديجيتال تنها نبايد به نمايش فايل‌هاي تمام‌متن آثار محدود شود، بلكه بايد محيط ديجيتالي قابل‌استفاده‌اي را براي كاربران فراهم كند و تمام فرايندي كه در يك كتابخانه واقعي طي مي‌شود اعم از شناسايي نياز اطلاعاتي كاربر، بازيابي و جست‌وجو  در كتابخانه ديجيتال نيز  دربر گيرد.

اين مدرس دانشگاه با بيان اين‌كه تاسيس كتابخانه ديجيتال يك ضرورت گريز‌ناپذير است، گفت: شركت‌ها و حتي كاربران بايد به عنوان يك ضرورت به اين موضوع توجه كنند؛ چرا كه تسريع در اين امر مهم به نفع جامعه كاربران به عنوان مصرف‌كننده و شركت‌ها به عنوان توليدكننده است. 

فتاحي گفت: در كشورهاي غربي هم اين روند همين‌گونه طي شده است. برخي تصور مي‌كنند كه تنها الكترونيكي كردن منابع براي تشكيل كتابخانه ديجيتال كافي است؛ در حالي كه اين‌گونه نيست و مفهوم كتابخانه ديجيتال بسيار گسترده است.

وي تاكيد كرد: بايد تمام قابليت‌هاي محيط واقعي در محيط ديجيتال بازسازي شود بنابراين بايد قابليت‌هاي استانداردسازي كتابخانه ديجيتال نمود پيدا كند.

فتاحي با اشاره به برخي از شاخصه‌هاي استانداردسازي كتابخانه ديجيتال افزود: استاندارد ميان‌كنشي، ديجيتال‌سازي، ايجاد فرمت‌هاي مناسب براي اشيا ديجيتال و ... از جمله اين قابليت‌هاست.

عضو هيات علمي دانشگاه فردوسي مشهد در بخش ديگري از سخنانش اظهار كرد: وقتي مي‌گوييم يك كتاب ديجيتالي است، تنها منظور ما اسكن كتاب نيست بلكه كاربر بايد امكان تورق، برگشت به صفحات قبل، جست‌وجو، نمايه‌سازي و ... را در كتاب داشته باشد.

وي اضافه كرد: بسياري از كتابخانه‌ها و موسسات در ايران فايل نشريات الكترونيكي خود را در اختيار كاربران قرار داده‌اند و ادعاي ساخت كتابخانه ديجيتال را دارند. در حالي‌كه كتابخانه ديجيتالي بايد حاوي تمام فرايندهاي طي شده در كتابخانه‌هاي معمولي باشد.

فتاحی با بيان اين‌كه براي ساماندهي كتابخانه‌هاي ديجيتال تنها مديريت از بالا لازم نيست، افزود:‌ كاربران و استفاده‌كنندگان اصلي كتابخانه ديجيتال، كتابداران و طراحان نرم‌افزارهاي كتابخانه‌اي بايد براي اين كار با يكديگر همكاري و تعامل داشته باشند.

وي گفت: در كشورهاي ديگر نيز ساماندهي كتابخانه‌هاي ديجيتالي توسط نهادهاي بالاتر شروع نشده و بايد از قابليت‌هاي همه گروه‌ها براي توليد نرم‌افزار بي‌نقص استفاده كرد.

اين مدرس كتابداري، انجام كارهاي پژوهشي و تحقيقاتي را در اين زمينه ضروري عنوان كرد و ادامه داد: ما در اين عرصه نياز به بررسي و پژوهش‌هاي بيشتر در بخش پايان‌نامه‌هاي دكترا هستيم. اين پژوهش‌ها بايد به شناخت محيط ديجيتال و الزامات آن كمك كنند.

وي يادآور شد:  بايد براي طراحان نرم‌افزارها و كتابداران كارگاه‌هايي برگزار شود تا در تعامل با يكديگر محصولات بهتري توليد كنند.

فتاحي با بيان اين‌كه بايد بين كتابخانه‌هاي كشور با كتابخانه‌هاي بزرگ و فعال دنيا نيز همكاري‌هاي مشترك وجود داشته باشد، گفت: ما نيازمند تشكيل انجمن كتابداران كتابخانه ديجيتالي در ايران هستيم. بايد كنسرسيوم كتابخانه ديجيتال مانند ساير كشورها در ايران نيز تشكيل شود.

عضو هيات علمي دانشگاه فردوسي مشهد تاكيد كرد: همچنين نهادهايي مانند كتابخانه ملي، انجمن كتابداري و اطلاع‌رساني ايران و پژوهشگاه علوم و فناوري اطلاعات بايد به يكديگر كمك كنند و تسهيل‌كننده شرايط براي رشد اين عرصه باشند. اين نهادها بايد با استفاده از ساختار اداري خود و با تعامل با يكديگر، زمينه دسترسي به محتوا را فراهم كنند.

وي در پاسخ به اين پرسش كه چرا تجربه كنسرسيوم محتواي ملي در ايران چندان موفق نبوده است، گفت:‌ بحث مشاركت در ميان ما جدي تلقي نمي‌شود و خرد جمعي تقريبا جايگاهي ندارد، مگر اين‌كه قانع شويم كه منافع بيشتري را از طريق خرد جمعي به دست مي‌آوريم. معتقدم تلاش‌هاي پراكنده راه به جايي نمي‌برد و چنان‌چه كنسرسيومي به صورت مستقل برای کتابخانه دیجیتال تشكيل شود به نتيجه بهتري در اين حوزه خواهيم رسيد.

فتاحي گفت: متاسفانه در بسياري از كتابخانه‌ها و موسسات، كتابداران و متخصصان حضور ندارند و ضرورت اين كار را درك نمي‌كنند. تجربه نشان داده در مراكزي كه كتابداران مشغول به كار بودند نهادها موفق‌تر عمل كرده‌اند.

عضو هيات علمي دانشگاه فردوسي مشهد اظهار كرد: بايد درباره كتابخانه‌هاي ديجيتالي پژوهش و آموزش بيشتري انجام شود و نهادهاي مرتبط و ذي نفع در اين موضوع با يكديگر تعامل كنند.

وي در پايان سخنانش با اشاره به ورود اين موضوع به سيستم دانشگاهي كشور گفت: كتابخانه ديجيتالي اكنون به عنوان يك سرفصل درسي در برنامه‌هاي تحصيلي دانشجويان گنجانده شده و با تصويب اين موضوع در سال جاري از سال 92 در گرايش كارشناسي ارشد رشته كتابداري اين رشته اضافه مي‌شود و در نهايت مي‌تواند به تخصصي و علمي‌تر شدن اين حوزه كمك كند.