فرهاد صبوری، فعال حوزه تولید کتاب گویای نابینایان، در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، مشکل اصلی نابینایان را محدود بودن حوزه مطالعه آن‌ها دانست و گفت: یکی از خواسته‌های نابینایان این است که روزی بتوانند هر کتابی را اراده کردند بخوانند و آثار متنوع و متعددی را در دسترس داشته باشند.
وی با بیان این نکته که کتاب‌های موجود برای این‌که مورد استفاده نابینایان قرار بگیرند باید به کتاب گویا تبدیل یا به خط بریل برگردانده شوند، افزود: بخشی از محدودیت‌های فنی در کشور سبب شده نتوانیم مانند کشورهای پیشرفته در این حوزه با سرعت و کیفیت مناسب خدمات ارایه دهیم.
صبوریفر، که مدرک دکترای خود را در رشته تاریخ دریافت کرده، یکی از مهم‌ترین مشکلات کتاب‌های گویا را دسترسی باواسطه نابینایان به متن عنوان کرد و افزود: فردی که کتاب با صدای او ضبط می‌شود ممکن است امانتدار، باسواد و مسلط بر متن نباشد و گاهی اشتباهاتی در هنگام خواندن متن اصلی کتاب رخ دهد که از نظر مفهومی شنونده را به اشتباه بیندازد.
دسترسی سریع به بخش خاصی از کتاب و کیفیت پایین کتاب‌های گویا از مشکلات دیگری بود که صبوری فر به آن‌ها اشاره کرد و افزود: نابینایان گاه نیاز دارند بخشی از این کتاب‌های گویا را به عنوان مرجع بیان کنند اما ارجاع دادن منطبق بر صفحه، به این‌گونه کتاب‌ها و یافتن صفحه دقیق متنی که خوانده شده دشوار است.
صبوریفر با بیان این نکته که در حال حاضر انجمن‌های معدودی به تولید کتاب‌های گویا مشغولند درباره فعالیت‌های این گروه‌ها گفت: کتاب‌های گویا را می‌توان به دو دسته کلی عمومی و تخصصی تقسیم‌بندی کرد. کتاب‌های عمومی شامل آثار داستانی و رمان‌ها هستند و کتاب‌های تخصصی پاسخگوی نیاز نابینایانی است که در دانشگاه به تحصیل مشغولند.
وی درباره نیازهای قشر دانشجو و نابینای کشور گفت: اغلب نابینایان برای ورود به دانشگاه، رشته‌های علوم انسانی را برمی‌گزینند و برای رفع نیازهایشان به کتاب‌هایی نیاز دارند که در چنین رشته‌‌هایی تدریس می‌شود. بنابراین بخش زیادی از تقاضا برای گویا شدن کتاب‌ها از سوی دانشجویان است. علاوه بر این موارد، کتاب‌های مرجع و آثار بین‌رشته‌ای هم هستند که براي رفع نیاز نابینایان به صورت صوتی ارایه می‌شوند.
این فعال تولید کتاب‌های گویا درباره روند گویا کردن کتاب‌های دانشگاهی توضیح داد: کتاب‌هایی که توسط دانشجویان به انجمن‌ها و مراکز مرتبط آورده می‌شوند در کمیته کتاب مورد بررسی قرار می‌گیرند. گویا کردن برخی از کتاب‌ها عملا امکان‌پذیر نیست. برای مثال متنی که در آن از اصطلاحات آلمانی متعددی استفاده شده، به دلیل کمبود افراد آشنا به این زبان، قابلیت صوتی شدن را ندارد.
وی ادامه داد: از سوی دیگر، در این کمیته‌ها، سال انتشار آثار بررسی می‌شوند و اگر ویرایش جدیدتری از کتاب مورد نظر منتشر شده باشد به اطلاع درخواست‌کننده می‌رسانیم.
به گفته وی، ضبط کتاب‌ها به دو صورت استودیویی و آزاد انجام می‌شود.
صبوری در توضیح تفاوت‌های این دو گونه گفت: برخی آثار هستند که عجله‌ای برای گویا شدن آن‌ها نیست و کیفیت اثر اهمیت بیشتری برای متقاضی دارد. این آثار اغلب جای مانور بیشتری نیز دارند و می‌توان به صورت گروهی نیز آن‌ها را ضبط کرد.
وی در توضیح ویژگی‌های ضبط آزاد گفت: این نوع ضبط در مواقعی انجام می‌شود که کتاب باید به سرعت در اختیار متقاضی قرار بگیرد؛ برای مثال کتاب درخواستی دانشجویی که به متن یک کتاب برای روز امتحان نیاز دارد به صورت آزاد ضبط می‌شود.
عضو انجمن تلاشگران نابینای ایران افزود: این کتاب‌ها به صورت دیجیتال و آنالوگ ضبط می‌شوند زیرا برخی مخاطبان ما هنوز از ضبط صوت استفاده می‌کنند و کتاب‌ها باید به صورت آنالوگ و در نوار کاست به آن‌ها تحویل داده شود.
حق نشر موضوع دیگری بود که صبوریفر به آن اشاره کرد و گفت: از آن‌جایی که کتاب‌های گویای تولید شده برای نابینایان مخاطبان خاصی دارند و فایل صوتی آن‌ها به طور گسترده پخش نمی‌شود مشکلی از نظر قانونی به وجود نمی‌آید. همچنین در گویا کردن کتاب‌ها، مشخصات شناسنامه‌ای اثر به صورت کامل ارایه می‌شود تا مشکلی برای ناشر اصلی کتاب به وجود نیاید.
وی با بیان این نکته که کتاب‌های موجود برای این‌که مورد استفاده نابینایان قرار بگیرند باید به کتاب گویا تبدیل یا به خط بریل برگردانده شوند، افزود: بخشی از محدودیت‌های فنی در کشور سبب شده نتوانیم مانند کشورهای پیشرفته در این حوزه با سرعت و کیفیت مناسب خدمات ارایه دهیم.
صبوریفر، که مدرک دکترای خود را در رشته تاریخ دریافت کرده، یکی از مهم‌ترین مشکلات کتاب‌های گویا را دسترسی باواسطه نابینایان به متن عنوان کرد و افزود: فردی که کتاب با صدای او ضبط می‌شود ممکن است امانتدار، باسواد و مسلط بر متن نباشد و گاهی اشتباهاتی در هنگام خواندن متن اصلی کتاب رخ دهد که از نظر مفهومی شنونده را به اشتباه بیندازد.
دسترسی سریع به بخش خاصی از کتاب و کیفیت پایین کتاب‌های گویا از مشکلات دیگری بود که صبوری فر به آن‌ها اشاره کرد و افزود: نابینایان گاه نیاز دارند بخشی از این کتاب‌های گویا را به عنوان مرجع بیان کنند اما ارجاع دادن منطبق بر صفحه، به این‌گونه کتاب‌ها و یافتن صفحه دقیق متنی که خوانده شده دشوار است.
صبوریفر با بیان این نکته که در حال حاضر انجمن‌های معدودی به تولید کتاب‌های گویا مشغولند درباره فعالیت‌های این گروه‌ها گفت: کتاب‌های گویا را می‌توان به دو دسته کلی عمومی و تخصصی تقسیم‌بندی کرد. کتاب‌های عمومی شامل آثار داستانی و رمان‌ها هستند و کتاب‌های تخصصی پاسخگوی نیاز نابینایانی است که در دانشگاه به تحصیل مشغولند.
وی درباره نیازهای قشر دانشجو و نابینای کشور گفت: اغلب نابینایان برای ورود به دانشگاه، رشته‌های علوم انسانی را برمی‌گزینند و برای رفع نیازهایشان به کتاب‌هایی نیاز دارند که در چنین رشته‌‌هایی تدریس می‌شود. بنابراین بخش زیادی از تقاضا برای گویا شدن کتاب‌ها از سوی دانشجویان است. علاوه بر این موارد، کتاب‌های مرجع و آثار بین‌رشته‌ای هم هستند که براي رفع نیاز نابینایان به صورت صوتی ارایه می‌شوند.
این فعال تولید کتاب‌های گویا درباره روند گویا کردن کتاب‌های دانشگاهی توضیح داد: کتاب‌هایی که توسط دانشجویان به انجمن‌ها و مراکز مرتبط آورده می‌شوند در کمیته کتاب مورد بررسی قرار می‌گیرند. گویا کردن برخی از کتاب‌ها عملا امکان‌پذیر نیست. برای مثال متنی که در آن از اصطلاحات آلمانی متعددی استفاده شده، به دلیل کمبود افراد آشنا به این زبان، قابلیت صوتی شدن را ندارد.
وی ادامه داد: از سوی دیگر، در این کمیته‌ها، سال انتشار آثار بررسی می‌شوند و اگر ویرایش جدیدتری از کتاب مورد نظر منتشر شده باشد به اطلاع درخواست‌کننده می‌رسانیم.
به گفته وی، ضبط کتاب‌ها به دو صورت استودیویی و آزاد انجام می‌شود.
صبوری در توضیح تفاوت‌های این دو گونه گفت: برخی آثار هستند که عجله‌ای برای گویا شدن آن‌ها نیست و کیفیت اثر اهمیت بیشتری برای متقاضی دارد. این آثار اغلب جای مانور بیشتری نیز دارند و می‌توان به صورت گروهی نیز آن‌ها را ضبط کرد.
وی در توضیح ویژگی‌های ضبط آزاد گفت: این نوع ضبط در مواقعی انجام می‌شود که کتاب باید به سرعت در اختیار متقاضی قرار بگیرد؛ برای مثال کتاب درخواستی دانشجویی که به متن یک کتاب برای روز امتحان نیاز دارد به صورت آزاد ضبط می‌شود.
عضو انجمن تلاشگران نابینای ایران افزود: این کتاب‌ها به صورت دیجیتال و آنالوگ ضبط می‌شوند زیرا برخی مخاطبان ما هنوز از ضبط صوت استفاده می‌کنند و کتاب‌ها باید به صورت آنالوگ و در نوار کاست به آن‌ها تحویل داده شود.
حق نشر موضوع دیگری بود که صبوریفر به آن اشاره کرد و گفت: از آن‌جایی که کتاب‌های گویای تولید شده برای نابینایان مخاطبان خاصی دارند و فایل صوتی آن‌ها به طور گسترده پخش نمی‌شود مشکلی از نظر قانونی به وجود نمی‌آید. همچنین در گویا کردن کتاب‌ها، مشخصات شناسنامه‌ای اثر به صورت کامل ارایه می‌شود تا مشکلی برای ناشر اصلی کتاب به وجود نیاید.
نظر شما