به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، بررسي جايگاه كتاب در رسانه‌هاي گوناگون را از ظرفيت‌هاي جعبه جادويي آغاز مي‌كنيم. «كتابفروشي‌ هد هد» نام يك سريال تلويزيوني بود كه سال 85 براي شبكه سوم سيما در 13 قسمت توليد شد.
 
كارگردان خوش‌ذوقي مانند مرضيه برومند با دستمايه قرار دادن يك  كتابفروشي سیار، رويدادهاي جذابي را با حضور بازيگراني مانند امير‌حسين صديق، سحر دولتشاهي و فرهاد آييش رقم زد. اين سريال با روايت زندگي كيوان كتابچي(اميرحسين صديق) داستان جواني است كه با فروش مغازه كتابفروشي پدرش، يك كتابفروشي سيار راه مي‌اندازد.

مرور سريال‌هاي تلويزيوني در چند سال اخير مويد اين نكته است كه ديگر سريال‌ جذابي با مضمون كتاب از آن سال تا كنون توليد نشده است و جاي خالي تله‌فيلم‌ها و سريال‌هاي جذاب با محوريت كتاب در قالبي خلاقانه، بسيار احساس مي‌شود. 

رسانه با گستردگي انواع و وسعت دايره مخاطبان خود، محفل بسيار مناسبي براي ترويج فرهنگ كتابخواني و يا مطالعه با اشكال گوناگون است كه متاسفانه تلويزيون، دين خود را به اين فرهنگ مظلوم يعني كتاب، باشيوه‌اي ابتكاري ادا نكرده و فقط به معرفي كتاب بسنده كرده و يا در خوش‌بينانه‌ترين حالت فقط شبكه چهارم سيماست كه ابتدا با برنامه كتاب چهار و سپس با برنامه كارنامه اين رسالت را در قالب تخصصي پيش مي‌برد. 

راديو ـ اين رسانه‌ كوچك شنيداري ـ كه براي كتاب و فرهيختگي مخاطبانش پيشتاز تر از تلويزيون است و با برنامه‌هايي مانند كتاب فرهنگ از راديو فرهنگ، «چراغستان و شوقستان» راديو ايران، برنامه‌هاي «چراغ مطالعه»، «پيشخان» و «گنجينه» از راديو معارف و همچنين راديو كتاب كه از 20 آبان ماه 1391 فعاليت رسمي خود را آغاز كرده، قلب تپنده‌تري از كتاب دارد.

اما دنياي رسانه‌ها به اين جا ختم نمي‌شود و شبكه‌هاي ماهواره‌اي با تعدد آثار و شبكه‌هاي گوناگون قدرت مانور بيشتري بر افكار عمومي دارند و در اين ميان توليد محتواي سالم، با كيفيت و خلاقانه براي وارد شدن در ميدان جنگ نرم  و رسانه‌اي با محوريت يك موضوع تخصصي مانند ترويج مطالعه، كه پرچم خردورزي را يدك مي‌كشد، خود كاري بزرگ براي جذب مخاطب از محيط آلوده اطلاعاتي به سمت جريان‌سازي سالم، محسوب مي‌شود.

ابتكار، توجه به ايده‌پردازي كه غربيان حاضرند آن را با پول خريداري كنند اما متاسفانه جامعه شرقي كمترين ارزشي براي آن قائل نيست، نكته‌اي است كه در جامعه ايراني و اسلامي ما به عنوان ايده برون رفت از تكرار و كليشه‌پردازي، بهتر است مورد توجه قرار بگيرد.

مكتب اسلام با داشتن استادان بلا منازع فن مناظره؛ مانند امام صادق (ع)، امام رضا(ع)، صاحب سخنان قصار نهج‌البلاغه حضرت علي(ع)، پيامبر صلح و رحمت به عنوان علم‌دار مبارزه با جهالت، نمونه‌هاي ارزشمند از جبهه امامان و پيامبرانند كه زندگي آنان آغاز و پايان ايده‌پردازي و مطالعه كاربردي است.
 
در بخش فرهنگسازي مطالعه و ترويج كتابخواني نبايد از الگوهاي تكرار نشدني اين مكتب با نگاهي جديد و ديني، چشم پوشيد.

اما الگوبرداري از غرب با شيوه درست نوعي توليد جديد است، چنان‌چه نگاهي به انتشار چاپ كتاب، تجديد چاپ‌هاي متعدد در بازار‌‌هاي جهاني نشان مي‌دهد آن‌ها در اين زمينه پيش رفته‌اند.
 
جامعه ايراني اسلامي بر اساس اعتقاداتش از آن جا كه هدفش وسيله رسيدن به آن را توجيه نمي‌كند؛ با اختصاص يك شبكه از رسانه ملي به نام كتاب مي‌تواند تحول بزرگي در اين عرصه ايجاد كند.

تامين ذائقه‌هاي گوناگون و اقشار مختلف مردم در دنياي كتاب، برپايي مناظره‌هاي تلويزيوني براي اقناع كردن مردم براي انتخاب كتاب و اطلاع‌رساني از تاز‌هاي نشر از رسانه‌ملي، اضافه‌كردن تبليغ كتاب در میان‌برنامه‌هاي تلويزيوني، ساخت تله‌فيلم‌ها و سريال‌هاي تلويزيوني جذاب با محوريت جذابیت‌‌هاي كتابخواني و مطالعه، مي‌تواند شروعي امیدوارکننده باشد. 

اينترنت و فضاي مجازي با ظرفيت بسيار گسترده براي ترويج مطالعه و تشويق به دانش گرايي محمل بسيار موثر براي پيگيري مطالبه فرهنگ كتابخواني و خردورزي است. 

وبلاگ‌هاي بي‌شمار، سايت‌هاي تبلغاتي مختلف، انواع نشريه‌هاي مجازي و انجمن‌هايي الكترونيكي گوناگون با موضوع كتاب مانند انجمن كتابداري و اطلاع‌رساني كه افراد بسياري از آن بي‌خبرند، با  ساماندهي و تبليغ از سوي يك متولي فرهنگي مشخص در كشور، مي‌تواند وبلاگ‌ها، سايت‌هاي مرتبط و انجمن‌هاي كتابي برتر را در فضاي مجازي به مخاطبان عمومي و تخصصي معرفي و آن‌‌ها را وارد ميدان رقابت علمي، در فضاي مجازي كند.

برپايي جشنواره‌اي مانند وبلاگ‌نويسي كتابي و رقابت جشنواره‌هاي مجازي با موضوع كتاب، مي‌تواند فرهنگ مطالعه را وارد دنياي اينترنتي كند.

كتاب‌هاي الكترونيكي و اي‌بوك‌ها بهترين گزينه براي نشر فرهنگ مطالعه و كتابخواني در ميان مخاطبان در بازار گران كاغذ امروز است كه با حل مشكل كپي رايت و ايجاد انقلاب در صنعت نشر الكترونيكي، ميدان مطمئني را براي رسيدن مولفان و ناشران به بازار‌هاي نشر جهاني و مخاطبان وسيع فراهم مي‌كند.

تلفن همراه رسانه ديگري است كه در دنياي ترويج فرهنگ مطالعه به دليل فراواني دايره مخاطبان، استفاده زيادي دارد و نصب كتاب‌هاي الكترونيكي و اي‌بوك‌ها در اين تلفن‌ها، و يا فرستادن پيام‌هاي تبلغاتي از تازه‌هاي نشر و كتاب، نوعي فرهنگسازي براي مطالعه با استفاده از اين رسانه محسوب مي‌شود. 

تاسيس كتابخانه‌هاي تخصصي با آرشيو كتاب‌هاي حوزه‌هاي گوناگون به ويژه در بخش انتشار كتاب‌هاي موسيقي و سينمايي با حمايت پيش از انتشار از سوي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي و ارايه آن‌ها در قالب آرشيوي ارزنده در مكان‌هايي مانند تالار‌هاي اجراي كنسرت و شهرك‌‌ سينمايي به عنوان محل تولد اين هنر‌ها، سرمايه‌گذاري ارزشمند فرهنگي در بخش كتابخواني سينما و موسيقي است و باعث استفاده از ظرفيت‌ مخاطبان وسيع اين دو هنر خواهد شد.

مطبوعات و خبرگزاري‌ها تاثير‌گذار‌ترين رسانه در بخش ترويج كتابخواني محسوب مي‌شوند،  خبرگزاري‌ها  با انتشار تازه‌هاي كتاب در بخش‌هاي گوناگون و  روزنامه‌ها با تهيه كتابچه‌اي كم‌حجم از آخرين اخبار انتشار كتاب به عنوان ضميمه و همچنين درج آگهي‌هاي تبليغ كتاب با هزينه كم، مي‌توانند در رسالت ترويج فرهنگ مطالعه، سهيم شوند.