به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، 29 اسفندماه در خاطره تاریخی ایرانیان، با ملی شدن صنعت نفت گره خورده است؛ روزی که جنبشی ملی برآمده از اراده ملت و دولت در فرایندی طولانی موفق شد تا نفت ایران را از چنگ انگلیس بیرون آورده و نام «نفت ملی ایران» را بر آن بگذارد.
قانون ملی شدن صنعت نفت در واقع پیشنهادی بود که به امضای همه اعضای کمیسیون مخصوص نفت در مجلس شورای ملی ایران در ۱۷ اسفندماه ۱۳۲۹ به مجلس ارایه و تصویب شد. پس از آن مجلس سِنا که براساس قانون اساسی مشروطیت ایران، یکی از دو مجلس قانونگذاری به همراه مجلس شورای ملی بود، متن پیشنهادی به شرح زیر را در تاریخ 29 اسفندماه 1329 تصویب کرد و به آن جنبه قانونی بخشید.
«به‌نام سعادت ملت ایران و به‌منظور کمک به تامین صلح جهانی، امضاکنندگان ذیل پیشنهاد می‌نماییم که صنعت نفت ایران در تمام مناطق کشور بدون استثنا ملی اعلام شود یعنی تمام عملیات اکتشاف، استخراج و بهره‌برداری در دست دولت قرار گیرد.»
کتاب «مصدق در نگاه مصدق» به‌قلم عباس سلیمی‌نمین، کتاب ششم از «مجموعه در بوته نقد» موسسه خانه کتاب به‌شمار می‌رود که به بررسی و نقد کتاب «خاطرات و تالمات مصدق» پرداخته است.
در فصل اول از «کتاب دوم» در بخش «کارهای دولت من» آمده است: «ملی شدن صنعت نفت در سراسر کشور ابتکار شادروان دکتر حسین فاطمی است که چون کمیسیون نفت مجلس شورای ملی پس از چند ماه مذاکره و مباحثه نتوانست راجع باستیفای حق ملت از شرکت نفت انگلیس و ایران تصمیمی اتخاذ کنند دکتر فاطمی با من که رییس کمیسیون بودم مذاکره نمود و گفت با وضعی که در این مملکت وجود دارد استیفای حق ملت کاری است بسیار مشکل.»
کتاب در دو بخش کلی «بررسی کتاب» و «نقد و نظر» بخش‌های بسیاری را دربرگرفته است. «شرح مختصری از زندگی و خاطراتم»، «در وظایف مامورین وزارت داخله»، «در تشکیلات وزارت مالیه»، «انتخاب من از اصفهان برای وکالت مجلس»، «تحصیلاتم در پاریس»، «عضویت من در جمعیت دموکرات ضدتشکیلی»، «انتصابم به ایالت فارس»، «انتصاب من به ایالت آذربایجان»، «مختصری از تاریخ ملی شدن صنعت نفت در ایران»، «علل سقوط دولت من»، «تالمات و تاسفات» و «انتقاد از کارهای دولت من» برخی عنوان‌های کتاب به‌شمار می‌رود.
سلیمی‌نمین در بخشی از کتاب آورده است: «قطعا بسیاری از اقشار ملت ایران، به‌ویژه نسل جوان امروز، علت میزان تاثیر مصدق را درک نمی‌کنند؛ زیرا اطلاعات جامعی از حجم غارت ثروت ملی خویش ندارند. به‌همین دلیل ترجیح می‌دهیم تا در چارچوب این نقد کمتر معترض موضوع چرایی تضعیف شدن جبهه ملی صنعت نفت شویم و عمدتا به واکاوی ابعاد مختلف رخدادهای آن دوران از زبان یکی از شخصیت‌های کلیدی و موثر در این فراز تاریخی بپردازیم.»
در دیباچه کتاب آمده است: «خاطرات دکتر مصدق که ماخذ ارزشمندی برای شناخت تاریخ این نهضت خواهد بود در سال 65 با مساعی فرزندان این مرحوم (احمد و غلامحسین) به چاپ رسید. یادداشت‌های نخست‌وزیر نهضت ملی شدن صنعت نفت عمدتا در زندان به‌نگارش درآمده و نسخه‌ای از آن با نامه‌ای خطاب به غلامحسین در دی‌ماه 1340 به وی تسلیم شده است تا در یکی از بانک‌های سوییس تا زمان فراهم شدن زمینه‌های چاپش به امانت سپرده شود.»
کتاب با استناد به خاطران زنده‌یاد مصدق و مقایسه آن‌ها با نوشته‌های دیگر افراد و اسناد موجود هم‌دوره با وی تلاش دارد تا تحلیلی از شرایط آن روزگار به‌دست دهد.
کتاب «مصدق در نگاه مصدق» به‌قلم عباس سلیمی‌نمین، کتاب ششم از «مجموعه در بوته نقد» موسسه خانه کتاب در 208 صفحه، شمارگان یک‌هزار نسخه و بهای پنج‌هزار و 200 تومان با همکاری دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران راهی بازار کتاب‌های تاریخی شده است.
سه‌شنبه ۲۹ اسفند ۱۳۹۱ - ۰۹:۴۱
نظر شما