قیصری، محقق حوزه جامعهشناسی شهری در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، با اشاره به این که «جامعهشناسی شهری»، «بررسی مسایل اجتماعی» و «روش تحقیق» سه حوزه اصلی و تخصصی فعالیت‌های پژوهشی و تالیفات استاد صدیق‌سروستانی بود، عنوان کرد: وی برخلاف برخی استادان و صاحب‌نظران علوم اجتماعی که در تمامی عرصه‌ها به تحقیق و مطالعه اشتغال دارند، معتقد بود باید با انتخاب حوزه‌ای مشخص به مطالعات و پژوهش‌ها عمق بخشید و به صورت تخصصی کار کرد.
حوزه‌های مغفول را موضوع پایان‌نامه‌ها قرار می‌داد
کارشناس ارشد جامعهشناسی یکی دیگر از ویژگی‌های مرحوم صدیق، استاد پیشکسوت جامعهشناسی که سه روز پیش جامعه علمی را تنها گذاشت، سپردن موضوعات تحقیقاتی مورد نیاز جامعه علمی به دانشجویان مقطع دکترا برای تولید محتوا دانست و گفت: او در راستای برطرف کردن کمبود منابع پژوهشی در ایران کار می‌کرد.
قیصری گفت: استاد صدیق در حوزه روش تحقیق که آثاری هم تالیف کرده بود، می‌کوشید روش تحقیق کیفی را در ایران نهادینه کند. او نیز مشکل کنونی روش تحقیق علوم اجتماعی در جامعه ایران را کمی‌محور بودن و تاکید فراوان بر پرسشنامه و تحقیقات پیمایش می‌دانست که بخش عظیمی از سرمایه‌ها و هزینه‌های پژوهشی را اتلاف می‌کنند و می‌گفت؛ به جای این روش می‌توانیم با استناد به روش تحقیق کیفی به انعکاس آرای صحیح شهروندان در مواجهه با مسایل و انحرافات اجتماعی بپردازیم و پژوهش‌هایی کاربردی‌تر ارایه دهیم.
تحقیقات کیفی‌محور را ارجحیت می‌داد
وی معتقد بود روش‌های کیفی پژوهش، مکمل روش‌های کمی و در بسیاری از موارد جایگزین مناسبی برای این دسته از تحقیقات‌اند که تنها بر آمار تاکید دارند.
دستیار سابق استاد صدیق بیان کرد: وی معتقد بود برای تدریس صحیح کتاب‌های علوم اجتماعی به ویژه در کلاس‌های «جامعهشناسی شهری» دانشجویان باید در نقاط گوناگون شهر به شناخت مسایل بپردازند. این امر برای دانشجویان دشواری‌هایی نیز در پی داشت، اما باعث شناخت دقیق مسایل و برقراری ارتباط بیشتر با آن‌ها می‌شد و دانشجویان پس از طی آن ترم وابستگی وافری به این روش‌ها و دستاوردهای پژوهشی پیدا می‌کردند.
قیصری ادامه داد: صدیق، مولف کتاب «مبانی جامعهشناسی» یکی از منتقدان نگرش جنسیتی در مدیریت مشکلات شهری بود و می‌گفت؛ زنان خیابانی نباید با زنان بی‌سرپرست در یک جایگاه نگهداری شوند این امر موجب گسترش مشکلات آن‌ها خواهد شد.
وی درباره کتاب «آسیب‌شناسی» یا «جامعهشناسی انحرافات اجتماعی» که از آثار استاد صدیق به شمار می‌آید، گفت: او در نگارش این اثر می‌کوشید به شکل پارادایمی مسایل مختلف مطرح شده در حوزه آسیب‌های اجتماعی را بررسی کند. مهم‌ترین اقدام او در این کتاب این بود که رویکرد «برساختگرایی اجتماعی» که یکی از رویکردهای متاخر این حوزه است، پررنگ سازد. وی در این اثر تاکید داشت بسیاری از مسایل جدید اجتماعی را دیگر نمی‌توان بر اساس رویکردهای مثبت‌گرایانه یا اثباتگرایانه کلاسیک جامعهشناسی بررسی و علت‌های صریحی را بیان کرد.
در دنیای واقعی آدم‌ها چه می‌گذرد؟
کارشناسی ارشد جامعه شناسی درباره اثر دیگر استاد پیشکسوت جامعهشناسی بیان کرد: وی پیرو کتاب یاد شده، اثر دیگری با نام «رویکردهای نظری هفتگانه در بررسی مسایل اجتماعی» را ترجمه کرد. او با این هدف به سراغ این کتاب رفت تا نشان دهد، جامعهشناسی باید ترکیبی از رویکردهای مختلف باشد و هر پژوهشی به اقتضای موضوع و محتوا چکیده‌ای از این روش‌ها را در بر داشته باشد.
وی افزود: استاد خوش‌بین بود با انتشار این کتاب در سنت پیمایش محور و کمی که در مطالعات و تحقیقات جامعهشناسی ایران وجود دارد، چالشی ایجاد کند، در حالی که رویکردهای متاخر در همه جای دنیا در پی شناخت کیفی مخاطب و کشف تجربه‌های زیسته کنشگرانه اجتماعی‌اند تا بیان کنند که در دنیای واقعی آدم‌ها چه می‌گذرد. همچنان که جامعهشناسی متاخر در پی آن است که در قالب‌های پژوهشی کیفی به حقیقت‌های جامعه پی ببرد.
باغبانی که شکوفه‌کردن گل‌هایش را ندید
وی در بخش دیگری از سخنانش به تالیف کتابی مشترک با استاد صدیق اشاره کرد و توضیح داد: در کتاب «جامعهشناسی صنعتی» که به زودی از سوی انتشارات سمت منتشر می‌شود، به مباحث جامعهشناسی صنعتی پرداختیم و در آن مسایل دوران ابتدایی مدرنیته صنعتی را به مباحث امروز جامعه ایران وصل کردیم. این اثر بیان می‌کند که چه بنیان‌ها و آمادگی‌هایی را از لحاظ فرهنگی و تمدنی نداریم و این امور موجب می‌شوند از جهت صنعتی با ضعف‌هایی مواجه شویم.
مراسم ختم استاد رحمت‌الله صدیق‌سروستانی، استاد پیشکسوت و مولف کتاب‌های جامعهشناسی شهری امروز(چهارشنبه، 11 اردیبهشت ماه) ساعت 16 تا 17 و سی دقیقه در شهرک ژاندارمری، بلوار مرزداران، خیابان ایثار،سالن اجتماعات مسجد جامع امیرالمومنین(ع) برگزار می‌شود.
چهارشنبه ۱۱ اردیبهشت ۱۳۹۲ - ۱۱:۰۹
نظر شما