ابن هیثم و زیبایی‌شناسی او 

در تاریخ علم و دانش جهان به طور اعم و اسلام به طور اخص، کمتر کسی است که اسم ابن هیثم بصری، فیزیک‌دان، ریاضی‌دان و نورشناس مسلمان قرن چهارم هجری را نشنیده باشد؛ کسی که میزان اشتهار او تا اقصی نقاط جهان رسیده و در آثار لاتینی قرون وسطی به آونتان (Avenetan)، آوناتهان (Avennathan) و آلهازن (Alhazen) معروف است. وی بدون کوچک‌ترین شکی بزرگ‌ترین محقق در علم نورشناخت در فاصله زمانی میان بطلمیوس و ویتلو بوده است. علی رغم همه این اهمیتی که دارد، اطلاعات چندانی درخصوص وی در دسترس نیست. ابن هیثم به طور قطع پیشگام دانشمندان اهل تجربه و آزمایش است، چرا که طبق گفته نظیف بک، وی در نظریات علمی خود به درستی از استقرار و تمثیل و قیاس سود می‌جست؛ حتی در به کارگیری روش استقرای علمی، گذشته از تقدم زمانی بر فرانسیس بیکن، دیدگاهی وسیع‌تر و عمیق‌تر از او نیز داشته است.
ریاضیات، نورشناسی، کلام، مابعدالطبیعه، منطق، اخلاق، ادب و موسیقی و حتی طبابت از فنونی بود که وی بدان‌ها آشنا بود، اگرچه هرگز طبابت نکرد. علی بن زید بیهقی در «تتمه صوان الحکمه» وی را بطلمیوس ثانی نامیده است. به ابن هیثم 100 کتاب و رساله نسبت داده‌اند که بیش از نیمی از آنها از بین رفته و باقی نمانده است.

صفحه 85/ مجموعه مقالات زیبایی‌شناسی/ محمد افروغ/ موسسه انتشاراتی جمال هنر/ چاپ دوم/ سال 1392/ 147 صفحه/ 8000 تومان