به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، این کتاب، مرجعی جامع برای دانشجویان و روزنامهنگاران، همچنین کسانی که روزنامه‌نگار نیستند به شمار می‌آید و حرفه روزنامه‌نگاری را در موقعیت و چارچوب بازار جهانی بررسی و درباره ساختار جهانی صنعت روزنامه‌نگاری و عملیات دولت‌ها، خبرگزاری‌ها، منابع و شبکه‌ها، همچنین مسایل اخلاقی، کنترل و مالکیت رسانه‌های جهانی بحث می‌کند.
«جان هربرت» که پیش از این کتاب «روزنامه‌نگاری در عصر دیجیتالی» را تالیف کرده، اثر کنونی‌اش را دارای چارچوبی گسترده‌تر برای مهارت‌های روزنامه‌نگاری می‌داند که حاصل سال‌ها سفر و کار در سراسر جهان، خصوصا در منطقه آسیا ـ اقیانوسیه است.
کتاب حاضر در 13 فصل تنظیم شده است و نخستین فصل آن شرایط جهانی نام دارد. نویسنده در این فصل با ارایه دورنمایی بین‌المللی برای جریان‌های خبری و مسایل فرهنگی بر محور و کانون‌های خبری جهانی بر غرب تاکید می‌کند. سپس به بررسی روزنامه‌نگاری جهانی آنلاین اشاره دارد. وی در این قسمت از دشواری سانسور دولت‌ها بر اخبار به دلیل تاثیر فناوری دیجیتالی جدید در انتشار و انتقال اطلاعات اشاره می‌کند.
فصل دوم کتاب، جریان‌های خبری جهانی نام دارد. هربرت در این فصل به نگرش افراد مختلف مانند «یوهان گالتونگ» و «ماری روگ» به مقوله خبر می‌پردازد و ادعا می‌کند که بیشتر خبرهای جهانی از دنیای توسعه‌یافته، مخصوصا از ایالات متحده می‌آید. خبرهای کشورهای عربی به عنوان یک گروه بیشتر از مطالب نقاط دیگر در رسانه‌های جهان منعکس می‌شود.
«مسایل روزنامه‌نگاری جهانی»، سومین فصل این کتاب است که در آن به مبحث مساله اصول اخلاقی و چگونگی گزارش دادن تحت تاثیر این اصول می‌پردازد. وی در بخشی از این فصل می‌نویسد: «داشتن احساس آزادی برای دنبال کردن متهورانه خبر یکی از چند عاملی است که باعث شده این کار همیشه موجب رضایت روزنامهنگاران باشد. آنان هنگامی که بتوانند خبری را که می‌خواهند پوشش بدهند، انتخاب کنند از کار خود بیشتر لذت می‌برند. انگیزه اصلی روزنامهنگاران در سراسر دنیا، موفقیت، قدرت و خدمت به مردم است.»
از «آزادی روزنامه‌نگاری جهانی» می‌توان به عنوان چهارمین فصل این کتاب نام برد. در این فصل نگاهی به آزادی روزنامهنگاران در برخی از کشورها به همراه چگونگی تغییر این اوضاع شده است، مسایل مربوط به آزادی نوشتن گزارش و مطلب نیز از دیگر بخش‌های آن به شمار می‌آید. این بررسی‌ها به طور تفکیکی در قاره‌های آسیا، آفریقا، اروپا و ایالات متحده انجام شدهاند. سپس تاثیر محدودیت‌های حقوقی و قانونی بر روزنامه‌نگاری داخلی و خارجی بررسی شده است.
پنجمین فصل کتاب با عنوان «آسیا_ اقیانوس آرام» به اوضاع روزنامهنگاران جهانی در این منطقه می‌پردازد که تا حدود زیادی ادامه همان بحث آزادی مطبوعات در فصل چهارم به شمار می‌آید.
ششمین فصل کتاب «آسیای جنوبی» نام دارد و آن‌گونه که از عنوان آن برمی‌آید به بررسی مطبوعات و رسانه‌های مختلف منتشر شده در این منطقه جغرافیایی می‌پردازد. در این قسمت فعالیت رسانه‌ها در کشورهای هند، سریلانکا، پاکستان، بنگلادش، بوتان و افغانستان بررسی شدهاند.
«چین» عنوان هفتمین فصل کتاب است. در این فصل درباره رابطه بین آزادی مطبوعات، ارزش‌های خبری و تغییرات در اقتصاد بازار طی سال‌های اخیر بحث می‌شود که یکی از نتایج این تغییرات شدید در اقتصاد بازار در چین، تغییر در مهارت روزنامهنگاران است که با جنبش اصلاحات و در طول دهه از نظر سیاسی رشد کرد.
در فصل هشتم نیز که «هنگ‌کنگ» نام دارد، تفاوت‌های روزنامه‌نگاری چینی را از دیدگاه‌ها مختلف با روزنامه‌نگاری غربی مقایسه کرده است. هنگ‌کنگ از اول ژوئیه سال 1997 بار دیگر بخشی از چین شد اما همچنان محیطی متفاوت دارد.
بررسی رسانه‌های انبوه و بیشمار ژاپن در نهمین فصل کتاب با عنوان «ژاپن» انجام شده است. روزنامه‌نگاری در این کشور با حجم گستردهای از رسانه‌ها کاری دشوار اما آسان برای فعالیت‌های جهانی است. در این بخش می‌خوانیم: «قانون اساسی ژاپن آزادی بیان را محترم شمرده و عملا خبری از سانسور در این کشور شنیده نمی‌شود. رسانه‌های آن برخلاف بسیاری از کشورهای غربی افتضاحات را روی پرده نمی‌ریزند و ارزش‌های کنفوسیوسی را رعایت می‌کنند، البته تابوهایی هم وجود دارد که پرداختن به آن‌ها ممنوع است مثل انتقاد از خانواده سلطنتی.»
در دهمین فصل کتاب می‌توانیم به فعالیت رسانه‌ای در «اروپا» نگاهی داشته باشیم. در این بخش آمده است که روزنامه‌نگاری جهانی در اروپا متفاوت و از جهاتی مشکلاتی متفاوت با مشکلات کشورهای در حال توسعه دارد، زیرا رسانه‌های اروپا از آخرین تجهیزات و فناوری‌‌ها، همچنین سهولت دسترسی به مقامات و انواع منابع خبری برخوردارند.
بررسی فعالیت رسانه‌ها در ایالات متحده را می‌توان در یازدهمین فصل این کتاب مطالعه کرد. در بخش‌هایی از این مبحث می‌خوانیم که آمریکای شمالی از آزادترین و راحت‌ترین مکان‌ها برای انجام روزنامه‌نگاری جهانی است. فعالیت مطبوعات در آمریکا با نشریه «بوستون نیوزلتر» در سال 1704 در شهر بوستون آغاز شد و نشریاتی مانند «بوستون گازت»، «نیوانگلند کورانت»، «نیویورک سان»، «نیویورک هرالد» و «نیویورک تریبون» را در دل خود پروراند.
اکنون پنچ روزنامه بزرگ و تاثیرگذار آمریکا، «وال استریت ژورنال»، «یو اس ای تودی»، «نیویورک تایمز»، «لس آنجلس تایمز» و «واشنگتن پست» هستند، همچین بیش از هفت هزار نشریه هفتگی در این کشور منتشر می‌شود.
هربرت دوازدهمین فصل کتاب خود را به بررسی رسانه‌های آمریکای لاتین اختصاص داده است. وی با بررسی ردپای تاریخ در این منطقه انتشار نخستین روزنامه‌ها را متعلق به سال‌های پایانی قرن شانزدهم میلادی نسبت داده است که به نشر اطلاعات درباره مسایل رسمی، اداری، تجاری و مذهبی پرداخته‌اند.
وی با ترسیم فضای مطبوعات در مناطق مکزیک، گواتمالا، کاستاریکا، ونزوئلا، اکوادور، برزیل، شیلی و آرژانتین می‌نویسد: «در مکزیکوسیتی حدود 25 روزنامه منتشر می‌شود. در اکوادور بیش از 400 فرستنده رادیویی فعال است. تلویزیون نیز در همه جا ریشه دوانده است. در برزیل تعداد گیرنده‌های تلویزیون از تعداد یخچال‌ها بیشتر است. نفود و تعداد روزنامه‌ها در سراسر منطقه رو به افزایش است و نشریات جاری معتبری منتشر می‌شوند.»
آخرین فصل این کتاب «آفریقا و خاورمیانه» نام دارد. در بخش آفریقا با این موضوع آشنا می‌شویم که جنگ‌ها و مشکلات اقتصادی و اجتماعی جلوی پیشرفت رسانه‌های آفریقا را گرفته‌اند و به همین دلیل این قاره از دشوارترین مناطق برای کار روزنامه‌نگاری جهانی است اما سابقه شکل‌گیری مطبوعات در آفریقا به بیش از یک قرن می‌رسد و کشورهایی مانند غنا، نیجریه و کنیا از پیشرفته‌ترین نظام‌های مطبوعاتی جهان به شمار می‌آیند.
در بخش خاورمیانه نیز رسانه کشورهای بحرین، اردن، کویت، لبنان و قطر مورد نقد و تحلیل قرار گرفته‌اند، به عنوان مثال می‌خوانیم که کشور مصر با 17 روزنامه، 30 هفته‌نامه و نشریات متفرقه بزرگترین مرکز نشر در جهان عرب به شمار می‌آید یا اولین روزنامه اعراب «ژورنال العراق» بود که در سال 1816 فعالیت خود را آغاز کرد.
هربرت در بخشی از این کتاب به منابع نگارشی خود اشاره کرده و آورده است که بایگانی انجمن «آموزش‌دهندگان روزنامه‌نگاری و ارتباط جمعی»، همکارانش در دانشگاه «باپتیست» شهر هنگ‌کنگ، اطلاعات نشریه «مطالعات روزنامه‌نگاری» و همکارانش در دانشگاه استافورد شایر انگلستان در نگارش این کتاب نقش موثری داشته‌اند.
اثر حاضر را می‌توان سرشار از اطلاعات و دانسته‌هایی معرفی کرد که با ترجمه‌ای روان و متنی یکدست، حجم گستردهای از دانش حوزه رسانه را به مخاطبان خود ارایه می‌کند، دانشی که از تاریخ جهان گرفته می‌شود و با تحلیل وضعیت سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جوامع، نقد خوب و مناسبی را به خواننده‌اش عرضه می‌کند.
کتاب «روزنامه‌نگاری جهانی» در 256 صفحه، شمارگان دو هزار نسخه و بهای هشت هزار تومان از سوی انتشارات ایران منتشر شده است.
یکشنبه ۲ تیر ۱۳۹۲ - ۱۱:۵۵
نظر شما