به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، کتاب «صنایع دستی استان قزوین» در 15 فصل تدوین شده است و هر فصل شامل زیرفصل‌های جداگانه‌ای است. این کتاب در بخش نخست به بررسی موقعیت جغرافیایی و تاریخی استان قزوین می‌پردازد. در بخشی از مقدمه کتاب می‌خوانیم: «بنای اولیه شهر قزوین را به شاپور معروف به شاپور ذوالاکتاف نسبت می‌دهند. شاپور شهر قزوین را برای جلوگیری از تهاجمات دیالمه بنا نهد و در آن دژ و استحکامات به وجود آورد و سپاهیان خود را در آن استقرار داد. به مرور زمان، پایگاه نظامی شاپور توسعه یافت و هسته اصلی شهر قزوین به وجود آمد.»
فصل بعدی کتاب با عنوان «نساجی سنتی» ضمن شرح مختصری از این هنر و بیان خصوصیات و کاربردهای آن به معرفی موج‌بافی (چپری)، جاجیم بافی، چادر شب‌بافی، کرباس‌بافی، متقال‌بافی، وطنی، کج‌بافی، طناب (تنگ بافی)، کیسه‌بافی و پن‌بافی (نوار بافی) که از انواع نساجی سنتی به‌شمار می‌آیند در بخش‌های مجزا می‌پردازد. در معرفی هر رشته به بیان تاریخچه، روش تولید، مواد اولیه، ابزار و تجهیزات و مراحل تولید آن به صورت مختصر می‌پردازد و دیدی کلی از این هنر سنتی در اختیار خوانندگان قرار می‌دهد.
«بافته‌های داری و زیر اندازها» نام فصل سوم کتاب است، این فصل در بردارنده زیرفصل‌هایی با عناوین «گلیم‌بافی»، «قالی‌بافی»، «پلاس»، «خورجین»، «مفرش» و «نمد مالی» است. در بخشی از این فصل کتاب آمده است: «بافته‌های داری به عنوان یکی از تولیدات هنری و صنعتی ریشه در فرهنگ و تاریخ مردم ایران دارد و ضمن این‌که اکثر قریب به اتفاق مردم ایران با آن مانوس‌اند، از طرفی ملل دنیا هم این بافته‌ها را با نام ایران و کالای ایرانی می‌شناسند.»
فصل بعدی کتاب با نام «پوشاک سنتی» تاریخچه شکل‌گیری پارچه و لباس را در ایران به صورت مختصر بیان می‌کند و سپس به معرفی انواع صنایع پوشاک سنتی قزوین مانند البسه محلی، رویه گیوه‌بافی، چاروق‌دوزی، بافتنی‌های سنتی، عروسک‌بافی و قلاب‌بافی می‌پردازد.
«چاپ‌های سنتی» فصل پنجم کتاب «صنایع دستی استان قزوین» را به خود اختصاص می‌دهد. در این فصل «چاپ کلاقه‌ای (باتیک)» و «چاپ قلمکار (مهری)» مورد بررسی قرار می‌گیرد و خواننده با تاریخچه، روش و مراحل تولید این نوع چاپ آشنا میشود. «سفال، سرامیک و کاشی سنتی» عنوان فصل بعدی کتاب است. این فصل از کتاب به موضوع‌هایی همچون تاریخچه سفال‌گری ایران، طریقه ساخت تابلوهای نقش برجسته، شیوه ساخت کتیبه، مجسمه، ظروف سفالی چرخ‌ساز و نقاشی زیر لعاب و روی لعاب پرداخته شده است. همچنین انواع تزیینات سفال شناسایی‌شده در مناطق مختلف استان قزوین مانند تپه زاغه، قبرستان، اسماعیل‌آباد و منطقه الموت مورد بررسی قرار گرفته است.
«جلدسازی چرمی سنتی»، «سراجی سنتی»، «سوخت روی چرم»، «معرق چرم»، «نقاشی روی چرم»، «نقش‌اندازی ضربی روی چرم» و «زین‌سازی» عناوین زیر فصل‌های بخش بعدی کتاب با نام «صنایع دستی چرمی» است. فصل هشتم کتاب هنرهای دستی وابسته به معماری مانند آهک‌بری (ساروج‌بری)، گچ‌بری و مقرنس کاری (قطار بندی) را معرفی می‌کند.
در بخشی از این فصل آمده است: «هنر گچ‌بری در دوره قاجار رونق فوق‌العاده‌ای یافت، در این برهه از زمان در هنر گچ‌بری خلاقیت‌ها و نوآوری‌های بسیار چشمگیری از طرف هنرمندان گچ‌بر در آثار و ابنیه و به خصوص منازل مسکونی سنتی پدیدار گشت که به واقع هریک از آثار به جای مانده، تابلوهای بسیار نفیس و پر ارزش از هنرمندان ایران است.»
هفت فصل بعدی کتاب به ترتیب «صنایع‌دستی فلزی»، «صنایع دستی چوبی»، «صنایع دستی سنگی»، «صنایع دستی مستظرفه»، «رودوزی‌های سنتی»، «آبگینه» و «پیشه‌های سنتی وابسته به صنایع دستی» را معرفی و بررسی می‌کند.
کتاب «صنایع دستی استان قزوین» تالیف هیات مولفان اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قزوین در 365 صفحه با شمارگان یک‌هزار و 100 نسخه و بهای 40 هزار تومان از سوی انتشارات سرای دانش و با حمایت سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قزوین راهی بازار کتاب شد.
خبرنگار: کوثر سامانی
دوشنبه ۴ شهریور ۱۳۹۲ - ۱۰:۱۷
نظر شما