محل دفن سر سیدالشهدا(ع) 

گزارش‌ها درباره محل دفن سر مقدس سیدالشهدا (ع) به پنج‌دسته تقسیم می‌شود: دسته نخست بر این دلالت دارد که سر امام (ع) در کنار قبر پدرش، امیر مومنان (ع)، دفن شده‌است. بیشتر منابع روایی معتبر و مهم (مانند الکافی، تهذیب الأحکام و کامل الزیارات) در این دسته قرار دارند. ظاهراً دلالت مجموع آنها بر اینکه سرمقدس امام (ع) در کنار مرقد پدر بزرگوارش دفن شده، تردید‌ناپذیر است.
دسته دوم، گزارش‌هایی است که حاکی‌اند از اینکه سر سیدالشهدا (ع) به کربلا برگردانده و به جسد ایشان ملحق شده است. گفتنی است که حدیثی از اهل بیت (ع) یافت نشد که بر این معنا دلالت داشته باشد؛ ولی چند گزارش از دانشمندان امامیه و مورخان قدیم بر دفن سر مبارک امام (ع) در کربلا دلالت دارد (الأمالی شیخ صدوق، الآثار الباقیه بیرونی، ترجمه الفتوح مستوفی هروی [قرن شش]، عجائب المخلوقات زکریای قزوینی).
دسته سوم گزارش‌هایی است که دلالت دارند بر این‌که سر مقدس سیدالشهدا (ع) در دمشق دفن شده‌است. دسته چهارم مدینه و قبرستان بقیع و دسته پنجم مصر (قاهره) را محل دفن دانسته‌است.
تأمل در گزارش‌های یاد شده نشان می‌دهد که احتمال نخست (دفن شدن سر مقدس امام (ع) در کنار قبر امیر مؤمنان (ع)، باتوجه به اینکه در منابع معتبر روایی آمده، قولی پذیرفته شده‌است. از سوی دیگر، نظریه دسته دوم نیز از منظر مورخان و علمای امامیه و نیز تصور عمومی شیعیان در طول تاریخ قولی مشهورتر بوده‌است و به همین دلیل تعیین یکی از دو قول، مشکل به نظر می‌رسد.

صفحات 77و 78/ عصر عاشورا/ مهدی غلامعلی/ سازمان چاپ و نشر/ چاپ یکم/ سال 1391/ 96 صفحه/ 1400 تومان