به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، کتاب «دیرینه‌شناسی دانش» اثر میشل فوکو با ترجمه نیکو سرخوش و افشین جهاندیده از سوی نشر نی منتشر شد. فوکو در این کتاب می‌خواهد قواعد پنهانی را نشان دهد که دانش بشر می‌کوشد تا مفاهیم رایج در جامعه را معتبر یا غیرمعتبر معرفی کنند.
دیرینه‌شناسی فوکو، روشی توصیفی است که تلاش می‌کند تا شرایط وجود گفتمان و حوزه عملی کاربرد و انتشار آن را شرح دهد. یکی از ویژگی‌های دیرینه‌شناسی فوکو، عدم توضیح علت آغاز و شکل‌گیری گفتمان‌ها در ذهن بنیانگذاران یک اندیشه است. به عبارت دیگر، دیرینه‌شناسی بر درونمایه عمومی توصیفی دلالت دارد که امر پیشاپیش گفته شده را در سطح وجودش مطالعه می‌کند. در دیرینه‌شناسی فوکو، گفتمان‌ها، کردارهایی خاص در عنصر بایگانی توصیف می‌شوند.
روش دیرینه‌شناسی فوکو در این کتاب، همانند بررسی‌های باستان‌شناسی است که با مطالعه آثار کشف شده از زمان‌های پیشین، شیوه‌های رایج زندگی انسان را در هر دوره تحلیل می‌کند. به عبارت دیگر، میشل فوکو نیز در این اثر با بررسی تاریخ اندیشه، قوانین مخفی ناآگاهانه موجود در دانش بشر را تحلیل می‌کند.
«دیرینه‌شناسی دانش» فوکو از پنج بخش تشکیل شده است و هر بخش نیز به زیرمجموعه‌هایی تقسیم می‌شود. «پیش‌گفتار»، «قاعده‌مندی‌های گفتمانی»، «گزاره و بایگانی»، «توصیف دیرینه‌شناختی» و «جمع‌بندی» فصل‌های کتاب را شامل می‌شوند.
در بخشی از کتاب آمده است: «دیرینه‌شناسی، همزمانی انقطاع‌ها را منفصل می‌کند، همان‌گونه که وحدت انتزاعی تغییر و رویداد را می‌شکند. دوران، نه واحد پایه‌ای دیرینه‌شناسی است، نه افق آن و نه ابژه آن: اگر دیرینه‌شناسی از دوران صحبت می‌کند، همواره در مورد کردارهای گفتمانی معین و به مثابه نتیجه تحلیل‌هایش است.»
بحث دیرینه‌شناسی، پیش از این اثر، در دو کتاب دیگر فوکو، «تولد کلینیک: باستان‌شناسی درک طبی» و «نظم اشیاء: باستان‌شناسی علوم انسانی» نیز مطرح شده بود.
چاپ نخست کتاب «دیرینه‌شناسی دانش» میشل فوکو در 310 صفحه، شمارگان یک‌هزار و 500 نسخه و قیمت 15 هزار تومان از سوی نشر نی منتشر شده است.
جمعه ۲۰ دی ۱۳۹۲ - ۱۱:۲۰
نظر شما