وی ادامه داد: البته صدا و سیما برای این موضوع هزینههای گزاف و بالایی از ناشران یا نویسندگان که عموما از بخشهای ضعیف و نه چندان قوی جامعه هستند، طلب میکند و آنها نیز اغلب از عهده پرداخت آنها بر نمیآیند.
سپنجی با بیان اینکه من تاکنون شش کتاب منتشر و روانه بازار نشر کردهام اما هیچ یک از آنها تاکنون در رسانههای دیداری و شنیداری معرفی نشدهاند، عنوان کرد: معرفی کتاب در صدا و سیما فرایند پیچیدهای است که برای هر فردی امکانپذیر نیست و به راحتی نمیتوان این کار را انجام داد و معقتدم باید در این زمینه راهکاری اندیشیده شود.
وی در پاسخ به این سوال که چگونه میتوان کتاب را در رسانهها تبلیغ و ترویج کرد، گفت: این تبلیغ ابعاد مختلفی دارد که یکی از آنها معرفی کتاب است، در این شیوه باید مثلا در روزنامهها یا خبرگزاریها کتاب به صورت مستمر معرفی شود. همچنین پرداختن به مشکلات حوزه نشر از یک سو با تمرکز بر معرفی آثار خوب و ارزشمندی باشد که در حوزههای مختلف منتشر میشوند.
نقد کتاب راهکاری برای دسترسی بیشتر علاقهمندان است
سپنجی از نقد کتاب به عنوان راهکار دیگر در دسترس قرار دادن کتاب نام برد و افزود: اگر پس از انتشار آثار نسبت به آنها رویکرد انتقادی داشته باشیم به گونهای که نقاط ضعف و قوت آنها در گفتوگو با کارشناسان و فعالان حوزه نشر بررسی شود، مردم میتوانند تمایز بین آثار خوب و بد را به راحتی تشخیص دهند، کاری که در رسانههای ما کمتر به آن پرداخته میشود.
وی در بخش دیگر سخنانش ترویج غیرمستقیم فرایند کتابخوانی را یکی دیگر از راهکارهای پیشنهادی خود معرفی کرد و گفت: تجربه نشان داده است که تبلیغات مستقیم تاثیرهای کوتاه مدتی در جامعه دارند و نمیتوانند بر عموم مردم در طولانی مدت تاثیر داشته باشند. این تبلیغات در مقابل اقدامات غیرمستقیم اثربخشتر است و میتواند مخاطبان بیشتری جذب کند، مخاطبی که ناخودآگاه تحت تاثیر موج رسانهای قرار میگیرد، مانند کودکان و نوجوانان یا مخاطبان بزرگسال.
سپنجی با بیان اینکه تبلیغات غیرمستقیم به طور ناخودآگاه در ذهن مخاطب مینشیند، اظهار کرد: میتوان در برنامهسازیهای رادیویی و تلویزیونی شخصی که بیشترین تاثیر را در میان مردم دارد، مشغول مطالعه نشان داد، البته من معتقدم نباید فقط بر کتابخوانی متمرکز بود بلکه باید عادت روزنامهخوانی را نیز در زمره کارهای یک فرد فرهنگی و اهل مطالعه قرار داد تا مردم از او الگوپذیری داشته باشند.
خبرنگاران کتابها را جذابتر معرفی کنند
این استاد دانشگاه در پاسخ به این سوال که رسانههای مکتوب مثل روزنامه چگونه میتوانند فرایند کتابخوانی را ترویج کنند، نیز گفت: خبرنگاران و فعالان حوزه رسانههای مکتوب باید مطالب و نوشتههای خود را به گونهای بنویسند که مخاطب را جذب کند یعنی از به کار بردن جملات و کلمات ساده و روان برای نوشتههایشان استفاده کنند و همچنین نوع نگاهشان به کتاب و معرفی آن متفاوت باشد.
به گفته سپنجی، زمانی که تلویزیون به صورت غیرمستقیم به زندگی افراد موفق و نخبه بپردازد، این افراد به عادت مطلوب مطالعه میپردازند، به مرور زمان این موضوع در ذهن مخاطبان اثر مثبت خواهد داشت و در جامعه نیز به عادتی مثبت تبدیل میشود.
وی همچنین درباره چگونگی گستردگی فرهنگ مطالعه در میان جامعه، یادآور شد و گفت: این کار در عمل جای کار بیشتری دارد میتوان از مشورت متخصصان حوزه رسانه و کتاب استفاده کرد و با ادغام و ترکیب نظر آنها برنامهای کاربردی و اصولی برای تبلیغ کتاب تدوین کرد.
سپنجی تاکید کرد: صدا و سیما نیز در عمل باید به این نتیجه برسد که باید برای کتاب تبلیغ کند زیرا این کار سرمایهای برای نسل کودک و جوان کشور است که آنها را با دنیایی از علم و فناوری آشنا میکند، همچنین افرادی که پا به میانسالی گذاشتهاند نیز به مطالعه بیشتر تشویق میشوند زیرا کتابخوانی از نظر روحی و روانی فرد را شاداب و او را آماده برخورد با مسایل زندگی میکند.
عبدالرضا سپنجی متولد سال 1353 و عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی است. از وی تاکنون کتابهای «خوانشهای انتقادی پیرامون مخاطبان و رسانهها»، «مطالعات رسانهای» و «دین و نظریههای تاثیر رسانه» منتشر شده است./
نظر شما