به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) نخستین کنفرانس ملی کتابخانه دیجیتالی با رویکرد بررسی یک دهه کتابخانه‌های دیجیتالی در ایران با نگاهی به آینده صبح امروز چهارشنبه (9 بهمن‌ماه) با حضور محمد خوانساری، رییس پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات (مرکز تحقیقات مخابرات ایران)، مهدی علی‌پور حافظی دبیر علمی همایش، سید امید فاطمی رییس کنفرانس و سیروس علیدوستی رییس پژوهشگاه فناوری اطلاعات ایران در سالن کنفرانس مرکز تحقیقات مخابرات ایران برگزار شد.
خوانساری، رییس پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات در این مراسم عنوان کرد: در شرایط فعلی با توجه به گستردگی دانش بشری و ارتقای دسترسی به ابزارهای دیجیتالی دنیای مجازی این امکان را برای کاربران فراهم کرده تا به شکل سفارشی و خاص بتوانند اطلاعات مورد نیاز خود را از بخش‌های مختلف فضای دیجیتالی جمع‌آوری کنند.
وی اظهار کرد: ورود و ایجاد کتابخانه‌های دیجیتال، تلفن‌های همراه هوشمند و تبلت‌ها از جمله ابزارهایی هستند که جهان را مسطح کردند. ایجاد کتابخانه‌های دیجیتال در دنیای امروز باعث شده اتلاف منابع کاغذی و صرف هزینه‌های حمل و نقل به حداقل برسد و شرایط مطمئنی برای دسترسی به منابع دیجیتالی فراهم شود.
رییس مرکز تحقیقات مخابرات ایران عنوان کرد: آماده‌سازی و فراهم‌کردن فناوری‌های مرتبط با این کتابخانه‌ها از طریق بسترسازی در فضای سایبری نقش مهمی در توسعه این کتابخانه‌ها دارد.
وی گفت: بحث دیگری که در حوزه کتابخانه‌های دیجیتالی مطرح می‌شود مبحث به اشتراک‌گذاری منابع کتابخانه‌های دیجیتالی با دیگران است. این دسترسی از طریق صفحه‌های اجتماعی فراهم می‌شود و هرگونه فعالیت پژوهشی در این حوزه‌ها مورد استقبال پژوهشگران دنیا قرار خواهد گرفت.
خوانساری اظهار کرد: توسعه استفاده از کتاب‌ها هوشمند و ارزیابی بحث کتابشناسی و منابع در کتابخانه‌های دیجیتالی باعث می‌شود افراد بتوانند براساس نیاز خود اثر مطالعاتی خود را در فضای مجازی پیدا کنند. تعامل‌پذیری میان کتابخانه‌های دیجیتالی مبحثی است که هنوز به جایگاه مورد نظر خود در حوزه فضای مجازی نرسیده است و هنوز استانداردهای لازم در این حوزه به صورت کامل وجود ندارد.
وی گفت: استفاده از کتابخانه‌های دیجیتالی باعث افزایش کارآیی در مطالعه و به تبع آن یادگیری و پژوهش می‌شود. امکان دستیابی کاربر به منابع موجود براساس نیاز خود، افزایش ذوق و شوق مطالعه حتی در شرایط دشوار، پرهیز از مصرف بیهوده کاغذ و فراهم نمودن شرایط امن برای انتشار اطلاعات با حفظ صحت نشر و گسترش دانش بشری از جمله مزایای ویژه استفاده از منابع الکترونیکی در این کتابخانه‌هاست.
رییس پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات گفت: کتابخانه‌های دیجیتالی امروزه باید به عنوان یک امر اقتصادی مورد توجه قرار بگیرند و حوزه اقتصاد هدایتگر کتابخانه‌های دیجیتال باشد. در صورتی که پیش از این دولت‌ها تصور می‌کردند نگاه به فرهنگ باید غیراقتصادی باشد اما تجربه جهانی ثابت کرد این امر کاملا معکوس است.
خوانساری عنوان کرد: حجم بزرگی از جمعیت کشور ما را دانش‌آموزان و دانشجویان تشکیل می‌دهند به همین دلیل توسعه استفاده از کتابخانه‌های دیجیتالی باعث ارتقای فرهنگ عمومی با محتوای آموزشی در جامعه می‌شود.
وی با تأکید بر بحث حفظ حقوق مالکیت معنوی در فضای دیجیتالی گفت: اگر قرار است کتابخانه‌های دیجیتالی مانند مبحث کتاب و کتابخوانی در جامعه ترویج شود باید الزامات و زیرساخت‌های این حوزه فراهم شود و در این میان عمل به تعهدات قانونی در حوزه فضای مجازی امری اجتناب‌ناپذیر است.
فاطمی استادیار دانشکده مهندسی برق و کامپیوتر دانشگاه تهران در این مراسم عنوان کرد: مبحث ایجاد کتابخانه‌های دیجیتالی اکنون 9 سال است در وزارت علوم و تحقیقات و فناوری و همچنین پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران پیگیری می‌شود.
وی عنوان کرد: کتابخانه‌های دیجیتالی در کاربرد امروزی به معنای جمع‌آوری و ذخیره اطلاعات نیست بلکه لزوم و توانایی بازیابی اطلاعات امری است که به این تعریف معنا می‌بخشد. در واقع کتابخانه‌های دیجیتالی؛ معنا دادن به اطلاعات، استفاده درست، مدیریت اطلاعات، به موقع تحویل دادن منابع به معنای تعریف صحیح کتابخانه‌های دیجیتال است.
فاطمی گفت: آنچه که امروز دیجیتال‌سازی منابع در ایران را تحت تأثیر قرار داده، مسایل سیاسی، سودطلبی و منفعت‌خواهی، در این حوزه است. اگر دنیا با این روش به دیجیتال سازی اقدام می‌کرد امروز همه کتاب‌های دنیا به همه زبان‌ها قابل دیجیتال سازی و در دسترس همگان بود در حالی که جهان با یک طرح درست اقتصادی پیش رفت.
وی با اشاره به این‌که برای ساختن منابع دیجیتالی در این کتابخانه‌های باید 4 رکن را در نظر بگیریم گفت: استفاده از اطلاعات و منابع داخلی و ترجمه در کتابخانه‌های دیجیتالی رفتارهای جداگانه‌ای را می‌طلبد. برای استفاده از منابع داخلی باید تمام منابع تولید شده در داخل را به صورت اطلاعات دیجیتالی در اختیار داشته باشیم که این امر در سطح متادیتا( فراداده) و کتابشناختی فراهم می‌شود.
رییس نخستین کنفرانس کتابخانه ملی دیجیتالی عنوان کرد: در بخش کتاب، مقاله، پایان‌نامه و شرکت‌های دانش‌بنیاد اطلاعات باید به صورت وب ذخیره شوند در مرحله بعد این پایگاه‌ها به صورت متمرکز و فولتکس یعنی تمام متن در اختیار مخاطبان قرار بگیرد. مرحله بعد تمرکز بر روی رویکردهای مقوله‌ای است که آثار باید به صورت ریجستوری و در قالب‌های تخصصی در اختیار کاربران قرار بگیرد.
فاطمی عنوان کرد: دسترسی به اطلاعات دیگران که شامل منابع خارجی می‌شود در کتابخانه‌های دیجیتالی با محوریت اشتراک منابع صورت می‌گیرد در این مرحله دیگر بحث مالکیت در حوزه استفاده از منابع کتابخانه‌های دیجیتالی مطرح نیست زیرا اکنون دوران دسترسی است.
وی افزود: مرحله نظام ثبتی و مدیریت فرایند در حوزه منابع کتابخانه‌های دیجیتالی آخرین مبحث ایجاد این کتابخانه‌هاست و در صورت تولید یک منبع در فضای دیجیتالی آن اطلاعات باید در داخل یک بستر مشخص مدیریت شود که به آن مدیریت فرایند اطلاعات می‌گویند.
علی‌پور حافظی دبیر علمی کنفرانس در این مراسم عنوان کرد: بحث ایجاد کتابخانه‌های دیجیتالی یک سال است که در گروه پژوهشی این موضوع در پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران دنبال می‌شود.
وی گفت: تصمیم گرفتیم برپایی این کنفرانس به نحوی باشد که همه موضوعات و مباحث پیرامون کتابخانه دیجیتال را در بر گیرد.
چهارشنبه ۹ بهمن ۱۳۹۲ - ۱۱:۵۹
نظر شما