آنچه آثار سترگ حضرت امام خمینی(ره) را از سایر آثار برجسته میکند، گستره تفکر و اندیشه تابناک آن بزرگوار در قلمرو عرفان اسلامی است. عرفان حضرت امام خمینی(ره) برگرفته از سیره ائمه معصومین(ع) است.*
حضرت امام(ره) در رسایل عرفانی خود و از جمله در «شرح دعای سحر»، «سر الصلوه، «مصباح الهدایه» و «مقاله کوتاه لقا الله» و همچنین در «مکتوبات» و «دیوان اشعار» به مفاهیم و اصطلاحاتی پرداختهاند که همواره جزو نیازهای عاطفی و معنوی بشر و موجب ارتقا و کمال روان انسان در زندگی انسانی بوده و بدون تحقیق آن نیازها، زندگی مادی و ظاهری انسان دچار انحطاط یا انحراف خواهد شد.
مکارم اخلاقی حضرت امام خمینی(ره) و نصایح و مواعظ ایشان در قالب بیانیههای متعدد، کلمات قصار، سخنرانیها، مصاحبهها، رهنمودها و کتابها که در مجموع آثار وی را تشکیل میدهند، در شمار موضوعات و مسایلیاند که با تار و پود مفاهیم و اصطلاحات عرفان اسلامی در آمیختهاند و در خور تأمل و واکاوی جداگانه و مخصوصاند.
بررسی اجمالی آثار امام(ره)
در بررسی اجمالی آثار و سیره علمی و عملی حضرت امام خمینی(ره) میتوان دریافت که قصدشان از نگارش کتاب، مقاله، خطابه، موعظه و انتقاد و شرح و نقد آثار گذشتگان و انتقاد از حاکمیت دولتهای عصر کنونی و نیز سرودن شعرهای گاهگاهی و پند و اندرز و پیام و مصاحبههای مدام، تظاهر به علم و فضل و تفاخر به جاه و مقام نبوده، بلکه ایشان خواستهاند نخست به تکلیف الهی خود عمل کنند و آنچه را دستمایه تجربه انبیا عظام و اولیا الله بوده، با عمل به آن و خلق آثار برای جامعه عصر خویش و نسل آینده، یادگاری پند آموز و عبرت انگیز و حیرت انگیز به جا گذارند.
از جمله این آثار که نقش آموزنده و سازندهای در حفظ و زنده نگاه داشتن دین و آیین اسلام و فرهنگ اسلامی با هویت ایرانی داشته، اندیشههای امام(ره) در قالب عبارات و کلمات عرفانی است.
امام خمینی(ره) از نظر شخصیت، فردی جامعالاطراف بودهاند. شخصیت حضرت امام(ره) تنها معطوف به مرجعیت دینی، رهبری سیاسی، وارستگی نفس و شایستگی مقام نبوده و بالطبع آن عزیز در تمام شاخهها و شعبههای علوم انسانی و اسلامی از فقه و اصول تا سیاست مدرن، اشراف داشته و صاحب نظر بودهاند.
از سوی دیگر ایشان یدی طولا در کاویدن ادبیات عرب، ادبیات فارسی، علم کلام، تفسیر قرآن و سیره اخلاقی انبیا و اولیاءالله و نیز عرفان علمی، مطابق با سیره اخلاقی ائمه معصومین صلوات الله علیم اجمعین و مبتنی بر تزکیه نفس و «جهاد اکبر» داشتهاند.
بی شک پرداختن به این همه، در یک مقاله و یادداشت نمیگنجد و پرداختن به همه جوانب عرفان علمی و عملی ایشان نیز در یک مقاله میسر نیست. واکاوی بیشتر آثار امام(ره) را به زمانی دیگر میسپارم. روحش شاد.
نظر شما