عضو هیات علمی موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران گفت: ما تفکر درباره اخلاق را کنار گذاشتهایم و به این موضوع مهم نمیاندیشیم.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه نظریه تکامل اخلاق از دهه 1970 مطرح شده، اظهار کرد: در تبیین نظریه اخلاق و دفاع از آن تاکنون نظریاتی ارایه شده است و گاهی هم فیلسوفان از یک نظریه دفاع و مباحثی را مطرح کردهاند که ممکن است با نگاه دینی هم تعارضهایی داشته باشد اما باید به گونهای میان این دو پیوند ایجاد کرد که دوگانگی ایجاد نشود.
وی افزود: میتوان ادعا کرد که حتی زیستشناسان ما هم در زمینه تکامل از اخلاق استفاده نکردهاند. البته مسیحیان در این زمینه مقالات زیادی دارند و کتابهایی نوشتهاند. برای این بحث، من آرای یک مسیحی را مطرح و نظریاتش را به سه دسته تقسیم میکنم. نخست نظریه فلسفه اخلاقی، دوم تبیین نظریه اخلاقی و سوم استفاده از این مبانی برای ارایه یک نظریه اخلاقی و نقد نظریات اخلاقی دیگر پژوهشگران.
انسان مبنای اخلاق است
میانداری یادآور شد: فلسفه اخلاق از منظر این فیلسوف مسیحی سه بنیان اساسی دارد. نخست اینکه انسان مبنای اخلاق است، دوم الهیات است که مشخص میکند در این زمینه چه چیزی به صلاح انسان است و سوم خیری هم فراتر از این خیر طبیعی برای انسان وجود دارد. این فیلسوف به روح اعتقاد دارد و انسان را علاوه بر بعد جسمانی دارای بعد روحانی هم میداند و امور شناختی را هم باور دارد و همه اینها را علت برتری انسان میداند.
خداوند علت همه پدیدهها است
در این نشست همچنین دکتر محمد لگنهاوزن، استادان دانشگاه باقرالعلوم(ع) و موسسه امام خمینی(ره) اظهار کرد: همه ما به عملکرد خدا در هستی اعتقاد داریم و میدانیم که خداوند علت همه پدیدهها است. تقریبا 35 سال است که این بحث مطرح شده اما برخی که به خداوند اعتقاد ندارند، برای حوادثی مانند زلزله علتهایی علمی قایل میشوند.
وی افزود: برای اثبات دخالت خداوند در اتفاقات طبیعی تاکنون مقالات و کتابهای زیادی نگاشته شده است. عدهای معتقدند که خدا در جهان مادی فعال است. در دانشگاه آکسفورد پژوهشی انجام شده تا این موضوع در یک برنامه سه ساله بررسی شود که آیا خداوند جهان را آفریده یا خیر؟ اگر پاسخ به این سوال منفی باشد که هیچ، ولی اگر مثبت باشد، در نتیجه به دخالت خداوند در امور طبیعی پیمیبریم. عدهای اعتقاد دارند که ضرورت ندارد خدا اینگونه در طبیعت دخالت کند اما پاسخ فیلسوفان به چنین ادعایی این است که خدا آزادانه عمل میکند، در عین حالی که طبیعت تحت کنترل قانون خداوند است.
این چهره ماندگار فلسفه اظهار کرد: سه سنت برای تجمیع بحث جبر و اختیار انسان وجود دارد؛ سنت ارسطویی یا مشایی، دیدگاه آمپریسمهای انگلیسی و کانتی و هگلی.
نشست «چالشهای علم جدید برای ادیان» عصر دیروز (دوشنبه، 28 بهمنماه) با حضور پروفسور محمد لگنهاوزن و دکتر حسن میانداری در موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران برگزار شد./
نظر شما