کتاب «گنجینه کشتی آزاد و فرنگی» یکی از آثار برتر حوزه تخصصی ورزش کشتی محسوب میشود که امسال به قلم ابولقاسم رایگان تفرشی منتشر شد، کتابی که مخاطب پس از مطالعه آن شاید این حس را داشته باشد که به نویسنده آن از ته دل «خسته نباشید» بگوید.
رایگان تفرشی ابتدا برای پنج سال هدایت تیم کشتی شهرستان ساوه را بر عهده گرفت و با این تیم به مقام قهرمانی آموزشگاههای استان تهران دست یافت. وی سپس تیم کشتی دانشگاه ورزش تهران را به مقام قهرمانی دانشگاههای کشور رساند و 14 سال به عنوان دبیر انجمن کشتی آموزشگاههای ایران فعالیت کرد.
در کارنامه او، سرمربیگری تیم نوجوانان ایران و کسب عنوان نایب قهرمانی در مسابقات آسیایی در عراق با این تیم و همچنین سرپرستی مسابقات کشتی دانشگاههای کشور دیده میشود. ابولقاسم رایگان تفرشی، همچنین پژوهشی ارزشمند را در زمینه نامگذاری فنون کشتی انجام داد.
رایگان تفرشی در این کتاب انواع فنون ویژه رشتههای فرنگی و آزاد را با استفاده از تصویر کشتیگیرانی در حال انجام فن، آموزش میدهد.
واقعیت این است که امروزه تالیف و ترجمه کتابهای ورزشی نسبت به حتی یکی دو دهه پیش، بسیار پررونقتر و آسانتر شده است و اگرچه هنوز هم اهل قلم و همچنین ناشران حوزه تربیت بدنی و ورزش با تنگناهایی متعددی روبهرویند، اما انتشار کتابی در حد و اندازه «گنجینه کشتی آزاد و فرنگی» در واقع یک کار فراموش نشدنی در حوزه مکتوبات ورزشی به ویژه رشته ورزشی کشتی است.
وقتی به عنوان مخاطب و علاقهمند به ورزش کشتی این کتاب را در دست میگیری و ورق میزنی، هنگامی که با نامهای جالب و خواندنی برخی از فنون روبهرو میشوی یا نحوه اجرای برخی از فنونی را میخوانی که دیگر نه کشتیگیری از آنها استفاده میکند و نه نامی از آنها برده میشود، در دل به ابولقاسم رایگان تفرشی یک «خسته نباشید» جانانهای میگویی که جرائت کرد و دست به قلم برد و نوشتن این کتاب را شروع کرد. او نوشت تا نام بسیاری از فنون ناب کشتی آزاد و فرنگی زنده بماند.
از فنون نامآشنایی مانند سر زیر بغل، خاک کردن در میان کوب، سربند پی و خاک کردن میگذری و به نامهایی میرسی که برایت بسیار جذاب و در عین حال، قدری هم غریباند، نامهایی مثل «کنده حمال بند»،«شتربند»،«چرخ دولاب»،«سگ بند»،«چانهکش در زیر بزکش»،«حصیرمال»،«کف شیر»،«مقراضک» و چندین و چند فن تقریبا ناآشنا با مسابقات این روزهای کشتی جهان و حتی ایران. آنگاه درمییابی که گفتن «خسته نباشید» حتی از نوع جانانهاش به ابولقاسم رایگان تفرشی خیلی کم است و از ته دل باید بگویی که «زندهباشی قهرمان!»
به واقع، تالیف چنین کتابی باعث شد تا بسیاری از فنون کشتی در زیر گرد و خاک ناشی از گذر روزها و سالها فراموش نشود. وقتی صفحه 92 کتاب را میگشایی، با فنی به نام «سگ بند» روبهرو میشوی. درست است! خیلی باید به ذهنت فشار بیاوری تا شاید به خاطر بیاوری که «سگ بند» چه فنی است. بنابراین چشم بر کلمات صفحه 92 میدوزی و میخوانی، آنجا که نوشته شده است:«وقتی حریف برای زیر حمله کرد و فن ناقص بود ، شما حریف را قوس میکنید و سر و گردن را در گرو نگه میدارید، حریف را به سمت خود بکشید. وقتی پای حریف جلو آمد، با دستی که سر و گردن حریف را گرفتهاید، مچ آن پا را بگیرید و به سمت خود بکشید و حریف را با بدن به سمت عقب فشار دهید. حریف به علت فشار به پل خواهد رفت.» این توضیح با پنج تصویر شما را کاملا با نحوه اجرای فن سگ بند آشنا میکند.
اینجاست که اگر سن و سال نسبتا زیادی داشته باشی و اتفاقا با اهل تشک نشست و برخاست کرده باشی، صحنههایی از فنون ناب کشتی را به خاطر میآوری که حتی گاهی گشتیگیرانی گمنام آنها را شگرد داشتند و در گوشه و کنار شهرها و روستاهای ایران پهناور اجرا میکردند، چه برسد به بزرگانی نظیر عبدالله موحد، جهان پهلوان تختی، برادران خادم، علیرضا دبیر، علیرضا حیدری و خلاصه همه کسانی که هر یک از آنها یک یا چند فن را شگرد داشتند. اینجاست که باید برای تلاش های انجام شده به منظور ثبت چنین فنونی به ابولقاسم رایگان تفرشی دستمریزاد گفت.
کمیته ملی المپیک نیز با یاری رساندن به این کشتیگیر مولف، سهم قابل ملاحظهای در انتشار این کتاب دارد.
نکته مهم درباره کتاب «گنجینه فنون کشتی آزاد و فرنگی» این است که یک کشتیگیر کاربلد آن را نوشته است و چون خودش سالهای سال به عنوان کشتیگیر و همچنین مربی خاک تشک خورده است، میتوان به صحت مطالب آن اطمینان داشت. ضمن این که تصاویر به کار رفته در این اثر ورزشی، مبحث آموزشی بودن آن را تقویت کرده است.
کاش سایر قهرمانانی که بضاعت نوشتن دارند، دست به قلم ببرند و بنویسند از خاطراتشان، از راهکارهایی موفقیت و شاید هم ناکامیهایی که نصیبشان شد، از تلخ و شیرین تشک کشتی و حواشی آن. اصلا کاش کسی پیدا شود و بنویسد درباره نامآوران تاریخ کشتی ایران، آنان که شاید نام برخی از آنها برای نوجوانان و جوانان این روزهای ایرانزمین ناآشنا باشد. به خدا مُردیم از بس قهرمانهای خارجی را به خوردمان دادند. بچه که بودیم، سوباسا و کاکهرو قهرمانان ما بودند. نوجوان شدیم، پای فیلمهای رزمی نشستیم و جکی چان را دیدیم و تازه بزرگترهایمان از بروسلی برایمان میگفتند و این که جکی چان انگشت کوچک بروسلی هم نیست! در این روزگار هم که دستکم هفتهای دوبار جنگ لیونل مسی با کریستین رونالدو را مشاهده میکنیم، حال چه در نبرد مستقیم الکلاسیکو و چه در نبرد غیرمستقیم برای بیشتر گل زدن. به خدا خفه شدیم از دست اینها! خدا را شکر که امسال تهران میزبان مسابقات شد تا دمی به چهرههای کشتیگیران و قهرمانان دیروز و امروز کشتی ایران و جهان بنگریم و به یاد بیاوریم که چه پشتوانه عظیمی در کشتی و مردانگی داریم. آنها که وقتی واژه «فیرپلی» اصلا اختراع نشده بود، در اوج جوانمردی بودند و البته سربهزیر.
کتاب «گنجینه کشتی آزاد و فرنگی» اثر ابوالقاسم ایگان تفرشی از سوی نشر کمیته ملی المپیک با همکاری انتشارت سیب سبز در 488 صفحه منتشر شده است. البته نشر سفیر اردهال تهران نیز این کتاب را با کمی اضافات منتشر کرده است.
نظر شما