به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) جلیل گلشن در این گردهمایی اظهار کرد: عمده فعالیت‌هایی که در باستان‌شناسی انجام می‌دهیم کار حفاری است که مهم‌ترین بخش آن تحلیل است و در این زمینه باید بیشتر تلاش کنیم تا بتوانیم از آثار باقی‌مانده بهره بیشتری ببریم. با مروری بر مقالات منتشر شده در کتاب «مجموعه مقالات» بیشتر متوجه این ضعف تحلیلی می‌شویم. حدود 60 درصد مقالات بررسی، گمانه‌زنی و لایه‌نگاری است. 35 درصد کاوش و کاوش نجات‌بخشی و سه درصد باقی‌مانده بررسی مغناطیس‌سنجی و دیگر بررسی‌هاست.

وی ادامه داد: نظریه‌پردازی مساله‌ای است که در این مقاله‌ها جایش خالی است. هیچ مقاله‌ای در این رابطه در این مجموعه مقالات وجود ندارد و این یکی از ضعف‌های باستان‌شناسی ماست که باید برطرف شود. مهم‌ترین رسالتی که باستان‌شناسی برعهده دارند این است که باید به تحلیل برسند چرا که تحلیل نتیجه نهایی کاوش‌هاست.

گلشن درباره سیاست‌های پژوهشگاه گفت: سیاستی که این مرکز برای پژوهشکده باستان‌شناسی در نظر گرفته است در چند قالب مطرح می‌شود. نخست آن‌که فعالیت‌های مجدد در سایت‌های مهم تاریخی کشور مانند سیلک و جیرفت راه‌اندازی شود. سیاست دیگر ما این است که مقالات باستان‌شناسی به کاوش‌ها بیشتر اهمیت دهند و بیشتر کاوش‌های هدفمند را سرلوحه کار خود قرار دهند. 

رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری افزود: سیاست مهم دیگر پژوهشگاه پرداختن به کارهای پژوهشی در حوزه خلیج فارس و جزایر آن است که امیدواریم از امسال فعالیت‌هایی را در این زمینه آغاز کنیم. موضوعی که در فعالیت‌های ما باید مدنظر قرار گیرد فعالیت‌های میان رشته‌ای و استفاده از تخصص‌های موجود در کشور است تا بدین وسیله کاستی‌های این حوزه را کاهش دهیم. سیاست دیگر همکاری با کشورهای همسایه و دیگر کشورها در قالب هیات‌های مشترک است که در این راستا تفاهمنامه‌هایی را با موسسه فرهنگی اکو منعقد کرده‌ایم و در حال گسترش فعالیت‌هایمان در این حوزه هستیم.

وی با بیان این‌که لازمه اجرای این سیاست‌ها بازنگری در تشکیلات پژوهشگاه است، گفت: این تشکیلاتی که اکنون داریم مربوط به سال 67 و زمانی است که سازمان میراث فرهنگی تشکیل شده است. در طول این مدت تخصص‌های جدید و فعالیت‌های زیادی انجام شده است که باید با توجه به این فعالیت‌ها در تشکیلات‌مان تجدیدنظر کنیم

گلشن در پایان سخنانش اظهار کرد: در چاپ و انتشار نتیجه فعالیت‌های باستان‌شناسی کسری زیادی داریم. در سال 82 و 83 پژوهشگاه حدود 35 عنوان کتاب و نشریه منتشر کرده است ولی در سال‌های بعد این رقم کاهش یافته و در برخی سال‌ها به صفر رسیده است اما امسال تلاش کردیم مجموعه فعالیت‌ها و کاوش‌های باستان‌شناسی را چه در قالب کتاب و چه در قالب نشریات منتشر کنیم. در سال 92 توانستیم حدود 15 عنوان کتاب و نشریه منتشر کنیم و تلاش داریم این رقم افزایش یابد. 

تامین نیازهای سازمان میراث فرهنگی در زمینه تحقیقات و پژوهش‌ها

مسعود سلطانی‌فر، رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع و گردشگری ضمن تبریک این هفته به پژوهشگران و دوستداران میراث فرهنگی گفت: پژوهشگران و محققان پژوهشگاه‌های میراث فرهنگی بهتر می‌دانند که در طول سال‌های گذشته بر سازمان چه گذشته است و با تصمیمات خاص و جابه‌جایی که در طول این سال‌ها افتاد چه ضربات و صدماتی به ویژه بر بدنه نیروی انسانی سازمان وارد شد. در هر حال نگاه ما همواره باید با آینده و توام با امید و سازندگی باشد.

وی ادامه داد: به عقیده من مجموعه پژوهشگاه به ویژه در زمینه باستان‌شناسی باید با دو محور مشخص متمرکز شود اول مباحث مربوط به تولید علم در حیطه تخصصی پژوهشکده‌های مختلف که رسالت قانونی به انجام پژوهش‌های لازم را دارند و محور و وظیفه دوم نقشی است که باید برای تامین نیازهای سازمان میراث فرهنگی در زمینه تحقیقات و پژوهش‌ها داشته باشد. همچنین مجموعه پژوهشگاه باید ارتباط تنگاتنگی با حوزه‌های مختلف معاونت‌‌های سازمان داشته باشد و نیازهای آن‌ها را تامین کنند. شرایط جدیدی که لازم داریم برنامه‌ریزی جامع و کاملی در رابطه با تولید علم از سوی پژوهشکده‌ها است.

سلطانی‌فر با اشاره به سایت‌های تاریخی کشور افزود: در بحث مربوط به امکان تاریخی و سایت‌هایی که در کشور وجود دارد ما با نشست‌های خوبی که با حوزه معاونت میراث فرهنگی داشتیم به این نتیجه رسیدیم که مراحل مختلف کاوش، احیاء، مرمت و بازسازی باید با رویکرد و نگاه و برنامه‌ریزی جدید توام با مشارکت مردم انجام گیرد تا کارنامه و عملکرد بهتر و گسترده‌تری نسبت به دوره‌های گذشته برای حفظ و حراست این امکان داشته باشیم. 

وی در پایان گفت: رویکرد جدید ما رویکرد استفاده کردن از همه مردم، سرمایه‌داران و علاقه‌مندان به میراث فرهنگی کشور است. از همه پژوهشگران و باستان‌شناسان انتظار دارم با در نظر گرفتن نیازهای واقعی سازمان برای انجام رسالت‌های قانونی‌، مطالعات، بررسی‌ها و پژوهش‌های مرتبط با حوزه تخصصی‌شان را به انجام برسانند.

دوازهمین گردهمایی سالانه باستان‌شناسی دوشنبه (29 اردیبهشت) در سالن همایش‌های موزه ملی ایران باستان با حضور جلیل گلشن، رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، مسعود سلطانی‌فر رییس سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، حمیده چوبک رییس پژوهشکده باستان‌شناسی و جمعی از باستان‌شناسان داخلی و خارجی برگزار شد.