پاتوق و مدرنتیه ایرانی
این مولف در ادامه اظهار کرد: هدف نهایی نویسنده در کتاب «پاتوق و مدرنیته ایرانی» بررسی مفهوم پاتوق است اما مساله این‌جاست که وی مساله خود را طرح کرده اما به این سوال که پاتوق در مدرنیته ایرانی چه نقشی داشته و تاثیر‌گذاری‌اش به چه میزان بوده است اشاره‌ای نکرده است.
خانیکی با بیان این که، برشمردن 17 ویژگی برای مفهوم پاتوق از سوی نویسنده از ویژگی‌های مثبت آن به‌شمار می‌آید ابراز کرد: وی در نسبت بین پاتوق و جنبش‌های اجتماعی نیز مثال‌های خوب و مناسبی در اختیار خوانندگان قرار داده است.
رییس انجمن علمی مطالعات فرهنگی و ارتباطات در ادامه نشست بررسی «پاتوق و مدرنیته ایرانی» افزود: نویسنده در این کتاب از «حسینیه ارشاد» به عنوان پاتوق یاد می‌کند، هرچند باید نسبت حسینیه ارشاد با انقلاب بیشتر از سوی وی بررسی می‌‌شد.
پاتوق مفهومی سیاسی شده
وی،ارمکی را در طرح و بررسی این کتاب موفق دانست و اظهار کرد: پاتوق در این کتاب از سوی نویسنده به عنوان مساله‌ای سیاسی دیده شده و این امر بررسی این مفهوم را سخت کرده است هرچند پاتوق در ایران تولید امر سیاسی می‌کند اما با زبان سیاست کار نمی‌کند.
«مجلات» پاتوق نیستند
خانیکی با یادآوری انتشار مجلاتی مانند «کیان» و «آیین» گفت: نشریات روشنفکری در ایران پاتوق به‌شمار نمی آیند زیرا در حال بازتولید اندیشه هستند. به عنوان مثال در زمان انتشار «کیان» تنها اندیشه‌هایی در این مجله منتشر می شد که در راستای افکار عبدالکریم سروش بود، چرا که دیوار گفتوگو در ساحت روشنفکران و دانشگاهیان بلند است.
محمد میرسندسی، عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی دیگر سخنران در این نشست بود. وی با اشاره به این‌که با این‌گونه نشست‌ها خطوط عرضی تفکر که عمدتا شفاهی است به اندیشه‌های طولی تبدیل می‌شود، گفت: نویسنده در کتاب، به پاتوق‌های فردمحور، دولت‌محور و کشورمحور اشاره کرده است اما به بحث درباره این موضوع ادامه نداده که به نظر می‌رسد باید این بحث در کتاب ادامه پیدا کند.
«مرگ پاتوق»ها مفهومی تاثیر‌گذار
این مولف در ادامه با بیان این که، بررسی مفهوم «مرگ پاتوق» از دیگر ویژگی‌های این کتاب است اظهار کرد: مرگ پاتوق‌ها مفهوم مهمی در جامعه ایرانی است که کاتوزیان به نوعی این موضوع را با عنوان «جامعه کلنگی» مطرح کرده است.
میرسندسی افزود: موضوعی که جای خالی آن در این کتاب احساس می‌شود این است که آیا پاتوق‌ها مفهومی کانونی یا پیرامونی هستند؟ همان‌طور که مدرنیته امری وارداتی است، آیا پاتوق‌ها نیز از این امر تبعیت می‌کنند؟
وی، پاتوق را از مسایل محوری در توسعه اجتماعی دانست و گفت: نویسنده نیز در این کتاب به خوبی به این موضوع اشاره کرده است.
میرسندسی با اشاره به این که در این کتاب پاتوق‌ها به قشر خاصی نسبت داده شده است عنوان کرد: امکان شکل‌گیری پاتوق در تمام اقشار اجتماعی ممکن است، پس بهتر است شکل‌گیری پاتوق را محدود به سیاسیون و روشنفکران نکنیم چرا که پاتوق به گستره زندگی اجتماعی است و محدود‌کردن آن نگاهی دلبخواهی به این مفهوم می‌بخشد.
سلسله نشست‌های «جامعه ایرانی و جامعه‌شناسان ایرانی» با حضور دانشجویان و علاقه‌مندان در محل جهاد دانشگاهی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار می‌شود.
نظر شما