جمعه ۲۱ شهریور ۱۳۹۳ - ۱۳:۱۱
کمبود منابع مالی از موانع اصلی دیجیتال‌سازی کتابخانه‌هاست

مسئول بخش دیجیتال‌سازی کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی ضمن اشاره به لزوم، کارکرد، مزایا و موانع دیجیتال‌سازی، به ارائه آماری از روند دیجیتال‌سازی در کتابخانه مجلس پرداخت.

خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - حمید بهشتی:  محمد مداح، مسئول بخش دیجیتال‌سازی کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی درباره دیجیتال‌سازی منابع در کتابخانه‌ها گفت: بطور کلی دیجیتال‌سازی منابع در کتابخانه‌ها به دو صورت انجام می‌شود که یکی تهیه تصویر با وضوح 300 در فورمت jpg و مدل دیگر تایپ کردن مطالب در محیط word است.
 
وی درباره روند دیجیتال‌سازی در کتابخانه مجلس اظهارکرد: در حال حاضر موضوع دیجیتال‌سازی در کتابخانه مجلس بر روی نسخ خطی، نسخ سنگی و سربی، نشریات و کتاب های چاپ قدیمی در حال انجام است که از 10 ماه گذشته تا کنون در 3 شیفت کاری، از حدود 16 میلیون سند موجود در کتابخانه مجلس، حدود 500 هزار سند اسکن و دیجیتال‌سازی شده که این عدد روز به روز درحال افزایش است.
 
مداح در ادامه به ارائه آمار و ارقامی از آثار دیجیتال‌سازی شده در کتابخانه مجلس‌ پرداخت و گفت: بخش دیجیتال‌سازی کتابخانه مجلس حدود 39 هزار جلد از کتاب های چاپ قدیم به همراه رساله‌های آنها را اسکن و دیجیتال‌سازی کرده و کتاب‌هایی که امکان اسکن شدن را نداشتند به بخش مرمت ارجاع داده شده تا پس از آماده‌سازی اسکن شوند. همچنین 13 هزار 691 نسخه کتاب سنگی و سربی نیز در کتابخانه مجلس اسکن کردیم که در حال حاضر مراحل آخر کار خود را سپری می کند.
 
وی افزود: در بخش نشریات 120 هزار شماره پیاپی از نشریات را اسکن کردیم که این نشریات شامل مجلات قدیمی و سفارشات سازمان‌ها و نهاد‌های دیگر بوده و 6 هزار 650 جلد از کتاب های چاپ قدیم هم بصورت دیجیتال تهیه شده است. درحال حاضر نسخ خطی ما بطور کامل و بصورت رایگان در بخش «کتابخانه دیجیتالی کاوش» در سایت کتابخانه مجلس شورای اسلامی قرار دارد ولی هنوز برای ارائه نسخ سنگ و سربی تصمیم‌گیری نشده و سایر منابع دیجیتال‌سازی شده با مراجعه حضوری در اختیار علاقه مندان قرار خواهد گرفت.
 
مسئول بخش دیجیتال‌سازی کتابخانه مجلس در تشریح روند دیجیتال‌سازی کتاب های چاپی گفت: خیلی از مراجعان ما کتاب‌های چاپی به روز را از ما مطالبه می کنند که به علت نپیوستن به قانون حق مولف، ما حداکثر اجازه داریم حدود 10 صفحه از این کتاب‌ها را به عنوان معرفی دیجیتال‌سازی کنیم. ولی کتاب‌های چاپ قدیمی که 20 یا 30 سال از چاپ آن می‌گذرد و مراجعه کننده زیادی دارد، به تشخیص کارشناسان، دیجیتال‌سازی شده و روی سایت کتابخانه مجلس در بخش کتابخانه دیجیتالی کاوش قرار می‌گیرند.
 
این کتابدار با سابقه با بیان اینکه «نمی‌توانیم بگوییم دیجیتال‌سازی 100 درصد منابع مورد نیاز مراجعان را برآورده می‌کند» تأکید کرد:  بسیار پیش آمده وضوح تصاویر دیجیتال‌سازی شده باب میل برخی مراجعه کنندگان نبوده و درخواست دیدن اصل نسخه را داشتند؛ برخی هم بطور کلی موضوع دیجیتال‌سازی را نپذیرفته‌اند؛ این مشکل هم در بین مراجعان و هم در بین مسئولان وجود دارد که متأسفانه به دلیل نا آشنایی با تکنولوژی روز، درخواست دریافت اصل نسخه را دارند که این موضوع هم باعث صدمه دیدن اثر و همچنین صرف هزینه‌های مختلف خواهد شد.
 
محمد مداح در تشریح لزوم دیجیتال‌سازی منابع گفت: لزوم دیجیتال‌سازی منابع از زمانی احساس شد که هربار نشریات قدیمی توسط مراجعان دریافت و تورق می‌شد، استهلاک این آثار بالا می‌رفت و کم کم به مرز از بین رفتن می‌رسید؛ درحال حاضر بیشتر مراجعان از نسخه‌های دیجیتالی استفاده می‌کنند، با این کار در کنار سالم ماندن آثار و ضرورت نداشتن برای مراجعه حضوری، سرعت خدمت‌رسانی به مراجعان را افزایش دادیم‏، بطوری که حتی برای مراجعانی از شهرستان و خارج از کشور که امکان مراجعه حضوری را ندارند، این نسخه‌ها را بصورت ایمیل  ارسال می‌کنیم.
 
مسئول بخش دیجیتال‌سازی کتابخانه مجلس در پایان یکی از عمده‌ترین مشکلات بر سر راه دیجیتال‌سازی در کتابخانه‌ها را نبود منابع مالی برای تهیه اسکنرهای لازم دانست و ادامه داد: مسئولان کتابخانه‌های دیگر در دیدارهایی که با ما دارند به این نکته اشاره می‌کنند که برای کتابخانه‌هایی با حدود 10 هزار نسخه کتاب و اسناد و غیره، تهیه این اسکنرها که هزینه آن به حدود 75 میلیون تومان می‌رسد، به صرفه نیست، به همین دلیل بسیاری از سازمان‌های دیگر نسخه‌های خطی خود را برای اسکن پیش ما می‌آوردند.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها

اخبار مرتبط