ادبیات دفاع مقدس؛ سفارشی نویسی یا سیاه نمایی؟/1
محمدقاسم فروغی: برخی نویسندگان تنها سیاهیهای جنگ را برجسته میکنند
محمدقاسم فروغی، نویسنده و پژوهشگر معتقد است آنچه از ادبیات دفاع مقدس به عنوان سیاه نمایی معرفی می شود از سوی نویسندگانی نوشته شده که دغدغه و باورهای انقلاب اسلامی و دفاع مقدس را نداشتهاند.
صاحب کتاب «مقولهها و مقالهها» اضافه کرد: اگر سفارشی نویسی به معنای گنجاندن مطالبی از سوی ناشر باشد، در صورتی که نویسنده در برخی از موارد بدون توجه به توضیحات ناشر و ضروریات، از نگارش متنی مطلوب عاجز بماند و به موضوع نوشتن تسلطی نداشته باشد، توضیحات ناشر مسلماً درباره موضوع مورد نظر نیز مذموم نیست.
وی توضیح داد: اگر ناشر سلیقههای شخصی یا گروهی خاص را بدون توجه به خواست جامعه، از نویسنده انتظار داشته باشد و پیش روی او قراردادی بگذارد، این به معنای سفارشی نویسی است. در صورتی که ناشر خلاف واقع و حقیقت موضوعی را به نویسنده القا کند و بخواهد در تألیف کتاب آن موارد را به جامعه منتقل کند، مسلما این امر مذموم است و دور از واقعیت و شأن قلم، نویسنده و فرهنگ و جامعه خواهد بود.
این نویسنده در خصوص نگاه به ادبیات دفاع مقدس یادآور شد: طبق تقسیمبندیها سه بحث سفید، خاکستری و سیاه داریم. برخی نویسندگان متأسفانه به مسایل سفید و خاکستری کمتر توجه دارند در حالی که این جنبهها از سوی نویسندگان و صاحبنظران حقیقی در سالهای اخیر بیشتر دستمایه نوشتن قرار گرفته است. چه بسا آنچه به عنوان سیاهنمایی به طور عرفی در ذهن و خواست صاحبنظران مطرح میشود، بعضاً برگرفته از مطالبات فردی، گروهی یا سازمانی بوده و در حوزه ادبیات انقلاب اسلامی و دفاع مقدس با تعداد اندکی از این آثار مواجه بودهایم. البته همین تعداد اندک هم از سوی نویسندگانی نوشته شده که دغدغه و باورهای انقلاب اسلامی و دفاع مقدس را نداشتهاند.
فروغی گفت: البته اگر این فضای غیرواقعی در آثار آنها نباشد، شاید در قضاوت آیندگان در عرصه ادبیات، به دلیل کوتاهیای که در مقطعی برای طرح موضوعی خاص از آنها سرزده، فراموش شوند. این نویسندگان اغلب برای دوری جستن از اتهام ناچارند فضا را آنگونه که خود توجیه میکنند، به نفع خودشان و نه به سود ادبیات ترسیم کنند.
محمدقاسم فروغي جهرمی، سال 1333 در جهرم به دنيا آمد و از جمله مبارزان پیش از انقلاب است که مدتها طعم زندان ستمشاهی را کشیده. وی سالها در تدوين و نشر كتابهای دفاع مقدس و ارتباط با نويسندگان اين حوزه و همچنين برپايی جشنوارههای كتاب سال دفاع مقدس فعال بوده است و از پاسداران اهل قلم پیشکسوت و كارشناسان كارآمد در زمينه كتابهای دفاع مقدس به شمار میآيد. مجموعه دو جلدی «اگر سپاه نبود...»، «تجاوز که آغاز شد؛ مجموعه خاطره»، «چون اسرای کربلا(مجموعه خاطره)»، «هم صدا با آب و آيينه (مجموعه شعر دفاع مقدس)»، «خاطراتی کوتاه از عملياتهای بزرگ (والفجر 8 ـ کربلای 5)»، «قلب سنگی (مجموعه قصه)»، «منظومه پروانهها»، «رويش و پرواز (مجموعه شعر دفاع مقدس)»، «نقش فرهنگ دفاع مقدس در اصلاح فرهنگ عمومی کشور» و«آيينهداران عشق (بيانات رهبر معظم انقلاب اسلامی و فرماندهی کل قوا حضرت آيتالله خامنهای در جمع فرماندهان محترم سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، 14/12/1376)»، «سپاه مولود انقلاب»، «فرهنگ، نظام فرهنگی، تولیدات فرهنگی»، «هر جامه اگر سرخ» و «روزگار وصل» برخی از آثار این نویسنده و پژوهشگر است.
نظر شما