خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)- رسول آبادیان: کتاب «قصه ماه پیشونو» یا همان ماه پیشانی دربردارنده 35 قصه ایرانی در 63 روایت مختلف است. جهازی در این کتاب به شکلی نامحسوس ارتباط و ریشه فرهنگی اقصی نقاط ایران را در پرورش ذهنی هر قصه، بنا به وضعیت جغرافیایی و مردم شناسی مورد ارزیابی قرار داده است.
تحقیقات میدانی نویسنده برای یافتن سمت و سوهای صحیح ریشه‌های یک حکایت، تاکید بر داشته‌های مشترک فرهنگی مردم گوشه و کنار ایران، واکاوی قصه های ملموس و بیشتر شناخته شده ای که اغلب ما درکودکی شنیده ایم و پرداختن به قصه های«پریان» به عنوان پر طرفدارترین وجه ادبیات عامیانه، از امتیازات بارز این کتاب است.
یکی ازمشکلات این کتاب که روند کلی را دچار سکته می کند این است که نویسنده سعی کرده به ساختارزبانی هر بخش از کشور وفاداربماند، به این معنا که در ثبت نقل‌های شفاهی،تصویری از نوع گویش هر قصه سرا را هم به نمایش می گذارد که این تصویر به دلیل کامل نبودن، حالتی دو پهلو و غیر ضروری به خود می گیرد. در کارهایی از این دست که قرار است مخاطب عام، آن هم در رده سنی نوجوان داشته باشد نیازی نیست که مثلا فعل و فاعل به لهجه محلی و مابقی متن دارای رسمیتی از نوع ادبیات رایج کشور باشد:«روزی بید،روزی نبید. توی یه ده آبادی نبید. چند تا روباه تو ده ساکن شده بودند و زندگی خوبی داشتند. اونوقت سگ ها تو کوه ها سرگردون بیدن...». کشف لایه های نامناسب اینچنینی در رابطه با زبان و لهجه در این کتاب کار سختی نیست که امید است در چاپ های بعدی رفع و رجوع شوند اما واقعیت این است که کتاب «ماه پیشونو» به قول معروف کتابی«به موقع» است، کتابی که حتی می توان در این سکوت و نپرداختن به حوزه ادبیات عامیانه به شکل جدی، به عنوان اثری قابل تامل مورد ارزیابی قرار داد.
نکته جالب در مورد این کتاب، دور شدن از تولید پشت میزی ورفتن در دل خرده فرهنگ ها و رواج مجدد تحقیقات مثبت میدانی است. نویسنده این کتاب با حوصله تمام، بنا را براحترام به شعور مخاطب گذاشته و از همین رهگذر به دستاوردی نسبتا قابل قبول دست یافته است، دستاوردی که در صورت تداوم می تواند به عنوان پیشنهادی تازه درروند احیای ادبیات عامیانه مطرح باشد.
تاریخ ثبت روایت های اولیه داستانی در این کتاب نشان می دهد که نویسنده زمانی بیش ازسی سال را برای پدید آمدن کل این کتاب صرف کرده که به خودی خود نکته ای تامل برانگیز است. نکته ای که نشان ازدغدغه ای شریف دارد. جهازی در این کتاب خود را به شرق و غرب و شمال و جنوب کشور رسانده تا مایه های عمیق یک قصه آشنا را از دل برگزیدگان هر قوم استخراج کند و در اختیار مخاطب قرار دهد. قصه هایی که هم توانایی ایجاد حس همذات پنداری در نوجوانان را دارند و هم یاد های اصیل پیشینیان را برای والدین زنده می کنند.
ذکر این نکته هم ضروری است که کتابی با این حد تلاش، به هر شکل باید از ویرایشی در حد استانداردهای ادبی برخوردار باشد و خواننده در مواجهه با این اثر حداقل استفاده از فعل مجهول «می‌باشد» را شاهد نباشد زیرا چنین اتفاقی برای کتابی مانند این کتاب که کد جهانی اش بر اساس کتاب طبقه بندی قصه های ایرانی از مستشرقی بزرگ مانند اولریش مارزلف مرتب سازی شده بعید است.
کتاب«ماه پیشونو» در شمارگان 1500 نسخه با قیمت 12500 تومان از سوی نشر فرهنگ عامه عرضه شده است.
نظر شما