سه‌شنبه ۲۳ دی ۱۳۹۳ - ۲۱:۰۴
بهمنی: فقط ارادتمندان امام(ره) می‌توانند شعر او را تحلیل کنند/ شعر امام(ره) نیازی به تفسیر ندارد

محمدعلی بهمنی گفت: اگر قرار باشد منتقدی شعرهای امام خمینی(ره) را تحلیل کند این منتقد باید از ارادتمندان امام(ره) باشد اما همچنان معتقدم نمی‌توان خود را در جایگاه انسانی فوق‌العاده مانند حضرت امام(ره) گذاشت. به همین دلیل معتقدم تفسیر اشعار امام(ره) کار درستی نیست.

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی هشتمین جشنواره یار و یادگار، این شاعر گفت: شعر گفتن خواستی بود که در وجود شریف حضرت امام خمینی(ره) جاری بود. نمی‌توان گفت ایشان در نهان شعر گفتن را دوست می‌داشتند. به نظرم این‌طور نگریستن چندان منطقی نیست. پیش از این‌که دیوان امام(ره) قبل از رحلتشان چاپ شود شعرهایی از ایشان شنیده بودم و می‌دانستم نسبتی درونی با شعر دارند.

شاعر «باغ لال» ادامه داد: البته وقتی دیوان امام(ره) منتشر شد با شعرهای ایشان بیشتر و بهتر آشنا شدم. شعر ذاتی است که واقعاً کسی به غیر از خود شاعر نمی‌تواند آن را به درستی و سنجیده تفسیر کند. نباید انتظار داشت که مفسر دیگری به درستی به توجیه و تفسیر خاستگاه شعر دیگری بپردازد، شاید به همین جهت نتوانیم نظر قطعی درباره شعرهای امام(ره) بدهیم.

این شاعر اضافه کرد: در واقع به شیوه یاد شده، شعری را بدون در نظر گرفتن شاعر می‌خوانیم یا اصلاً به عنوان یک شاعر ناشناس ممکن است سخنی درباره شعر بگوییم که آن هم یک نظر شخصی از آب در می‌آید. اما وقتی جایگاه شاعری را می‌شناسیم، هر گونه تفسیر و نظری غیر قابل باور است و شاید در مواردی، حتی درست و به قاعده نباشد.

بهمنی توضیح داد: شعر در موقع آفرینش از ذات شاعرش بهره می‌برد. معتقدم شاعر از شعر بهره نمی‌برد و آن شعر است که از شاعر بهره می‌گیرد. شعر شاعر را دعوت می‌کند و می‌گوید مرا بنویس. در واقع باورمندی‌های دورن خود شاعر است که از خود شاعر به عنوان شعر می‌خواهد که آن را ثبت کند.

وی گفت: اگر ما به‌درستی جایگاه امام(ره) را دریابیم، پی‌‌خواهیم‌برد که باورمندی‌اش را در شعر نشناخته‌ایم. خودم را مثال می‌زنم تا هم به کسی برنخورد و هم موضوع روشن‌تر شود. معتقدم من در جایگاهی قرار ندارم که درباره شعر امام(ره) نظر شخصی بیرون از شعر بدهم. چون این شعر همان‌طور که گفتم ذات و درونی دارند و ذات درونی شعر را با امام(ره) باید مطرح کرد. از این حیث شعر امام(ره) را باید به شکل درست تحلیل کرد، آن هم از سوی کسانی که به ایشان ارادت دارند.

بهمنی گفت: بنابراین نمی‌توان شعر امام(ره) را شرح داد. ما حتی هنگام تفسیر شعر یک انسان متعارف و معمولی کار اشتباهی انجام می‌دهیم، چون دقیقاً انگار درون خودمان را جای درون شاعر گذاشته‌ایم. حالا که شاعری مانند امام(ره) فراتر از انسانی معمولی است نمی‌توان چنین کاری با شعرش کرد.

وی در پاسخ به این پرسش که «چه پیامی برای هشتمین جشنواره شعر یار و یادگار دارید؟» گفت: همین که کسانی فکر می‌کنند باید چنین کار بزرگی را انجام دهند و بزرگداشتی درباره امام(ره) به عنوان شاعر برگزار کنند، کار درست و حرکت ثمر‌بخشی کرده‌اند.

وی افزود: شعر گفتن همان‌طور که اشاره کردم فرایندی درونی است. البته کسی که خالصانه در این زمینه کار می‌کند بی تردید می‌اندیشد که کار درستی را انجام می‌دهد و برای چنین کار بزرگی باید از او تشکر کرد اما این‌که مناسبت‌هایی را فراهم کنیم و از همه بخواهیم شعر بنویسند با ذات شعر همسو نیست چون شعر امری جوششی است.

 محمدعلی بهمنی متولد 27 فروردین 1321 در شهر دزفول است. بسیاری بر این عقیده‌اند که غزل‌های بهمنی وام‌دار سبک و سیاق نیما یوشیج است. نخستین شعر بهمنی در سال 1330، یعنی زمانی که تنها 9 سال داشت به چاپ رسید.

«ام‍ان‍م‌ ب‍ده‌»، «ای‍ن‌ خ‍ان‍ه‌ واژه‌ه‍ای‌ ن‍س‍وزی‌ دارد»، «ب‍اغ‌ لال»، «تنفس آزاد با محمدعلی بهمنی»، «جسمم غزل است اما روحم همه نیمایی‌ست»(گزیده اشعار)، «ش‍اع‍ر ش‍ن‍ی‍دن‍ی‌س‍ت‌«(گ‍زی‍ن‍ه‌ ش‍ع‍ر)، «ع‍ش‍ق‌ اس‍ت»، «غ‍زل»‌، «گ‍اه‍ی‌ دل‍م‌ ب‍رای‌ خ‍ودم‌ ت‍ن‍گ‌ م‍ی‌ش‍ود»، «من زنده‌ام هنوز و غزل فکر می‌کنم» و «چتر برای چه، خیال که خیس نمی‌شود» عنوان‌های دفترهای شعر منتشر شده این شاعر هستند.

بهمنی در سال 1378 موفق به دریافت تندیس خورشید مهر به عنوان برترین غزل‌سرای ایران شد.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها