کتابفروشیها برای رقابت با دنیای تجارت الکترونیک و زنده ماندن، باید دست به دامن بازاریابی قرن بیست و یکمی زده تا هوای تازهای را به کسبوکار رو به افول کتابفروشی تزریق کنند. در این میان کتابفروشی کاسموس/Cosmos در هنگکنگ تجربههای نوینی دراینباره به دست آورده که در مصاحبه «ای نوچ یی یو» از «ساوث مورنینگ پست» با «تری چان» مدیر عمومی فروشگاه باهم میخوانیم.
کتابفروشی کاسموس/ Cosmos در سال 1976 توسط فونگ چی-یونگ و ده سرمایهگذار دیگر باهدف توسعه امور فرهنگی-کتابی در خیابان جانسون راهاندازی شد و بیش از 4 دهه است که به کار خود ادامه میدهد.
در حال حاضر فروشگاه بیشتر از 100 هزار عنوان کتاب به زبان چینی و انگلیسی در مساحتی معادل 16 هزار مترمربع جای داده است و اخیراً شعبهای هم در منطقه مونگ کوک تأسیس کرده است.
«چان» 10 سال پیش به این گروه انتشاراتی پیوست و تیمی مرکب از بازاریابهای مجرب را با خود آورد تا با ایدههای جدید فروش کتاب و معامله با نویسندگان برای عقد قراردادهای جدید را توسعه دهد.
روزنامهنگاری در بخش هنرهای چینی و شغل رادیوییاش به کمک آمد تا در کنارارتباطات قوی و مهارتهای تبلیغاتی، کارآمد باشد اما با چالش تجارت الکترونیکی و افول صنعت کتابفروشی در سطح جهانی و بعد کتابهای الکترونیکی/ebook و فروش آنلاین مواجه شد. در هنگکنگ علاوه بر این موضوع، بحث اجارههای بالا نیز مزید بر علت شد.
همچنین تهدید دیگری که متوجه کتابفروشی کاسموس بود، وجود فروشگاه زنجیرهای دایموکس (فروشگاه استرالیایی) بود که 3 روز پیش (24 ژانویه 2015) کسبوکار خود را تعطیل کرد.
باوجوداین همه مشکل «چان» توضیح میدهد که چرا همچنان به آینده کتابفروشی محلی خود امیدوار است و علیرغم غول بزرگی مانند اینترنت به جلو میروند:
بسیاری از کتابفروشیها با معضل کرایه مغازه بسیار بالا روبرو هستند. چگونه کاسموس با این چالش مقابله کرده است؟
سهامداران ما آیندهنگر بودند و زمانی 9 هزار مترمربع را در زیرزمین فروشگاه وان چای در سال 1980 خریدند. ما همچنین دفتر اداریمان که همین نزدیکی است را خریده و بابت آن اجاره نمیدهیم. حدود 7 هزار مترمربع از طبقه بالای فروشگاه را به صورت lease (نوعی قرارداد اجاره بلندمدت به شرط تمدید در سیستم انگلیسی) اجاره کردهایم و مالک آن کتابخوان بوده و همگان را به خرید و خواندن کتاب تشویق میکند و به همین خاطر دغدغه ما برای چانه زدن بر سر اجاره ملک و ... کم است.شعبه تازه تأسیس مونگ کوک به مساحت 2 هزار مترمربع نیز به صورت lease اجاره کردهایم. ملکیت بر فضای تجاری اجاره کسبوکار و توسعه آن را به هر کاسبی میدهد.
شما هم کتابهای چینی و هم انگلیسی میفروشید؟ آسانتر نبود اگر کتابهای یکزبان را میفروختید؟
ما در ابتدا با کتابهایی به زبان چینی شروع کردیم اما بعداً متوجه شدیم میزان تقاضا برای خرید کتاب به زبان انگلیسی زیاد است. (اغلب از سوی خارجیها و توریستها) ما در سالهای 1980 شروع به فروش کتاب به زبان انگلیسی هم کردیم و امروز بیش از 30 درصد از قفسههای ما را در بر میگیرد. فروش به هر دو زبان از جاذبههای کتابفروشی کاسموس است.
بسیاری از مردم با استفاده از گوشی هوشمند و تبلت شروع به خریدن و خواندن کتابهای الکترونیکی کردهاند.همچنین آنلاین خرید میکنند. شما برای رقابت با فروشندگان آنلاین چه کردهاید؟
ما چند سال قبل وب سایت مستقل خود را راه انداختیم اما این سایت فقط برای ارتقای سطح فروش! راه افتاد. راهاندازی پلتفرم فروش آنلاین خیلی گران است و ما منبعی برای فروش کتاب الکترونیکی نداریم.اما هنوز مشتریان زیادی داریم که عاشق کتاب چاپی سنتی هستند مخصوصاً کتابخوانان چینی که کتابهای زبان چینی به صورت الکترونیکی کمتر در بازار وجود دارد. ما در بخش کتابها و مجلات انگلیسی افت فروش داشتهایم چراکه فکر میکنم کتابهای الکترونیکی به زبان انگلیسی بیشتر در دسترس آنلاینیها باشد.
پرفروشهایتان چه کتابهایی هستند؟
در بخش ژانرها کتابهای ادبی، تاریخی و فلسفی بیشترین فروش را در کاسموس دارند. کتابهایی هم که به فیلم تبدیل میشوند نیز محبوبیت دارند(قبل از اینکه بخوابم نوشته اس.جی واتسون-2011) که فیلمش چند ماهی است در هنگکنگ نمایش داده میشود.
«کاسموس» کتاب هم چاپ میکند. چگونه تصمیم میگیرد که کتاب نویسندهای را چاپ کنید؟
اول از همه کتاب باید خوب نوشتهشده باشد. موضوع کتاب باید دغدغه مردم و خوانندگان باشد. ما با بسیاری از نویسندگان قرارداد همکاری بستهایم.از نویسندگان محبوب محلی مانند «یی شو»/ Yi Shu و «چوآ لام»/ Chua Lam گرفته تا سایر نویسندگان کمتر شناختهشده اما با قلم خوب که ما فکر میکنیم کتابهایشان خوب فروش خواهند کرد. در میان نویسندگان جدید میتوانم به ستاره سابق سینما – بریجت لین چینگ-هسیا- اشارهکنم. وی در زمان بازیگری خیلی عالی بود و قلمش نیز خیلی مانند بازیگریاش فوقالعاده است و خوانندگان کتابهایش را دوست دارند. دومین کتابش – سفر با ابر- پرفروشترین کتاب سال گذشته شد.
نویسنده دیگری که میتوانم نام ببرم «یانگ جی شنگ» با کتاب «سنگ قبر: داستان ناگفته قحطی بزرگ مائو» است که تاکنون 21 بار تجدید چاپشده است. یانگ بیش از 10 سال وقت صرف تحقیق درباره قحطی سالهای 1958-1962 در چین انجام داد و یکی از جامعترین کارهای تحقیق صورت گرفته در این زمینه است که با زبانهای انگلیسی و ... ترجمهشده است.
آیا نویسندگان نیاز به انجام کارهای تبلیغاتی برای شناخته شدن و فروش کتابهایشان دارند؟
در دهههای 1970 و 80 ما اصلاً نیازی به چنین کارهایی نداشتیم. تا کتاب جدید منتشر میشد ، کتابخوانها میآمدند و میخریدند. اما حالا به دلیل حضور کتابهای الکترونیکی/ebook دانلود از اینترنت و ... بازاریابی و تبلیغ برای فروش کتاب ضروری شده است.
ما سعی کردهایم هزینههای بازاریابی را کاهش دهیم.سود ناشی از فروش کتاب خیلی کم است. ما پوسترهای تبلیغاتی را خودمان طراحی و چاپ میکنیم. همچنین قرار ملاقات میان نویسندگان و خوانندگان را در فروشگاه «وان چای» میگذاریم.همچنین از امکانات نمایشگاه کتاب هنگکنگ نیز استفاده میکنیم. ایده خوبی است که نویسندگان و خوانندگان را باهم روبرو میکنیم و این به نوشتن کتابهای بعدی کمک زیادی میکند.
همه کتابهای منتشره از سوی انتشارات کاسموس فقط در کتابفروشی کاسموس به فروش میرسد؟
در طول 30 سال گذشته کتابفروش و انتشارات کاسموس از 1000 نویسنده بیش از 5 هزار عنوان کتاب به چاپ رسانده است. تعداد کتابفروشیهای مشابه نیز اندک است. فروش کتاب سایر ناشران در اینجا مرسوم است. گاهی اوقات ما بسته کتابی ناشر دیگری را میفروشیم و آنها نیز چنین کاری میکنند و با این کار به خواننده اجازه میدهیم تا حق انتخاب را در یک مکان واحد داشته باشد.
صنعت کتابفروشی برای چه نوع مردمی مناسب است؟
عشق به کتاب ضروری است. یادگیری درباره کتابهای جدید و تحقیق در مورد نویسندگان و راههای ارتقا سطح فروش نیز مهم است که یک کتابفروش باید به آن فکر کرده و بپردازد. برای آنهایی که عشق و علاقه به کتاب دارند، این کار هرگز خستهکننده به نظر نمیرسد. ما تیمی 60 نفره در کاسموس داریم که همه آنها علاقه وافری به کتاب و کتابخوانی دارند. من خودم در حال حاضر و همزمان در حال خواندن 5 کتاب هستم: کتاب قوانین مدیریت نوشته ریچارد تمپلار و هنر 101 نوشته اریک گرژیمکفسکی...
آیا فکر میکنید «کتابفروشی» تجارت{صنعت} رو به افولی هستند؟ و غروبشان نزدیک شده است؟
در صنعت کتابفروشی نه غروبی وجود دارد و نه طلوعی. همه چیز درباره خوب پیش بردن یک کسبوکار تجاری-فرهنگی است. ما فقط نیاز داریم بازمان جلو برویم و کتابهایی را عرضه کنیم که خوانندگان دوست دارند. اگر ارتقا کیفی و بازاریابی انجام نشود، کسی نمیداند اینجا چه خبر است! اگر کتاب توسط نویسنده مشهوری نوشتهشده باشد و تبلیغ خوب هم انجام شود، خیلی خوب فروش میرود. هرروز هنگام ظهر و زمان ناهار، کتابخوانهای زیادی به فروشگاه مراجعه میکنند.من درباره آینده صنعت کتابفروشی خوشبینم تا زمانی که کتاب هست و کتابخوانی وجود دارد، چراکه این نوع کتابخوانی با خواندن از روی گوشی هوشمند خیلی فرق دارد!
نظر شما