به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) از قم، نشست نقد پیش از چاپ کتاب «جامعه شناختی جنسیت» پنجشنبه (14 اسفند) با حضور حجت الاسلام حسین بستان، نویسنده کتاب و مدیر گروه جامعه‌شناسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، علی انتظاری، عضو هیأت علمی و مدیر گروه پژوهشگری اجتماعی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی و محمدتقی کرمی، عضو هیأت علمی گروه مطالعات زنان دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه طباطبایی، از سوی مرکز تحقیقات زن و خانواده با همکاری پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در سالن همایش‌های مرکز تحقیقات زن و خانواده در قم برگزار شد.
حجت الاسلام بستان در این نشست به بیان محتوا و عناوین فصل‌های کتاب «جامعه شناسی جنسیت» پرداخت و گفت: در این کتاب مبحث جامعه شناختی جنسیتی با رویکرد اسلامی بررسی شده است.
نویسنده این کتاب بیان کرد: این کتاب با رویکردی توصیفی، تبیینی و انتقادی به بررسی چگونگی و چرایی بروز جنسیت در عرصه‌های گوناگون زندگی اجتماعی پرداخته است و در تحلیل‌های خود به دو دسته از منابع، یعنی منابع اسلامی به‌ویژه متون اصلی اسلام، یعنی قرآن کریم و احادیث معصومان علیهم‌السلام و منابع علوم اجتماعی به‌ویژه متون جامعه‌شناسی جنسیت، استناد می‌کند.
مدیر گروه جامعه‌شناسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه اظهار کرد: خانواده، روابط اجتماعی، دین، فرهنگ اجتماعی، آموزش و پرورش، اقتصاد، سیاست، حقوق، سلامت و درمان، جنگ، تفریح، ورزش و اوقات فراغت مهم‌ترین عرصه‌های اجتماعی بروز جنسیت‌اند که در این کتاب آمده است.
حجت الاسلام بستان عنوان کرد: در این کتاب ابتدا نظریه‌های جامعه‌شناختی اندیشمندان غربی درباره جنسیت مطرح شده است و سپس دیدگاه برگرفته از منابع اسلامی، قرآن و روایات در این موضوع آمده است.
وی در پاسخ به اشکال‌های مطرح شده درباره کتاب «جامعه‌شناسی جنسیت» که از سوی ناقدان این جلسه مطرح شد، گفت: در فصل کلیات به سبب رعایت خلاصه گویی و جلوگیری از اطناب مبنایی، مفاهیم و دیدگاه‌های اندیشمندان غربی را درباره جامعه‌شناسی جنسیتی نیاورده‌ام، اما در فصل‌هایی دیگر به نظریه‌های جامعه شناسان غربی اشاره شده است و با مبانی و استدلال‌های اسلامی مبنای فکری آنها بررسی شده است.
حجت الاسلام بستان درباره موضوع «تفکیک جنسیتی» عنوان کرد: تفکیک جنسیتی از احکام اولیه اسلامی است و به آسانی نمی‌توان در این احکام تغییر ایجاد کرد، اما این حکم در شرایط و موقعیت‌ها و زمان‌های مختلف و با حکم ثانوی قابل تغییر است.
محمدتقی کرمی، در ادامه این نشست با اشاره به این‌که حجت الاسلام بستان، 6 کتاب و همچنین مقالات متعددی در حوزه مطالعات زنان و بانوان نوشته است، گفت: این کتاب در 12 فصل تدوین شده است و در میان کتاب‌های موجود، بهترین نظریه و دیدگاه در موضوع جنسیت در آن مطرح شده است.
وی در ادامه سخنانش به بیان نقد و اشکالات این کتاب پرداخت و افزود: مناسب بود که مفاهیم، مبانی و تاریخچه جامعه شناسی جنسیتی در این کتاب مطرح می‌شد و دیدگاه‌های موافقان و مخالفان آورده شود، تا این موضوع برای خوانندگان روشن شود.
عضو هیأت علمی گروه مطالعات زنان دانشگاه علامه طباطبایی ابراز کرد: در این کتاب دیدگاه‌های اندیشمندان جامعه‌شناسی موضوع جنسیت مطرح نشده است و فقط دیدگاه نویسنده نسبت مسأله جنسیت مطرح شده است.
کرمی اظهار کرد: دیدگاه جامعه شناسی به موضوعات فرادینی است تا تمام افرادی که گرایش دینی و غیردینی دارند از این موضوع بهره‌مند شوند، اما در این کتاب نظریه جنسیت از دیدگاه اسلام مورد بررسی قرار داده است، بنابراین مناسب بود عنوان کتاب «بررسی جنسیت از دیدگاه اسلام» نامگذاری شود.
علی انتظاری در ادامه این نشست گفت: کتاب حاضر، کتاب ارزنده و جدیدی در عرصه جامعه‌شناسی جنسیتی است و نویسنده در این کتاب سعی کرده است که دیدگاه‌های و نظریه‌های مختلف درباره این موضوع انسجام و اتحاد برقرار کند و یک دیدگاه کلی به این مبحث داشته باشد.
وی بیان کرد: این کتاب با عنوان «جامعه شناسی جنسیت است» تبیین شده است، اما متون و محتوای آنها جامعه‌شناسی نیست، زیرا این علم دیدگاه‌ها و نظریات اندیشمندان مختلف درباره یک موضوع را مورد بررسی قرار می‌دهد، اما در این کتاب به بیان و تحلیل دیدگاه‌های نویسنده پرداخته شده و نظریات مختلف مورد بررسی قرار داده نشده است.
عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی ابراز کرد: در این کتاب ابتدا اندیشه‌های فمینیسم‌ها درباره زنان مطرح شده است و بعد از آن پاسخ‌های اسلام به شبهه‌های آنها آورده شده است، این امر سبب می‌شود که اندیشه فمینیسم‌ها در جامعه رواج یافته و دانشجویان استدلال‌های اسلامی را نپذیرند.
انتظاری افزود: مناسب بود که نویسنده در ابتدای دیدگاه اسلام را درباره بانوان مطرح می‌کرد و بعد نظریه فمینیسم و رد نظریه‌های آنها را مطرح می‌کرد.
وی با بیان این‌که کتاب «جامعه‌شناسی جنسیت است» با هدف تدریس در دانشگاه‌ها تدوین شده است، گفت: این کتاب برای آموزش و تدریس مناسب نیست، زیرا هنوز مبانی و مفاهیم جامعه شناختی در دانشگاه‌ها به درستی تبیین نشده است تا این که نظریه جامعه شناختی جنسیت مطرح شود.
عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی با بیان این که متأسفانه در دانشگاه‌های ایران تولید علم صورت نمی‌گیرد، تاکید کرد: تمام دانشگاه‌ها و مراکز علمی ایران مصرف‌کننده علم است و باید موانع تولید علم را از سر راه محققان از سوی مسئولان برداشته شود.
انتظاری درباره طرح تفکیک جنسیتی در دانشگاه‌ها گفت: تفکیک جنسیتی ارزش کلی نیست، بلکه اولویت اجتماعی است و این مسأله متناسب با جایگاه و شرایط متفاوت می‌باشد همانند این که در جامعه‌ای که گرایش به هم‌جنس‌گرایی دارند، تفکیک جنسیتی ارزش محسوب نمی‌شود.
عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی بیان کرد: در تحقیقی که درباره تفکیک جنسیتی در دانشگاه علامه طباطبایی، دانشگاه تهران و دانشگاه الزهرا سلام الله علیها انجام داده‌ام به این نتیجه رسیده‌ام، مشکلات اخلاقی دانشجویان در دانشگاه‌هایی که طرح تفکیک جنسیتی رعایت شده است، کمتر از دانشگاه تهران نیست.
وی در بخشی دیگر از سخنانش به اهمیت و نقش مادران در خانواده و اجتماع اشاره کرد و ادامه داد: متأسفانه در جامعه نقش مادری تضعیف می‌شود و بسیاری بانوان ایرانی سعی دارند، حداقل مدرک دانشگاهی و تحصیلی را کسب کنند، در حالی که کتابی درباره تأثیر نقش مادر در خانواده و اجتماع مطالعه نمی‌کنند.
وی بیان کرد: جامعه‌ای که می‌خواهد آرمان‌ها و ارزش‌های اسلامی در آن اجرا شود باید بالاترین نقش تأثیرگذاری و حمایتی را برای مادران قائل شود.
انتظاری اظهار کرد: بیان نقش مادران در جامعه و خانواده می‌تواند پاسخی روشنی به شبهات فمینیسم‌ها درباره بانوان باشد.
جمعه ۱۵ اسفند ۱۳۹۳ - ۱۴:۵۷
نظر شما