به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) دکتر منوچهر آشتیانی در آیین نکوداشت پیشکسوتان و پژوهشگران مطرح حوزه علوم‌اجتماعی گفت: ذهنتان را به سال 61 تا 64 سال پیش برمی‌گردانم زمانی که من اولین دانشجوی فلسفه و علوم تربیتی در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران بودم. آن زمان یک درسی برای ما گذاشته بودند به نام جامعه‌شناسی که دکتر صدیق آن را تدریس می‌کرد. از آن زمان تاکنون نهال جامعه‌شناسی تبدیل به درختی باشکوه شده و باید دید طی این مدت چه تحولاتی رخ داده است.
وی با بیان اینکه بزرگداشت استادان جامعه‌شناسی، بزرگداشت جامعه‌شناسی است ادامه داد: در واقع این بزرگداشت 200 سال جامعه‌شناسی از ماکس وبر و دورکیم و... است. صحبت کردن درباره جامعه و جامعه‌شناسی در این مراسم برای من زیره به کرمان بردن است. با این وجود سخنان خود را با دو پرسش که پاسخ آنها در درونشان است پایان می‌برم. نخست اینکه اگر جامعه و جامعه‌پذیری نبود چه می‌شد و آیا اگر جامعه نبود ما به جنگل برمی‌گشتیم و هیچ چیز از ما باقی نمی‌ماند؟
وی افزود: در کدام علم جامعه بشری به خودش برمی‌گردد و آگاهی پیدا می‌کند مگر جامعه‌شناسی؟ تنها در علم جامعه‌شناسی است که جامعه بشری بر خودش بازتاب پیدا می‌کند و به آگاهی می‌رسد.
آیا جامعه‌شناسی ایران روحیه نقدپذیری دارد؟
فرهنگ ارشاد نیز در بخش دیگری از این مراسم سخنان خود را با این مصرع آغاز کرد که «زان یار دلنوازم شکریست با شکایت» و گفت: اما امروز برای تجلیل از مقام معلمی دور هم جمع شدیم و من نیز همواره معلمی متوسط بیشتر نبوده‌ام.
وی درباره کمبودها و نیازهای جامعه‌شناسی توضیح داد: نظام آموزشی ما آنقدر نارسایی دارد که کار معلمی را تحت تاثیر قرار داده و من نگران این موضوع هستم. امروز کتاب متفکران بزرگ علوم اجتماعی را که اثری شناخته شده است مطالعه می‌کردم. در فصل آخر کتاب آمده بود مشخصه کار جامعه‌شناسی روحیه آزاداندیشی و حس کار جمعی است و امروز باید ببینیم چقدر در فضای جامعه‌شناسی خودمان روحیه نقدپذیری و کار جمعی داریم.
وی تاکید کرد: ما امروز نیازمند نقدپذیری و کار جمعی در جامعه‌شناسی هستیم. متاسفانه ضعف فضای انتقادی جامعه‌شناسی را تحت تاثیر قرار داده است. نظام آموزشی ما اگر بدبینانه و سترون نباشد بسیار غیر مولد است و جامعه‌شناسی خدمت بزرگش نقد وضعیت موجود است.
این استاد دانشگاه در پایان سخناش گفت: ما نیز به عنوان معلم باید ببینیم چقدر احساس مسئولیت اجتماعی داریم؟ اگر می‌خواهیم نظام آموزشی را نقد کنیم باید یک سوزن به خودمان بزنیم بعد یک جوالدوز به دیگران! اغلب ما در مقام یک کنشگر اجتماعی کار می‌کنیم و تنها مقاله می‌نویسیم در حالی که نوشتن برای ارتقا به ما مقام کارگزاری نمی‌دهد.
مسلط بودن جامعه‌شناس به تاربخ و فرهنگ کشورش
ناصر تکمیل‌همایون نیز در ادامه مراسم با اشاره به سالگرد درگذشت دکتر صدیقی گفت: من خواهشم این است که روز تولد دکتر صدیقی در آذرماه به عنوان روز علوم اجتماعی و جامعه‌شناسی ثبت شود. علاوه بر این مدتی است که در باغ نگارستان تالار دکتر غلامحسین صدیقی در حال تعمیر است و امیدوارم پس از مرمت نیز دوباره این نام، این تالار و اتاقش باقی بماند.
وی با بیان اینکه پرپارترین کتابی که در جامعه‌شناسی تاریخی نوشته شده توسط دکتر آشتیاتی بوده افزود: این کتاب مشتمل بر هزار صفحه است و اگرچه زبان سختی دارد و جنبه فلسفی آن قوی است اما برای دانشجویان ارشد و دکترا بسیار مفید است.
وی با اشاره به سوابق تحصیلی خود در رشته تاریخ و جامعه‌شناسی گفت: جامعه‌شناس باید به تاربخ و فرهنگ کشور خود مسلط باشد. چطور جامعه‌شناسی درس بدهیم اما کلیله و دمنه را نخوانده باشیم؟
تکمیل‌همایون با بیان اینکه تمامی کتاب‌هایم را با اعتقاد و باورمندی به فرهنگ و تاریخ نوشتم افزود: جامعه‌شناس باید تاریخ و فرهنگ ملت خود را بشناسد و آن را دقیق بداند. باید حتماً زبان خارجی بداند و به ریشه تمام اندیشه‌های خارجی مسلط باشد. در عین حال که جامعه‌شناس باید سیر هفتاد و دو ملت کند قدم‌هایش باید در ریشه رشته خود استوار باشد.
جامعه‌شناسی فی نفسه انتقادی است
زنجانیزاده نیز در ادامه این مراسم با بیان اینکه جامعه‌شناس نباید نگران برچسب زدن باشد، گفت: کار علم جامعه‌شناسی تبیین است و نباید به ایدئولوژی آمیخته شود چون ایدئولوژی توجیه‌کننده است.
وی ادامه داد: جامعه‌شناسی باید از فهم مشترک و شعور عامه دوری کند. جامعه‌شناسی فی نفسه انتقادی است و باید امور را نقد کند. امروز دیگر نباید تقسیم‌بندی‌های سنتی از علم را در نظر داشت و باید نگاه بین رشته‌ای نسبت به جامعه‌شناسی داشت.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه شاگرد دکتر غلامحسین صدیقی بوده به کتاب تازه منتشر شده خود اشاره کرد و گفت: سر کلاس ایشان برخی خلاصه‌نویسی کردند و برخی مانند من همه چیز را نوشتند. درس‌های دکتر صدیقی را من در قالب کتاب با عنوان «درس‌های دکتر صدیقی به روایت شاگرد» جمع‌آوری کردم و به تازگی منتشر شده است. اگر غلطی در این کتاب است به پای من شاگرد بگذارید.
فیوضات نیز در پایان این مراسم بر انتقال ارزش‌ها از نسل‌های پیشین به نسل جوان تاکید کرد و گفت: امروزه جوانان ما از رسانه‌های مختلف اطلاعات نادرستی می‌گیرند و ارزش‌هایشان با نسل‌های قلبی متفاوت است و باید ارزش‌ها به آنها منتقل شود.
بخش پایانی این مراسم نیز به تجلیل از پیشکسوتان و پژوهشگران مطرح حوزه علوم‌اجتماعی اختصاص داشت.
آیین نکوداشت پیشکسوتان و پژوهشگران مطرح حوزه علوم‌اجتماعی، شامگاه سه‌شنبه هشتم اردیبهشت‌ماه به همت خانه اندیشمندان علوم‌انسانی و انجمن جامعه‌شناسی ایران در خانه اندیشمندان علوم‌انسانی برگزار شد.
در این مراسم از دکتر منوچهر آشتیانی، نویسنده کتاب «درآمدی به بحران جامعه‌شناسی جهانی معاصر»، دکتر ناصر تکمیل‌همایون، نویسنده کتاب «گستره فرهنگی و مرزهای تاریخی ایران زمین»، دکتر هما زنجانیزاده، نویسنده کتاب «جنبش اجتماعي زنان»، دکتر ژاله شادی‌طلب نویسنده کتاب «زن در توسعه»، دکتر ابراهیم فیوضات، نویسنده کتاب «بررسی تحولات نظام استاد - شاگردی در ایران» و دکتر فرهنگ ارشاد، نویسنده کتاب «نظریه‌بنیادی جامعه‌شناسی» تجلیل شد.
چهارشنبه ۹ اردیبهشت ۱۳۹۴ - ۱۲:۰۸
نظر شما