به گزارش خبرگزاری کتاب ایران‌(ایبنا) نشست مشکلات و راهکارهای حضور نشر ایران در بازارهای منطقه امروز 18 اردیبهشت‌ماه‌ در سرای اهل‌قلم بیست‌ و هشتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با حضور جمعی از اصحاب فرهنگ‌ و اهالی قلم‌ برگزار شد‌. 

محمد‌ابراهیم شریعتی‌، ناشر افغانستانی در ابتدای این نشست اظهار کرد‌ دولت‌ها‌ مانع اصلی صادرات و واردات کتاب هستند؛ کشور تاجیکستان بیست‌وسه سال است که در تهران فعالیت نشر می‌کند. این کشور حدود 99 دانشگاه خصوصی و 13 دانشگاه عمومی دارد‌. همچنین‌ بیش از نیمی از کتاب‌های دانشگاه‌های افغانستان‌ از ایران تامین می‌شود. اما وقتی کتاب از افغانستان به ایران می‌خواهد بیاید با موانع مختلف دولت افغانستان مواجه می‌شود.

وی ادامه داد: ما خواهش می‌کنیم دولت‌ها در عرصه نشر دخالت نکنند‌ و به جای آن اگر توان دارند‌ ناشران و کتابفروشان‌ و رفت‌وآمد آنها را در سراسر دنیا حمایت کنند.

شریعتی افزود: شاید ناشران و همکاران ما در افغانستان‌ 5 میلیارد کتاب از تهران می‌خرند و می‌فروشند‌ اما متاسفانه این خرید‌وفروش‌ها از مجرای قانونی محقق نمی‌شوند چرا که با دخالت‌های بیجای دولت افغانستان مواجه می‌شوند.‌ این در حالی است که برادران و خواهران افغان دانش و علم را از زبان فارسی آموخته‌اند.

این ناشر افغانستانی اظهار کرد: گرانی از دیگر موانع نشر افغانستان به شمار می‌رود‌. اقتصاد نه تنها در تاجیکستان بلکه در افغانستان خوب نیست‌. این در حالی است که خواهان کتاب در این دو شهر از سایر کشورها بیشتر است.

وی بیان کرد: اگر می‌خواهیم‌ موانع حوزه نشر را از بین ببریم‌ باید انجمن‌هایی راه‌اندازی شوند تا کتاب‌ را با شرایط، قیمت‌ و بازپرداخت مناسب‌ و با سهولت در اختیار علاقه‌مندان قرار دهند.

شریعتی ادامه داد‌: کشور افغانستان با ایران اشتراکات فرهنگی زیادی دارد‌ بنابراین دیپلماسی فرهنگی میان این دو کشور ضرورت دارد‌. علاوه بر آن این دو کشور با یکدیگر صمیمیت فرهنگی دارند، پس کتاب، قلم و دانش برایشان مهم است؛ دولتیان باید‌ این حوزه را حمایت کنند‌ تا وقتی در آینده انسان‌های خردمند دیگر به روی کار آمدند مسیر راه برایشان باز باشد.

این فعال عرصه نشر توضیح داد: بهتر است جامعه نشر به اهلش سپرده شود و دولت فقط نظارت، هدایت و حمایت کند؛ ما می‌دانیم امروز تولید کتاب کار بسیار سختی شده است‌اما با حمایت دولت‌ها می‌توان این سختی‌ها را از میان راه‌ برداشت‌ و تولید محتوای خوبی در اختیار مخاطبان‌ قرار داد‌.

قوانین ممانعتی نشر به قوانین حمایتی مبدل شوند
جواد رسولی‌، مدیر انتشارات آهنگ قلم از دیگر سخنرانان این نشست بود‌. وی اظهار کرد: قرار بود تاجیکستان مهمان ویژه بیست‌وهشتمین نمایشگاه کتاب تهران باشد اما بنا به صلاحدید مدیران این موضوع به مهمانی کشور عمان بدل شد‌. امیدوارم در سال آینده بتوانیم از حضور کشور تاجیکستان در این نمایشگاه بهره‌مند شویم.

وی ادامه داد: تاجیکستان همسایه مستقیم هم‌مرز ایران نیست‌ و به فاصله یک یا دو کشور همسایه زمینی ایران است‌ اما در مجموع‌ ما در کل منطقه‌ فرهنگ مشترکی داریم که اصطلاحا به نام فرهنگ ایران شناخته می‌شود.

رسولی با اشاره به مراحل نشر کتاب گفت: تولید فکر(پرورش ایده یا آفرینش محتوا)، آماده‌سازی (مانند حروفچینی‌، صفحه‌آرایی، تصویر‌گری‌، طرح جلد‌ و غیره)، چاپ و توزیع و بازرگانی فروش کتاب از جمله مراحل چهار‌گانه نشر کتاب است. در تبادل با کشورهای همسایه باید مشخص شود که در کدام ‌یک از چهار مراحل نام‌برده‌ امکان تعامل فرهنگی وجود دارد.

وی با اشاره به مشکلات نشر کتاب به خارج از ایران گفت: متاسفانه قوانین موجود در ایران عمدتا قوانین ممانعتی هستند‌. همین امر مشکلات فراوانی را برای عرضه نشر ایران‌ به خارج از کشور فراهم می‌کند. می‌توان‌ برای توسعه نشر ایران در بازارهای جهانی‌ این قوانین ممانعتی را‌ به قوانین ترغیبی و حمایتی تبدیل کرد.

رسولی عنوان کرد: متاسفانه بخش دولت‌ها و موسسات دولتی در عرصه توسعه نشر کشور به خارج از ایران‌، رقابتی بوده‌ نه حمایتی‌. همچنین‌ قیمت نامناسب حمل کالا‌ از دیگر مشکلات‌ عرضه نشر ایران به خارج از کشور است‌. به‌طور مثال حمل کالا از ایران به تاجیکستان به صورت زمینی به صورت یک‌کارتن کتاب 500 هزار تومان است.

این فعال عرصه نشر‌ به راه‌اندازی مرکز نشر در تاجیکستان تاکید کرد و گفت: با برپایی این مرکز هم از هزینه‌های نشر این کشور کاسته می‌شود‌ وهم کیفیت آثار آنها ارتقا می‌یابند.

وی با اشاره به اهمیت‌ آموزش در حوزه نشر گفت: بسیار شایسته است که مدرس نشر از ایران‌ به تاجیکستان‌ اعزام شود تا زمینه تبادل فرهنگی میان دو کشور‌ فراهم شود چرا که ما در ایران اکنون فارغ‌التحصیل مقطع کارشناسی ارشد در مدیریت نشر داریم‌ بنابراین‌ ظرفیت‌های کلاسیک ایران در عرصه نشر بسیار زیاد است. که می‌توان آنها را‌ منتقل کرد‌.

رسولی مبهم بودن متن قرارداد‌های نشر رااز دیگر مشکلات عرصه نشر برشمرد و گفت: متاسفانه به دلیل نبود همین آموزش‌ها مواد و تبصره‌های این قرارداد‌ها برای اغلب ناشران‌ مبهم است‌ که زمینه بروز بسیاری از مشکلات را در آینده فراهم می‌کند.

مدیر انتشارات آهنگ قلم در پایان سخنانش گفت: با توجه به نیاز ما در ایران‌، در حوزه نرم‌افزاری کتاب‌، انبار‌داری کتاب و ... محصولات خوبی وجود دارد اگر این مسائل سامان یابد‌، به بحث صادرات نرم‌افزار‌های حوزه‌ کتاب به خارج از کشور کمک می‌کند.

بیست‌وهشتمین نمایشگاه‌ بین‌المللی کتاب تهران‌ با شعار خواندن‌، گفت‌وگو با جهان‌ از 16 تا 26 اردیبهشت‌ماه در مصلای امام‌خمینی‌ میزبان علاقه‌مندان کتاب و کتابخوانی است.