نگاهی به کتاب«مرد رودباری و دختر بازرگان» نوشته منصور علیمرادی
رو در رو با قصههای چندین هزار ساله کرانه هلیل رود
کتاب «مرد رودباری و دختر بازرگان» پژوهشی درباره افسانههای مردمان کرانه هلیل رود است؛ مردمانی ساکن در منطقه رودبار جنوب کرمان. منصور علیمرادی کوشیدهاست باورها و افسانههای بخشی از این منطقه را بررسی و روایت کند.
علیمرادی در این کتاب به جمعآوری و ثبت افسانههای سینه به سینه پرداخته، کاری که به لحاظ نداشتن پیشینهای از این دست، کاری مبتکرانه و بدیع به شمار میرود. افسانهها به عنوان مهمترین گونه از انواع ادب شفاهی، قدرت آنرا را دارند که بیش از دیگر انواع فرهنگ عامه و بیش از هر سند و مدرک تاریخی دیگر ما را با خلق و خوو نگرش صحیحتر به یک قوم و یک ملت آشنا کنند.
کاری که پژوهشگر در این مجموعه انجام داده این است که افسانههای مختص به خود منطقه را مورد توجه قرار داده و به عنوان مثال از ثبت افسانههای مشترک بین اقوام ایرانی خودداری کرده است. نوع نگاه علیمرادی و تعصباش پیرامون بیرون کشیدن ریشههای افسانهای رودبار زمین، از این کتاب، کاری منحصر به فرد ساخته که می توان به سندیت آن اعتماد کرد.
مردمان رودبار زمین به لحاظ دارا بودن فرهنگ زبانی مخصوص به خود، از دیر باز توجهی عمیق به باورها و افسانههای خود نشان دادهاند،میزان این توجه در میان همه اقشار این منطقه به حدیاست که به باورنویسنده، در طول تاریخ کوچکترین خللی در ساختار افسانههای غیر مکتوب ایجاد نشدهاست.
منطقه رو دبار زمین یکی از مناطقیاست که سنت قصهگوییهای شبانه را حفظ کرده و مردان مسن، مانند اسلاف خود به نقل حکایتها، مثلها، افسانهها وباورهای مختلف برای جوانترها میپردازند. این مردان که اغلب قصهگویی را ازپدران خود آموختهاند سعی دارند که درنقلهای خود کوچکترین دخل و تصرفی نداشته باشند، یعنی همان باوری که علیمرادی را درجمعکردن اینگونه افسانهها ترغیب کردهاست.
کتاب«مرد رودباری و دختر بازرگان» ظاهرا ادای دین به سنتهای مورد احترام پیشینیان است، انسانهایی که رسم امانتداری را حفظ کردهاند و رازهای سینه به سینه هزاران سال پیش را به ما منتقل کردهاند.
به باور نویسنده، تمدن بشری با عنایت به یافتههای جدید باستانشناسی، به غایت وامدار تمدن هفتهزار ساله هلیل رود به عنوان مادر تمدنهای جهان است که با اتکا به خط، دولت و شهر در سپیدهدم تاریخ، توانسته با وجود آوردن یک نظام منظبط مدنی، یافتههای جهان مارا غافلگیر کند. علیمرادی بر این باور است که بخش عمدهای از تاریخ فرهنگ و ادب عامه ایرانی ریشه در همین منطقه دارد و یافتههای تاریخی و باستانی بیشمار را شاهدی بر این مدعا ارزیابی میکند.
خواننده در این کتاب به شکلی بیپرده با چهرههایی بازمانده از نسل قصهگویی رودبار زمین مواجه میشود که به شکلی شگفتآور هزاران قصه و داستان و افسانه را در سینه دارند. هنر علیمرادی در این است که فاصله میان خواننده و قصهگو را از بین میبرد به گونه ای که او با آغاز شدن هر ماجرا، درست مانند افراد حاضر در جلسات شنیدن قصه، گویی صدای قصهگو را از نزدیک میشنود.
کتاب«مردرودباری و دختر بازرگان» در شمارگان 1500 نسخه و قیمت 14500 تومان از سوی انتشارات فرهنگ عامه عرضه شدهاست.
نظر شما