به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) کتاب «فوکوس گروه به مثابه پژوهش کیفی» نوشته دیوید مورگان با ترجمه نصرت فتی به همت نشر نی در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفته است.
مبحث فوکوس گروه در حقیقت مبحث جدیدی نیست. در حوزه علوم اجتماعی، توضیح بوگاردوس از مصاحبه‌های گروهی را می‌توان در لابه‌لای اولین آثار منتشر شده دید. مصاحبه‌های گروهی همچنین در زمان جنگ جهانی دوم نقش قابل توجهی در برنامه‌های پژوهشی کاربردی جامعه‌شناسی ایفا کرده است، از جمله می‌توان به تلاش‌هایی اشاره کرد که اقناع تبلیغاتی را مورد بررسی قرار می‌داد و نیز میزان تأثیر آموزش‌های داده شده به گروه‌ها را بررسی می‌کرد.
فوکوس گروه‌ها به‌مثابه شکلی از پژوهش کیفی، اساساً مصاحبه گروهی است، اگرچه نه به شکل مواجهه پرسش‌های یک پرسشگر و پاسخ‌های شرکت‌کنندگان در پژوهش. در عوض، تأکید بر تعامل درون گروه است، بر اساس عناوینی که پژوهشگر مشخص می‌کند و معمولاً پژوهشگر نقش میانجی را بر عهده می‌گیرد. شاخص فوکوس گروه‌ها استفاده صریح از تعامل گروه برای تولید داده و به‌دست‌آوردن نگرشی است که بدون تعامل در یک گروه در کمتر جایی قابل دسترس است.
تا یک دهه گذشته، فوکوس گروه عملاً برای دانشمندان علوم اجتماعی ناشناخته بود. هم‌اکنون استفاده از این روش در جایگاه‌های علمی و نیز خارج از آن بسیار وسیع است و روز‌به‌روز بیشتر می‌شود. دیوید مورگان، در این چاپ به‌دقت بازبینی و به‌روز شده فوکوس گروه به‌مثابه پژوهش کیفی، راهنمای بسیار خوبی برای فوکوس گروه در اختیار قرار می‌دهد. او بسیاری از موارد استفاده این روش را در اقدامات مهم پژوهشی به دقت مورد توجه قرار داده و درباره برنامه‌ریزی مؤثر و طراحی پژوهش برای فوکوس گروه بحث می‌کند. سرانجام، اطلاعات عملی و خلاق بسیاری در اختیار قرار می‌دهد مبنی بر اینکه چگونه فوکوس گروه را هدایت و تجزیه و تحلیل کنیم و از امکانات دیگری بهره ببریم.
این کتاب بازبینی شده که یکی از پرفروش‌ترین عناوین در مجموعه روش‌های پژوهش کیفی است، از ارزش بسیاری برای پژوهشگران کیفی، هم در میان دانشگاهیان و هم دیگر جایگاه‌ها، برخوردار است.
هدف نهایی کتاب حاضر این است تا امکانی را برای خواننده هدفمند فراهم کند که بتواند تحقیق فوکوس گروه را به شکلی مؤثر هدایت کند. البته نمی‌توان انتظار داشت که کتابی با این قطع بتواند «متخصص فوری» تربیت کند، اما می‌تواند پایه‌ای برای رشد در این زمینه باشد.
به گفته مولف، بیشتر چیزهای لازم برای معرفی فوکوس گروه، وجه مشترک زیادی با تمام موضوعاتی دارند که در هر گونه تلاش برای جمع‌آوری داده‌های کیفی مطرح هستند. به این ترتیب، تداوم موضوع این کتاب به این شکل است که پژوهشگرانی چون ما، که پژوهشگر فوکوس گروه‌ایم، به‌سادگی می‌توانیم جای پایی محکم در مرز شناخته‌شده روش‌شناسی پژوهش کیفی باز کنیم.
در فصل دیگر، فوکوس گروه را با دو تا از معمول‌ترین روش‌های جمع‌آوری داده‌های کیفی مقایسه شده ـ که شامل مصاحبه فردی و مشاهده شرکت‌کننده‌هاست ـ و از این مقایسه استفاده شده تا نقاط ضعف و قوت فوکوس گروه پیدا شود. در فصل سه کاربردهای بسیار فوکوس گروه به‌مثابه تکنیک پژوهشی ارائه می‌شود و آن را هم به منزله روش مستقل جمع‌آوری داده‌ها و هم در تلفیق با دیگر روش‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد.
فصل چهار جنبه‌های تکنیکی لازم برای برنامه‌ریزی و طراحی فوکوس گروه‌ها را تحت پوشش قرار می‌دهد. این فصل و فصل بعد از آن راه‌حل‌های دقیقی برای رویارویی با مشکلات عملی مطرح شده در فوکوس گروه در اختیار قرار می‌دهد، علاوه بر آن در فصل پنج گزینه‌های اساسی برای هدایت فوکوس گروه‌ها در اختیار قرار داده می‌شود. فصل شش امکانات متنوع بیشتری را می‌آزماید که فراتر از چارچوب اصلی می‌رود. در فصل نتیجه‌گیری، مولف به موضوع فوکوس گروه به‌مثابه متد کیفی برمی‌گردد تا نگاهی به قابلیت‌های این روش برای کمک به پژوهش علوم اجتماعی بیندازد.
کتاب «فوکوس گروه به مثابه پژوهش کیفی» نوشته دیوید مورگان با ترجمه نصرت فتی در 150 صفحه، شمارگان هزار نسخه به بهای 10 هزار تومان به همت نشر نی منتشر شده است.
دوشنبه ۴ خرداد ۱۳۹۴ - ۱۱:۰۰
نظر شما