پرویز امیرشهپری، مشاور مؤسسه نگارش الکترونیک کتاب «مانا کتاب» در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) درباره وضعیت نشر الکترونیک در ایران اظهار کرد: به‌نظر می‌رسد نشر الکترونیک در کشور ما از لحاظ کمی توسعه مطلوبی پیدا کرده، این در حالی است که به دلیل نبود برخی قوانین، توسعه کیفی در این حوزه چندان قابل توجه نیست.
نبود قانون برای حفظ حق مؤلف و مترجم
وی با اشاره به ضعف قانونی در حوزه نشر الکترونیک افزود: از جمله ضعف‌‌های قانونی این حوزه می‌توان به نبود قانون برای حفظ حق مؤلف و مترجم اشاره کرد. به‌عنوان نمونه ناشرانی که برای چاپ کتاب کاغذی با مؤلف یا مترجم قرارداد منعقد می‌کنند، بعد از مدتی کتاب را در قالب دیجیتال نیز عرضه می‌کنند، موضوعی که هیچگاه در قرارداد پیش‌بینی نشده بود و این جریان موجب ضرر مؤلف و مترجم میشود. نویسندگان در جریان عقد قرارداد مظلوم واقع می‌شوند.
امیرشهپری گفت: نمونه‌‌هایی از شکایت مؤلف و مترجم از پایگاه‌هایی که کتابی را بدون اجازه مؤلف عرضه کردهاند نیز وجود دارد. بنابراین به نظر می‌رسد تدوین قانون برای اصول نظر دیجیتال و نشر کاغذی ضروری است. قوانینی که پنج یا 10 سال پیش نوشته شده برای نشر دیجیتال قابل تسری نیست.
توجه به زیرساختهای نشر الکترونیک
این کارشناس و فعال حوزه نشر الکترونیک با تأکید بر لزوم توجه به زیرساختهای نشر الکترونیک عنوان کرد: گردش مالی در حوزه نشر در کشور ما به میلیارد‌ها تومان می‌رسد، بنابراین باید به زیرساختهای این صنعت توجه کرد.
وی با اشاره به رشد نشر الکترونیک در دنیا افزود: از سال 2009 تا 2013، وضعیت نشر الکترونیک 27 درصد بازار نشر را به خود اختصاص داد. براساس پیش‌بینی ایالات متحده تا سال 2017، سهم نشر الکترونیک با نشر چاپی برابر میشود و رقم فروش آن در سال 2017 به بیش از هشت میلیارد دلار می‌رسد و این در حالی است که به دلیل نبود زیرساختهای فنی و قانونی، حجم مبادلات چندان قابل توجه نیست.
امیرشهپری در ادامه درباره وضعیت فنی نشر الکترونیک در ایران گفت: در حال حاضر چندین شرکت در حوزه نشر دیجیتال فعالیت می‌کنند و البته پیش از این برخی پایگاه‌های اینترنتی نیز به انتشار غیرقانونی کتاب در قالب pdf اقدام می‌کردند. شرکتهای قانونی از نرم‌افزار DRM (مدیریت حقوق دیجیتال) استفاده می‌کنند. این نرم‌افزار از خارج تهیه میشود و به‌اصطلاح روی کتاب می‌نشیند و مانع از کپی آن میشود.
نقش DRM در جلوگیری از سرقت محتوا
مشاور مؤسسه نگارش الکترونیک کتاب «مانا کتاب» ادامه داد: DRM نقش بسیار مهمی در محافظت محتوا دارد. اگر نخواهیم بگوییم اطمینان صد‌در‌صدی به این برنامه است، ولی معتقدم بیش از 99 درصد مانع از سرقت میشود. تولید کتاب با وجود این میزان اعتماد به DRM بیش از کتاب کاغذی است.
وی درباره وضعیت کتابخوان‌های الکترونیکی نیز اظهار کرد: کتابخوان «کیندل» که تولید شرکت «آمازون» است، کتاب‌های راست‌چین را پشتیبانی نمی‌کند. مدتی است که عربستان در حال مذاکره برای تولید این نوع کتابخوان از سوی آمازون است. کتابخوان «کیندل» به دلیل تک‌منظوره بودن چندان مورد توجه مخاطب نیست، به‌عبارتی دیگر امکان مشاهده ایمیل، فیلم، امکانات صوتی و تصویری وجود ندارد. مزیت اصلی کتابخوان، مطالعه بدون نگرانی از آسیب به چشم است، اما نمی‌توان این کتاب‌ها را شب‌ها استفاده کرد.
تلاش برای افزایش میزان مطالعه در کشور
امیرشهپری افزود: با توجه به نقاط ضعف کتابخوان‌ها، برخی فعالان نشر الکترونیک ایرانی برای مخاطبان این امکان را ایجاد کردهاند تا حتی در شب نیز امکان مطالعه داشته باشند؛ مخاطب کتاب را در صفحه‌ای سیاه با حروف سفید مطالعه می‌کند.
این کارشناس و فعال حوزه نشر الکترونیک در ادامه درباره بومی‌سازی در حوزه نرم‌افزار‌‌های کتابخوان گفت: بومی‌سازی مفاهیمی دارد، اما آنچه مهم است تلاش برای افزایش میزان مطالعه در کشور است. در مجموعه «مانا کتاب» موفق شدیم از e pub3 استفاده و در کتاب دیجیتال امکانات چند‌رسانه‌ای ایجاد کنیم.
وی در تشریح تولید کتاب با e pub3 از سوی «مانا کتاب» عنوان کرد: به‌عنوان مثال، اگر مادری با وجود تهیه کتاب الکترونیکی مجبور به قرائت آن برای کودک باشد، چه تفاوتی با کتاب کاغذی ایجاد شده است؟ مجموعه «مانا کتاب» موفق شده تا با کمک e pub3 کتابخوانی را تولید کند که قابلیت قرائت متن دارد.
مروری بر پرونده
مدیر فروشگاه اینترنتی کتاب «فیدیبو» با اشاره به جایگاه مطلوب صنعت نشر الکترونیک ایران در عرصه بین‌المللی گفت: تحقق شعار «مطالعه آزاد برای همه، همه وقت، همه جا» می‌‌تواند مهم‌ترین هدف صنعت نشر الکترونیک باشد. متن کامل گفتوگوی خبرنگار ایبنا با مجید قاسمی را اینجـــــــــــــا بخوانید.
مدیر پروژه «طاقچه» ضمن اشاره به اهمیت توجه به رابط کاربری مناسب در تمایل مخاطبان به مطالعه کتاب الکترونیکی گفت: تدوین استاندارد امنیتی در این حوزه ضروری است. متن کامل گفتوگوی خبرنگار ایبنا با محمد صدوقی را اینجـــــــــــــا بخوانید.
پایگاه اینترنتی فروش کتاب «پندار بازار» ضمن اشاره به جایگاه نشر الکترونیک در ایران گفت:
نشر الکترونیکی کتاب از یک‌سو با ناامیدی ناشران دست و پنجه نرم می‌کند و از طرف دیگر در معرض سوء استفاده تبهکاران محتوایی قرار دارد. متن کامل گفتوگوی خبرنگار ایبنا با نیما افشار نادری رااینجـــــــــــــا بخوانید.
مدیر تولید شرکت «شتاب‌تک» ضمن اشاره به جایگاه نشر الکترونیک در ایران گفت: نشر الکترونیک ایران از نظر تولید انواع نرم‌افزار‌‌ها از جریان فعلی دنیا عقب نیست. متن کامل گفتوگوی خبرنگار ایبنا با عرفان میرطالبی را اینجـــــــــــــا بخوایند.
مدیر شرکت ایده‌گستران، ضمن اشاره به وجود دانش تولید نرم‌افزار کتابخوان در کشور گفت: شرکتهای تولیدکننده نرم‌افزار، فعالیت در عرصه تولید را چندان ارزشمند نمی‌دانند. متن کامل گفتوگوی خبرنگار ایبنا با امیر نامور را اینجــــــــــــــا بخوانید.
مدیر تولید شرکت توسعه «رایان رویال» با اشاره به کپی رایت به‌عنوان مشکل اصلی نشر الکترونیک گفت: ناشران معتقدند تولید نسخه دیجیتال موجب تسهیل در تکثیر غیرمجاز و نابودی بازار نشر میشود. متن کامل گفتوگوی خبرنگار ایبنا با علی تصدیقی را اینجــــــــــــــا بخوانید.
نشر الکترونیک ایران از نظر تولید انواع نرم‌افزار‌‌ها از جریان فعلی دنیا عقب نیست اما با توجه به رونق انواع تلفن همراه هوشمند، تبلت و رایانه تلاش برای ایجاد سخت‌افزار در ایران نه از لحاظ هزینه مناسب است و نه توجیه محتوایی دارد. متن کامل گفتوگوی خبرنگار ایبنا با محمد آباقری را اینجــــــــــــــا بخوانید.
شنبه ۱۷ مرداد ۱۳۹۴ - ۰۹:۰۰
نظر شما