به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، سیدرضا صالحی‌امیری، رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران صبح امروز سه‌شنبه (26 آبان ماه 1394) در افتتاحیه نخستین همایش ملی کتاب و نشر که در سالن همایش‌های بین‌المللی این سازمان برگزار شد، طی سخنانی گفت: ما نیازمند تغییر نگرش و سیاست در حوزه کتاب هستیم این عرصه از زنجیره‌ای مشتمل بر مولف، ناشر، کتابدار، کتابخوان و کتابخانه تشکیل شده و اقتصاد نشر گره محکمی به این حوزه‌ها دارد.
 
وی با تاکید بر نگاه همه‌جانبه‌نگر و سیاست‌ورز در این حوزه افزود: چالش‌های مهمی در عرصه نشر مطرح می‌شود اما مساله اساسی این است که باید یک تغییر سیاست در نظام فرهنگی شکل بگیرد تا بتوانیم در این حوزه بحث جامعی را مطرح کنیم.
 
صالحی‌امیری با اشاره به فاصله عمیقی که بین حوزه اقتصاد نشر با سایر حوزه‌های اقتصادی وجود دارد، اظهار کرد: اگر چه در این حوزه دولت تلاش‌های بسیاری انجام داده اما ناشران همچنان ضعیف هستند و با وجود اینکه گفته می‌شود 12 هزار ناشر در ایران داریم اما در عمل 4 هزار ناشر فعالند و این مساله نشان‌ می‌دهدکه اوضاع خوبی در این حوزه نداریم.
 
دولت از پتانسیل‌های خود برای حمایت از صنعت نشر بهره بگیرد

وی تاکید کرد: تمامی این مسائل به تغییر در سیاست‌های حوزه نشر و کتابخوانی در کشور برمی‌گردد. چگونه است که ما برای مساله‌ای به نام سلامت و محیط‌‌زیست هزینه‌های چند هزار میلیارد تومانی می‌پردازیم اما در حوزه نشر چنین حمایتی را نداریم. امروز در حوزه سلامت 10هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری شده و با چنین هزینه‌ای فعالیت می‌کنند اگرچه ما منکر حمایت از این حوزه‌ها نیستیم اما معتقدیم همان‌گونه که دولت از همه ظرفیت‌های خود برای حمایت از صنعت و صنعتگران استفاده می‌کند باید از تمامی پتانسیل‌های خود برای حمایت از صنعت نشر هم بهره بگیرد.
 
مشاور رئیس جمهوری در بخش دیگری از سخنانش در توضیح بیشتر این موضوع گفت: ما امروز در جامعه نیاز به آگاهی، معرفت، هم‌نوایی و درد مشترک داریم. اگر به این حوزه توجه شود و می‌بینید که زیست در جامعه تغییر می‌کند آیا انصاف است که ما ریزگردها را ببینیم و آلودگی‌های فرهنگی را نبینیم. چون ریزگردها به سلامت جسم صدمه می‌زنند اما آلودگی‌های فرهنگی روح اخلاق را نشانه می‌گیرند. باید بدانیم که جامعه را نمی‌توانیم بدون اخلاق و معرفت و همگرایی اداره کرد.
 
رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران تاکید کرد: جامعه‌ای که در آن انسان‌ها نتوانند با یکدیگر گفت‌وگو کنند جامعه‌ای سرد خواهد بود و اینچنین است که در این جامعه آسیب‌های اجتماعی همچون طلاق، ایدز و... شکل می‌گیرد.
 
ناشر طبیب است و مولف سلامت روح را تضمین می‌کند

به گفته صالحی‌امیر، ناشر باید در جامعه به عنوان یک طبیب نگریسته شود و مولف نیز به عنوان کسی که قلم در دست دارد و سلامت روح را تضمین می‌کند، دیده شود. کتابخانه نیز باید به عنوان محیطی مانند مسجد که باید تقدسش حفظ شود، کتابخوان هم به عنوان فردی که باید قدرش دانسته شود، در جامعه در نظر گرفته شود.
 
وی با بیان اینکه برای سیاستگذاری در حوزه کتاب نیازمند تغییر نگرش و اولویت‌سنجی نیازها هستیم گفت: حوزه نشر از صنعت نفت ارزش کمتری ندارد و درک این موضوع نیاز به فهم درونی دارد، کسانی که در حوزه فرهنگ زیست می‌کنند اهمیت این جمله را درک می‌کنند. چون ما نمی‌توانیم حقیقت و معرفت را وارد جامعه کنیم اما بنزین و نفت را می‌شود، وارد کرد.
 
صالحی‌امیری بیان کرد: متاسفانه امروز دیده می‌شود که در جامعه انسان‌ها با هم بیگانه‌اند و همسایه از همسایه بی‌اطلاع است این آسیب‌های فرهنگی به دلیل این است که به حوزه کتاب و کتابخوانی اهمیت نداده‌ایم.
 
موضوع نشر در نظام اداری کشور در دوره ناصری

مشاور رئیس جمهوری در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به کتاب تازه منتشر شده قانون کتاب گفت: چندی پیش با مشاهده این کتاب متوجه شدم که موضوع نشر در نظام اداری کشور به 150 سال پیش در دوره ناصری برمی‌گردد و نخستین مجوز چاپ کتاب در 150 سال پیش صادر شده است، بنابراین جامعه ایران یک و نیم قرن پیش نیاز به کتاب را احساس کرده و از همین اداره کتاب و نشر در دوره ناصری و در 145 سال قبل تاسیس شده است.
 
وی افزود: 117 سال قبل شرکت طبع در ایران تاسیس شده و 108 سال پیش نخستین قانون مطبوعات تدوین شده است. با وجود اینکه بیش از 100 قانون و آیین‌نامه در حوزه کتاب و نشر وجود دارد اما فراموش کرده‌ایم که این کاغذها روح ندارند و باید در این آیین‌نامه‌ها روح دمید.
 
به گفته رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، این کار نیازمند انسان‌هایی با فضیلت و معرفت است که امروز در زیرزمین‌ها مشغول به کارند، ما همانگونه که گفتم نیازمند به بازمهندسی در حوزه فرهنگ هستیم.
 
پیتزافروشی و بنگاه ماشین جای کتابفروشی‌ها را می‌گیرد

صالحی‌امیری عنوان کرد: کشور با داشتن صبغه تمدنی و فرهنگی و با اتکاء به ظرفیت‌های خود و نیز وجود انسان‌های فرهیخته، تمدن و فرهنگ غنی ایرانی و اسلامی و منابع انسانی غنی در حوزه فرهنگ می‌توانند سرمایه بزرگ مادی و معنوی برای جامعه و جایگزین مناسبی برای صنعت نشر باشد.
 
مشاور رئیس جمهوری در بخش دیگری از سخنانش از تعطیلی کتابفروشی‌ها گله کرد و گفت: آیا زمانی که 8 هزار ناشر در کشور غیرفعال هستند و کمرشان زیر بار پرداخت تسهیلات و وام‌ها خم شده کسی احساس درد می‌کند؟ آیا وقتی کتابفروشی بسته می‌شود و جای آن را پیتزا فروشی، املاک و بنگاه ماشین می‌گیرد احساس درد می‌شود؟ متاسفانه زمانی که تنها در کشور 3 هزار کتابفروشی و در تهران هزار کتابفروشی فعالیت می‌کنند نمی‌توانیم ادعای توسعه فرهنگی داشته باشیم.
 
باید مقوله کتاب و کتابخوانی به ارزش ملی تبدیل شود

صالحی‌امیری در ادامه به پایین‌بودن سرانه مطالعه به عنوان چالش بنیادی در حوزه نشر اشاره کرد و گفت: اگرچه در دهه قبل سرانه مطالعه 20 دقیقه اعلام شده اما در دهه کنونی هم سرانه مطالعه پایین است و این به دلیل ضعف اقتصاد کتاب و نشر است. ما نیازمند کار فرهنگی بنیادی برای افزایش خرید کتاب و کتاب خواندن به عنوان یک ارزش ملی هستیم برای این کار نیز باید آموزش را از خانواده و مهدکودک‌ها شروع کنیم.
 
وی تاکید کرد: تا زمانی که مقوله کتاب و کتابخوانی به ارزش ملی تبدیل نشود نمی‌توانیم شاهد اتفاقات مثبتی در این حوزه باشیم.
 
رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی در پایان ضمن اظهار تاسف از مقایسه آمار مطالعه در ایران با خارج از کشور گفت: خجالت می‌کشم در این باره کار مقایسه‌ای کنم چون آن‌را توهینی به خود و شما می‌دانم تنها بر این موضوع تاکید می‌کنم که شأن فرهنگ ما این میزان از تولید، نشر، خرید و مطالعه کتاب نیست.
 
نیازمند سیاستگذاری فرهنگی هستیم

محمود آموزگار، رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان نیز در ادامه این نشست با اشاره به سخنان صالحی‌امیری گفت: در این حوزه نیازمند سیاستگذاری فرهنگی هستیم و هفته کتاب فرصتی است که یادمان بیفتد مشکل و مساله بزرگی داریم اگرچه واقعیت این است که طی سال‌های اخیر بارقه‌های امیدی در دل ما زنده شده که ما را به ماندن در صحنه و بقا امیدوار می‌کند.
 
وی ادامه داد: وقتی به مجموع برنامه‌های برگزار شده در هفته کتاب نگاه می‌کنیم می‌توانیم انتظار تاثیرگذاری مثبتی داشته باشیم و معتقدم این همایش هم تاثیرگذاری خود را خواهد داشت و امیدوارم دستاوردهای این همایش در ایجاد بسته سیاستگذاری فرهنگی موثر باشد.
 
در بخش‌های دیگری از این همایش پیام آیت‌الله علوی گرگانی در قالب کلیپی تصویری پخش شد.
 
نخستین همایش ملی کتاب و نشر با برگزاری چهار کارگروه تخصصی تا عصر امروز به کار خود ادامه خواهد داد و در اختتامیه آن سیدعباس صالحی معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی سخنرانی خواهد کرد.