امیر روشن در کتاب «علی شریعتی: بازگشت به خویشتن و رنسانس اسلامی» میکوشد تا به بررسی مفهوم انحطاط در نظر شریعتی بپردازد.
کتاب حاضر در چهار فصل «زندگی و زمانه شریعتی»، «منشأ انحطاط در آرای علی شریعتی»، «بازگشت به خویشتن» و «رنسانس اسلامی و اصلاح دینی» مخاطبانش را با مباحث اصلی کتاب آشنا میکند.
در پشت جلد این کتاب میخوانیم: «علی شریعتی شاخصترین چهره جریان بازگشت به خویش و اصلاح دینی در ایران است. او با علم و آگاهی به پتانسیل دین اسلام و با این تحلیل که هر تغییری در جوامعی که شاخصه مذهبی دارند، نخست با تحول در اندیشه دینی آغاز میشود، بازسازی اندیشه دینی را وظیفه خود میدانست. شریعتی در این راستا مقوله بازگشت به خویشتن را مطرح کرد که منظورش بازگشت به خویشتن، اصلاح دینی و رنسانس اسلامی را مطرح و تلاش کرد تا دین را به صورت عاملی پویا و سازنده درآورد. وی از روشنفکران میخواهد که اسلام را از صورت تکراری و سنتهای نا آگاهانهای که بزرگترین عامل انحطاط آن نیز هستند، به صورت اسلام آگاهیبخش معترض و مترقی و به عنوان یک ایدئولوژی آگاهی دهنده و روشنگر مطرح کنند.
مفهوم انحطاط در نظر شریعتی دو جنبه دارد؛ یکی عقب ماندگی اقتصادی و صنعتی و دیگری از دست رفتن روح خدایی انسان به عنوان مظهر آزادی، آفرینندگی و آگاهی در دوره جدید. وی در پاسخ به اینکه چه باید کرد تا از این وضعیت انحطاطی و عقب ماندگی رهایی یابیم پاسخ میدهد: باید به خویشتن برگردیم و با ایجاد رنسانسی اسلامی و اصلاح دینی، عوامل انحطاطی را از خود کنیم تا از این وضعیت انحطاطی و عقب ماندگی رهایی یابیم.
وی از طریق رابطهای که بین اصلاح دینی و رهایی از انحطاط برقرار میکند، مقوله بازگشت به خویشتن را مطرح میکند تا راهی برای رهایی مسلمانان و ایرانیان از انحطاط و عقبماندگی بیابد. با توجه به نوع نگرش شریعتی به رابطه اصلاح دینی و رهایی از انحطاط و تاثیر آن در آرای او، پرسشهای زیر را مطرح میکنیم و در ادامه در آرای وی به جست و جوی پاسخ آنها میپردازیم: 1- میان مقوله بازگشت به خویشتن با مفهوم رهایی از انحطاط در اندیشه شریعتی چه رابطهای وجود دارد؟ 2- شریعتی چه مولفهای را در مقوله «اصلاح دینی» و «بازگشت به خویشتن» برجسته میکند؟
به دنبال پرسشهای بالا، دو فرضیه در کتاب مطرح شده است که درصدد آزمون آن خواهیم برآمد؛ فرضیه نخست: رهایی از انحطاط در اندیشه شریعتی مستلزم اصلاح دینی و اصلاح دینی متضمن بازگشت به خویشتن است. فرضیه دوم: شریعتی برای موفقیت پروژه اصلاح دینی و بازگشت به خویشتن نقش روشنفکران را برجسته میکند.»
کتاب «علی شریعتی: بازگشت به خویشتن و رنسانس اسلامی» نوشته امیر روشن با شمارگان هزار و 200 نسخه در 374 صفحه به بهای 285 هزار ریال از سوی انتشارات تیسا در اختیار علاقهمندان قرار گرفته است.
نظر شما