بر اساس آنچه که گیویان در بخشی از مقدمه کتاب آورده است، روشهای کیفی با رویکردهای استقرایی هم بستهاند و مجال فرخندهای برای فهم واقعیتهای مقدی به موقعیت و بافتار مدار فراهم میکنند؛ برعکس، روشهای کمی با ابتنا بر رویکرد قیاسی به مقصدی جز باز تولید تصورات سازمان یافته در قالب نظریهها نمیرسند اگر در این گزاره معرفتشناختی تردید نداشته باشیم. که دانشهای بشری و از جمله دانشهای انسانی و اجتماعی امور گفتمانی و مقید به ارزشهاست، آن گاه میتوانیم به شأن شایسته روشهای کیفی در تولید و تدارک دانشهای بومی انسانی و اجتماعی اذعان کنیم. آرمان شکلدهی به دانشهای ایرانی ـ اسلامی انسانی و اجتماعی از این مجراست که مشروعیت و الزام پیدا میکند.
ترجمه متون روششناسی و نه متون نظری به گمان مترجم، از نیازهای ضروری برای اجتماعات علمی در کشور است. چالشهای روششناختی با ارجاع به نمونههای پژوهشی در آن سوی مرزها به نقطة جالب توجهی رسیده است. از این عرصه پرتنازع میتوان گهرهای سفتهای را شکار کرد. ناشناخته بودن روشهای کیفی پژوهش، مندرس شدن روشهای مستعمل و تکراری، و طبعاً دسترسی نداشتن به نمونههای بومیِ خود زمینهای برای مهجور ماندگی مکرر این روشهاست. به یاد داشته باشیم که تعدیل و تکامل روشهای کیفی از خلال نقد و بررسی کاراییهای عملی آنها و از این رو کاربستشان رخ میدهد؛ بنابراین، لازم است با ترجمه و نشر آثار روششناختی، ضعف و فتور روشهای به ناروا رایج شده و آشکار و این فناوریها را به اموری آشنا تبدیل کرد و با نقد امکان کاربست و نتایج آنها به اصلاح و بومیسازی آنها همت گماشت.
کتاب حاضر از زمره کتابهای مطرح و شناخته شده است که توصیههای آن در عرصهها و مناطق مختلف جغرافیایی به کار گرفته شده است. کتابهای روششناسی را میتوان به دو دسته کلی تقسیم کرد: دستهای که بیشتر بر مباحث معرفتشناختی تمرکز میکنند تا جایگاه پارادایمی روشهای را آشکار کنند و دستهای که بر جنبههای کاربردی و عملیاتی روشها متمرکز میشوند تا چگونگی و قابلیتهای آنها را در عمل روشن سازند. کتاب حاضر در زمره دسته دوم جای میگیرد این کتاب با تمرکز بر حوزهای خاص و ضروری از کاربرد روشهای کیفی، یعنی تجزیه و تحلیل نظاممند دادهها، و استفاده از مثالهای متفاوت، کاربرد این روشها را در مطالعات متنوع به رخ میکشاند. استفاده از نمونههای مناسب و ارجاعات مکرر و مفید به پژوهشهایی که با به کارگیری این روشها کدگذاری و تجزیه و تحلیل شدهاند، این کتاب را به نمونهای مفید تبدیل میکند.
بخشهای تازهای در ویرایش دوم کتاب راهنمای کدگذاری برای پژوهشگران کیفی گنجانده شده است که عبارتاند از تشریح سه روش کدگذاری (کدگذاری فرعی، کدگذاری علی و کدگذاری آزاد)؛ مطالب غنایافتهای در بحثهای تحلیلی؛ یک فصل جدید که فرایند گذار تحلیلی از دور اول به دور دوم کدگذاری در آن تشریح میشود؛ معرفی و تشریح روشهایی تازه برای تحلیل و نگارش پس از دور دوم کدگذاری در آن تشریح میشود؛ معرفی و تشریح روشهایی تازه برای تحلیل و نگارش پس از دور دوم کدگذاری؛ فهرستی تشریحی از 32 روش کدگذاری.
همچنین، منابع، تشریح روشهای کدگذاری، نرمافزارهای تحلیل رایانهای دادههای کیفی و بخشهای مربوط به تحلیل دادههای دیداری و رسانهای به روز شده؛ مثالهای کدگذاری عاطفی تغییر یافته و معیارهای ارائه شده در ویراست نخست، برای انتخاب مناسبترین روش/ روشهای کدگذاری برای پژوهش نیز بسط داده و نمودارهای تازهای به متن افزوده شده است.
طی چهار سال گذشته، به روزرسانیهای گوگل اسکولار، کنفرانسها، و مراسلات ایمیلی با دانشجویان و همکاران، مولف را از چگونگی بهرهگیری از ویراست نخست راهنمای کدگذاری برای پژوهشگران کیفی در گسترهای متنوع از پژوهشهای بینالمللی آگاه کرده است که در همین راستا تغییراتی را در اثر ایجاد کرده است.
کتاب «راهنمای کدگذاری برای پژوهشگران کیفی» با شمارگان هزار و 500 نسخه در 438 صفحه به بهای 30 هزار تومان از سوی انتشارات علمی فرهنگی روانه بازار نشر شده است.
نظر شما