رضا شعبانی استاد پیشکسوت تاریخ درباره پژوهشهای تاریخی گفت: آثار تاریخی بسیار فقیر هستند و به ندرت کتابی منتشر میشود که سخن جدید و درخوری داشته باشد.
وی افزود: از آنجا که نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران سه منزلگاه را پشت سر گذاشته و از اوین به مصلی و در نهایت به شهر آفتاب آمده برای حضور بیشتر مخاطبان و اهل کتاب و حتی بخش کمتر کتابخوان جامعه نیاز به تبلیغات گسترده دارد. امسال دومین سالی است که نمایشگاه در شهرآفتاب برگزار میشود و نیاز است که در سطح شهر تبلیغات و آگهیهای بیشتری درباره نمایشگاه و کتاب انجام شود.
مدیرگروه سابق تاریخ دانشگاه شهید بهشتی افزود: در این میان بد نیست که صداو سیمای ما در هفته یک برنامه بامحتوا و جذاب در فهرست برنامههای خود داشته باشد و در زمان نمایشگاه تنها به پخش فضای کلی نمایشگاه و رژه مخاطبان اکتفا نکند. بلکه با برنامههای مفید و علمی تلاش کند که نه تنها بخش کتابخوان بلکه بخش خاکستری جامعه را هم به نمایشگاه بکشاند.
وی ادامه داد: امروزه تبلیغات نقش عمدهای در هدایت یک جامعه به سوی اهداف خاص دارد. بنابراین مسئولان باید بر تبلیغات بیشتر سرمایهگذاری کنند. برای مثال برخی کتابها در آمریکا پرفروش است همین کتابها در ایران نیز پرفروش میشود، این کتابها در یک چرخه خاص اطلاعرسانی قرار میگیرند و بازتاب وسیعی در جامعه پیدا میکنند. بنابراین تبلیغات نقش مهمی در جذب مخاطبان به نمایشگاه کتاب و امر کتابخوانی دارد.
شعبانی درباره کتابهای منتشر شده در حوزه تاریخ اظهار کرد: آثاری که در این حوزه منتشر شدند، بسیار فقیر هستند و به ندرت کتابی منتشر میشود که سخن جدید و درخوری داشته باشد. در گذشته مولفان و مترجمان زبردستی در جامعه وجود داشتند که افراد بسیار باسواد، مطلع و علاقهمند به حوزه تاریخ و ترجمه بودند و به همین دلیل آثاری که تالیف میشد برآمده از یک سطح علم و دانش بود و ترجمه نیز روان همراه با آگاهی از چندوچون تاریخ ایران و جهان بود. در این رابطه به کتاب «تاریخ ایران باستان» پیرنیا نگاه کنید، کتابی که سالها از تالیف آن میگذرد اما هنوز مورد توجه اهل باستانشناسی و تاریخ است.
وی افزود: جامعه دانشگاهی ما بدون اندیشه دقیق به طور وحشتناکی گسترش پیدا کرده، گسترشی که منجر به خروج افرادی به نام استاد و دکتر و مهندس شده که چندان از سرشت علمی برخوردار نیستند و از طرفی علاقه به رشته و دروسی که طی کردهاند جایی در میان این استادان دانشگاه ندارد. به همین دلیل است که جامعه دانشگاهی ما امروز با کتاب قهر است و کتاب چندانی در این میان خوانده نمیشود و از دانشگاههای ما نیز افراد باسواد و عالم تربیت نمیشود.
مولف کتاب «ایرانیان و هویت ملی» گفت: از طرفی وجود ثبات و آرامش فکری و وضعیت اقتصادی نیز در تالیف آثار سودمند و گرایش مخاطبان به آن موثر است. شاید گزافه نباشد که بگویم حضور در منطقهای که در مرکز بیشترین حوادث و اتفاقات سیاسی است به دور شدن آرامش کمک میکند و ضمنا کمتر فراغت ذهنی برای مطالعه میگذارد. اگرچه در این میان برخی کتابها که به گذشته و تاریخچه خاورمیانه و یا تحلیل و بررسی گروههای تروریستی در منطقه میپردازد، از مخاطبان بسیاری برخوردار است.
شعبانی با مقایسه میزان آثار تولید شده در حوزه تاریخ با توجه به استادان و دانشجویان آن بیان کرد: از طرفی محقق و پژوهشگر نیز باید از نوعی آرامش برخوردار باشد، تا بتواند به حوزه تالیف و تحقیق روی بیاورد، ایده بدهد و کتاب تالیف کند. از این رو بازار نشر تاریخ با چندان محصولات درخوری روبهرو نیست. البته این سخن به معنی این نیست که کتاب قابل توجه و مفید در این حوزه تالیف نمیشود اما اگر کتابی دیده میشود، بسیار انگشتشمار است و در حد افرادی که سالانه در رشته تاریخ تدریس میکنند و یا درس میخوانند، نیست.
وی برای حضور راحتتر برخی چهرهها در نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران در شهر آفتاب افزود: برای بعضی استادان، بزرگان و مولفان مُسن آمدن به این رویداد فرهنگی دشوار است و باید مسئولان وسایل تردد آنها را فراهم کنند. زیرا حضور چهرهها باعث جذب جوانان، مخاطبان و ارتباط آنها با اهل قلم میشود.
مولف «تاریخ اجتماعی ایران در عصر افشاریه» درباره نقش نمایشگاه در افزایش یا کاهش کتابخوانی بیان کرد: کتاب در فرهنگ ما مقدس است و ایرانیان یکی از جستجوگرترین مردم دنیا بودند. این سخن ادعا نیست، بلکه وقتی کتابی درباره مثلا مشاهیر نیشابور را ورق میزنید، متوجه میشوید در قرن چهارم تقریبا 2700 دانشمند در این دیار زندگی میکردند. علاوه بر آن باید اذعان کرد که شهرهای دیگر ایران چون شیراز، اصفهان، تبریز، کرمان، اهواز و سمنان مملو از عالم و دانشمند است که آثاری از آنها به جا مانده است.
شعبانی افزود: نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران آوردگاهی برای ارائه آثار گذشتگان و امروز است تا هم ایرانی از گذشته خویش مطلع شود و هم با اندیشهها و تحولات امروز آشنا شود و بتواند تآن حلیل و بررسی کند چرا که منطقه خاورمیانه امروز میدان تاخت و تاز خودی و بیگانه است؟ اگرچه امروز دنیای مجازی محل تبادل جدیدترین اخبار و اطلاعات است اما خواندن کتاب کاغذی لذتی دیگری دارد. ضمن اینکه برخی معترض هستند که چرا جوانان ما کمتر به سراغ کتاب میروند باید در این میان پرسید در خانوادهها تا چه اندازه پدر و مادر این فرهنگ را رواج میدهند؟ کودک باید در خانواده کتاب خواندن را ببیند تا به این امر مشتاق شود اما متاسفانه امروز مردم ما حتی روزنامه نمیخوانند شمارگان کتاب نشان میدهد که تمایل جامعه به کتاب چهقدر است!
سیاُمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران با شعار «یک کتاب بیشتر بخوانیم» و با ریاست سیدعباس صالحی از 13 تا 23 اردیبهشت در مجموعه نمایشگاهی شهر آفتاب میزبان علاقهمندان به کتاب و کتابخوانی خواهد بود.
نظر شما