به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، به نقل از روابط عمومی بنیاد شعر و ادبیات داستانی ایرانیان، کاروان نویسندگان ایرانی متشکل از مجید قیصری، مرتضی قاضی، رادمان رسولی مهربانی، حامد عسکری، افروز مهدیان، محسن رضوانی، حسن حبیب‌الله زاده، محمدرضا شهیدی‌فرد و مریم برادران، به سرپرستی مهدی قزلی، مدیرعامل این بنیاد، غروب پنج‌شنبه 15 تیرماه به منظور شرکت در مراسم جهانی پیاده‌روی صلح، موسوم به «مارش میرا» وارد سارایوو، پایتخت بوسنی و هرزه‌گوین شد.

این جمع 10 نفره که برای نخستین بار به عنوان سفیران فرهنگی جمهوری اسلامی در مراسم پیاده‌روی صلح شرکت می‌کنند، به دیدار محمود حیدری، سفیر ایران در سارایوو رفت و با وی و جمعی از همکاران فرهنگی او، از جمله علی اصغر عامری، رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی در پایتخت بوسنی ملاقات کرد.
 
قزلی: نویسندگان ایرانی، پرچم کشور را در «مارش میرا» بلند می‌کنند
 
در این دیدار، ابتدا مهدی قزلی، نویسنده و مدیرعامل بنیاد شعر و ادبیات داستانی ضمن معرفی نویسندگان حاضر در سفر بوسنی و همچنین معرفی جشنواره‌ها و جوایزی که بنیاد در ایران برگزار می‌کند، گفت: بنیاد شعر و ادبیات داستانی، سازمانی جوان است که نقش بازوی معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را ایفا می‌کند.

سرپرست نویسندگان اعزامی به بوسنی اظهار داشت: سال گذشته من و دو تن از دوستان فرهنگی در مراسم پیاده‌روی حضور داشتیم و من در آن‌جا متوجه شدم که موضوع مسلمانان بوسنی و جنگ بالکان، مهم‌تر از آن چیزی است که ما فکر می‌کنیم؛ چرا که یکی از حضورهای موفق سیاسی و بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران در ماجرای جنگ بوسنی بوده که شاید بهینه‌ترین حضور کشورمان در عرصه جهانی به‌شمار رود.

قزلی ادامه داد: این حضور موجب شد تا تمامیت ارضی بوسنی حفظ شده و مسلمانان در قدرت و تفوق قرار گیرند. به همین خاطر، جامعه بین‌الملل به ما احترام گذاشت و ایران را به عنوان یکی از تعیین‌کننده‌ترین کشورهای جهان قلمداد کرد.

مدیرعامل بنیاد شعر و ادبیات داستانی با اشاره به فرمایش رهبر انقلاب، مبنی بر اینکه «بوسنی، دروازه ورود اسلام به اروپاست»‌ اظهار داشت: جنگ بوسنی در اوایل دوره رهبری آیت‌الله خامنه‌ای اتفاق افتاد و نسبت جمهوری اسلامی با بین‌الملل و تعامل با آن را بعد از رحلت امام نشان داد. دنیا در آن زمان، فهمید که اگر موضوع جدی درباره مسلمانان اتفاق بیفتد، ایران درباره آن نظر و ورود دارد.

نویسنده کتاب «جای پای جلال» خاطرنشان کرد: پارسال بعد از شرکت در برنامه پیاده‌روی صلح، متوجه ظرفیت خوب و البته غفلت نسبی خودمان شدم و وقتی پرچم کشورهای دیگر را دیدم و مشاهده کردم که از ایران خبری نیست، حس خوبی نداشتم. آن نگرانی و احساس منفی موجب شد تا امسال در بنیاد شعر و ادبیات داستانی به فکر اعزام نویسندگان به بوسنی و حضور موثر آنان در مراسم پیاده‌روی بیفتیم.

قزلی با اشاره به سوابق خوب نویسندگان اعزامی به بوسنی اضافه کرد: تمام این نویسندگان می‌توانند تولید اثر موثری درباره بوسنی داشته باشند. ما فراخوان دادیم و این دوستان براساس علایق خودشان و پرداخت بخشی از هزینه به صورت شخصی به این سفر آمدند. بنابراین، افرادی که در این سفر هستند، نسبت‌های خوبی با موضوع بوسنی دارند و حتی کسی مثل آقای شهیدی‌فرد، به عنوان نیروی فعال فرهنگی در جنگ بوسنی حضور داشته‌اند.

مدیرعامل بنیاد شعر و ادبیات داستانی با ابراز خرسندی از این‌که امسال نویسندگان ایرانی می‌توانند پرچم ایران را در مراسم مارش میرا بلند کنند، افزود: اگر ایران نبود، امروز شاید نه از بوسنی و نه از سارایوو به این معنا خبری بود. اگر ایران نبود، آمار شهدای جنگ بوسنی بسیار بیش‌تر از این‌ها بود.

سرپرست نویسندگان اعزامی به بوسنی خاطرنشان کرد: چون جنگ بوسنی، تنها چند سال بعد از دفاع مقدس اتفاق می‌افتاد، مثل جنگ خودمان برای مردم ایران مهم بود.

قزلی با تأکید بر ثبت دقیق رویدادهای مربوط به جنگ بوسنی، گفت: قبل از اینکه آمریکایی‌ها این مراسم را به یک «شو» تبدیل کنند و مظلومیت و داغ و انرژی آن را از بین ببرند، ما باید بتوانیم آن را با قلم این جمع، ثبت و ضبط کنیم. چون این موضوع در تاریخ نسل‌کشی‌های اروپا قابل ثبت است.

مدیرعامل بنیاد شعر و ادبیات داستانی ادامه داد: امیدواریم این سفر باعث تلنگری به دوستان بشود که در بلندمدت یا کوتاه‌مدت از رسوب تجربیاتی که در بوسنی به دست می‌آورند، در آثارشان چیزهایی ببینیم که با واقعیت و حقیقت نسبت داشته باشد. اگر این طور باشد، اثرش عمیق و بسیط خواهد بود.

قزلی در پایان پیشنهاد کرد که بنیاد شعر و ادبیات داستانی و مقامات ایرانی در بوسنی، حضور اهالی ادبیات در این کشور و سربرنیتسا را به یک سنت تبدیل کنند تا هر سال، نویسندگانی به این مراسم اعزام شوند.

وی گفت: سال گذشته با حضور فقط سه ایرانی، نام کشورمان در میان شرکت‌کنندگان مراسم پیاده‌روی صلح ثبت شد و به خوبی در بوسنی انعکاس یافت. بنابراین، بنیاد این آمادگی را دارد که حضور نویسندگان را به سنت همه‌ساله تبدیل کند.
 
سفیر ایران: شما انرژی مضاعفی به مناسبات ایران و بوسنی افزودید
 
در این دیدار، همچنین سفیر ایران در سارایوو گفت: منطقه بالکان و هرزه‌گوین به دلیل اشتراکات تاریخی و فرهنگی و حادثه‌خیز بودن این منطقه، برای جمهوری اسلامی اهمیت دارد. همیشه اینجا تحول‌خیز بوده و کشور بوسنی در قومیت‌ها و ادیان بسیار متنوع است که این تنوع دینی و قومیتی، منجر به تنوع و تضاد منافع و منجر به منازعات و جنگ‌های گوناگون در سال‌های معاصر شده است.

محمود حیدری افزود: در سال‌های تجزیه یوگسلاوی، مسلمانان بوسنی مظلوم واقع شدند؛ چون ابتدا، کرواسی و اسلوونی بدون دردسر مستقل شدند و باقی ماندن صربستان از یوگسلاوی سابق به معنی اضمحلال مسلمانان بوسنی بود. همین عامل، موجب جنگ شد و بوسنیایی‌ها پای استقلالشان ایستادند و کشورشان را مستقل کردند.

سفیر ایران با بیان این‌که اتحاد جهان اسلام از برکات آن جنگ بود، اظهار داشت: بعد از قضیه فلسطین، تنها جایی که همه جهان اسلام یکصدا شد، جنگ بوسنی و هرزه‌گوین بود. جمهوری اسلامی نیز با تمام توان به میدان آمد و مردم بوسنی اکنون اذعان دارند که نقش کشورمان در آن قضیه، بسیار تأثیرگذار بود و اگر آن کمک‌ها نبود، ممکن بود سرنوشت بوسنی چیزی غیر از آن باشد که امروز هست.

حیدری اضافه کرد: ما باید همه مختصات این میدان را در نظر بگیریم و موقعیت خودمان را تثبیت کنیم تا بتوانیم از این نقطه جلوتر برویم. با این حال، نباید مبالغه کنیم و خودمان را یکه‌تاز این عرصه تلقی کنیم یا برعکس، ایران را در ماجرای بوسنی، فاقد نقش و جایگاه بدانیم.

وی با بیان اینکه مناسبات خوبی با دولت بوسنی و هرزه‌گوین داریم، تأکید کرد: در بخش فرهنگی برنامه‌های متعددی داشته‌ایم که در قالب نمایشگاه، فعالیت‌های قرآنی و برنامه‌های هنری در شهرهای مختلف بوسنی برگزار شده است و حضور شما از این جهت بسیار مهم است و من آن را تحسین می‌کنم.

سفیر کشورمان در سارایوو گفت: شما نویسندگان، انرژی مضاعفی به مناسبات ایران و بوسنی اضافه کردید و حضور شما به منزله افزایش شناخت جمهوری اسلامی از بوسنی و کشف میزان تأثیرگذاری روی مردم این کشور است. بنابراین، خیلی خوب است که از فرصت حضور در راهپیمایی صلح استفاده کنیم تا پرچم جمهوری اسلامی را نشان بدهیم و خاطرات گذشته را زنده کنیم.

حیدری با ابراز امیدواری از اینکه دریافت‌های بعد از سفر نویسندگان در جایی ثبت شود، خاطرنشان کرد: ما به عنوان نمایندگان جمهوری اسلامی در بوسنی آماده‌ایم تا پیگیری‌هایی که مورد نیاز است، انجام دهیم.
وی با اظهار اینکه دنبال آن هستیم که صلح و همزیستی مردم بوسنی تقویت شود، گفت: مردم بوسنی، جریان تکفیری را پس می‌زند؛ چون تکفیری‌ها دنبال تحمیل هویت هستند. در حالی که جمهوری اسلامی پرچمدار وحدت است.

در این دیدار، همچنین مهدی قزلی از سوابق همکاری‌های فرهنگی بین بنیاد شعر و ادبیات داستانی با نهادهای فرهنگی بوسنی مانند اتحادیه نویسندگان این کشور سخن گفت و از دعوت شاعران ایرانی برای حضور در شب‌های شعر سارایوو در سپتامبر خبر داد. وی همچنین از آمادگی بنیاد برای ترجمه آثار نویسندگان ایرانی به بوسنیایی سخن گفت.

نویسندگان اعزامی از کشورمان برای حضور در مراسم جهانی پیاده‌روی صلح (مارش میرا) امشب در ضیافت شام سفارت کشورمان در سارایوو، مهمان سفیر جمهوری اسلامی خواهند بود.
 
روز دوم سفر نویسندگان ایرانی در بوسنی چگونه گذشت؟
 
نویسندگان ایرانی متشکل از مجید قیصری، مرتضی قاضی، رادمان رسولی مهربانی، حامد عسکری، افروز مهدیان، محسن رضوانی، حسن حبیب‌الله زاده، محمدرضا شهیدی‌فرد و مریم برادران، به سرپرستی مهدی قزلی، مدیرعامل این بنیاد، پس از ورود به سارایوو، پایتخت جمهوری بوسنی و دیدار و گفت‌وگو با سفیر و رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی در این کشور، روز دوم خود را با تماشای عکس‌های جنایت جنگی صرب‌ها آغاز کردند.

«طارق سامارا» عکاس هنری اهل بوسنی در نمایشگاه مشهوری با عنوان «جنایات جنگی» میزبان نویسندگان کشورمان بود. سامارا که خود برای ارائه توضیحاتی درباره عکس‌هایش در نمایشگاه حضور یافته بود، دقایقی با نویسندگان ایرانی در خصوص نحوه عکس‌برداری پنهانی از نسل‌کشی مسلمانان در جنگل‌های اطراف سارایوو سخن گفت.

نویسندگان کشورمان پس از این از دانشگاه تحقیقات جنگی سارایوو دیدن کردند و با راسین موراتوویچ به گفت‌وگو نشستند. این محقق و پژوهشگر بوسنیایی از فعالیت‌های علمی دانشگاه در حوزه حقوق بین‌الملل و پیگیری جنایات جنگی صحبت کرد.

موزه مرحوم علی عزت بگوویچ، نخستین رئیس‌جمهور بوسنی و هرزه‌گوین، مقصد بعدی نویسندگان ایرانی بود که در آن با تاریخ معاصر بوسنی، قبل و بعد از تشکیل کشوری به این نام آشنا شدند. نویسندگان کشورمان، همچنین از تونلی موسوم به «نجات» که نماد مقاومت مسلمانان مظلوم بوسنی به شمار می‌رود، دیدن کردند.

اهالی قلم کشورمان، آنگاه با حضور بر مزار شهدای محاصره سارایوو در جنگ بوسنی حاضر شدند و گورستان بزرگ شهدای بزرگ‌ترین نسل‌کشی اروپا بعد از جنگ جهانی دوم را زیارت کردند.
 
جلسه مشترک نویسندگان ایرانی با بوسنیایی‌ها در سفارت
 
بر اساس این گزارش، جلسه و ضیافت شامی شامگاه جمعه 16 تیرماه توسط سفارت جمهوری اسلامی ایران در بوسنی و هرزگوین به افتخار سفر هیأت‌های ایرانی به بوسنی برای شرکت در مراسم سربرنیتسا برگزار شد. در این مراسم، محمود حیدری سفیر جمهوری اسلامی در سارایوو، رؤسا و کارکنان نهادهای ایرانی، رئیس و اعضای انجمن مادران سربرنیتسا، انور علی بگوویچ، رئیس انجمن دوستی بوسنی و ایران، برات طاهروویچ، رئیس انجمن قربانیان و بازماندگان جنایت جنگی و همچنین اعضای دو گروه اعزامی از کشورمان حضور داشتند.

گروه نخست شامل نویسندگان ایرانی است که به همت بنیاد شعر و ادبیات داستانی به بوسنی رفته‌اند و گروه دوم نیز شامل پزشکان، فیلمسازان و اساتید دانشگاه است که مهمان کالج فارسی ـ بوسنیایی هستند.

محمود حیدری در این مراسم پس از خوشامدگویی به مهمانان، خطاب به مادران سربرنیتسا و خانواده‌های شهدا گفت: حضور جمعی که امشب در میان ما هستند و تنها برای شرکت در مراسم سربرنیتسا و همراهی و همپایی با مردم بوسنی و هرزگوین به ویژه خانواده شهدای سربرنیتسا به این کشور سفر کرده‌اند، نشان می‌دهد که صدای شما به جهانیان رسیده و گوش‌های پاک و شنوا این صدا را شنیده و به ندای شما لبیک گفتند.

سفیر ایران در سارایوو ادامه داد: دوستانی که امشب در جمع ما حضور دارند، از نخبگان ایرانی هستند که در زمینه‌های نویسندگی، هنر و پزشکی فعالیت دارند. ما امیدواریم همیشه ابرهای رحمت خداوند بر این کشور ببارد و هیچگاه حوادث تلخ گذشته برای مردم این سرزمین تکرار نشود و محبت، صمیمیت و زندگی مسالمت‌آمیز میان تمام اقوام بوسنی و هرزگوین روز به روز بیشتر شود.

مهدی قزلی، نویسنده، مدیرعامل بنیاد شعر و ادبیات داستانی و سرپرست نویسندگان اعزامی به بوسنی و هرزگوین در این مراسم ضمن ابراز خرسندی از فرصت به وجود آمده برای سفر به بوسنی و هرزگوین و دیدار با مردمان این کشور گفت: دوران نوجوانی بیشتر افراد این جمع با خاطرات جنگ بوسنی و هرزگوین عجین شده است و اگر کسی از میان شما به ایران سفر کرده باشد، مطمئنا صحبت‌های مرا در خصوص اینکه ایرانیان علاقه ویژه‌ای نسبت به مردم بوسنی دارند و با آنها با مهربانی و محبت خاصی برخورد می‌کنند، تایید می‌کند.

قزلی ادامه داد: ما امروز اینجا هستیم تا بگوییم محبتی که در گذشته در دل‌های ایرانیان نسبت به شما بوده، از بین نرفته و امیدواریم سفیران خوبی برای روایت درد و رنجی که شما برای یک آینده بهتر کشیدید، باشیم.
در ادامه رئیس انجمن مادران سربرنیتسا و ژپا با تشکر از برگزاری این مراسم و خیر مقدم به گروه‌های ایرانی، در خصوص نسل‌کشی سربرنیتسا توضیحاتی ارائه داد.

«مونیرا سوباشیچ» ابتدا به دو سفر اخیری که به ایران داشته است، اشاره کرد و سفر به ایران را یکی از آرزوهای زندگی‌اش عنوان کرد.

وی در ادامه گفت: ما در زمان جنگ و پس از آن می‌شنیدیم که ایران به ما خیلی کمک کرده است، اما در سفری که به ایران داشتم، این موضوع را با تمام وجود و از اعماق قلبم حس کردم. باید این را بگویم که من یک سفیر سه شیفته هستم و هرکجا که بروم از ایران حمایت خواهم کرد و در مقابل اتهاماتی که به شما می‌زنند، دفاع می‌کنم.

سوباشیچ در ادامه سربرنیتسا را حج بوسنی و هرزه‌گوین خواند و گفت: ما مثل آنهایی که برای شرکت در مراسم حج هر روز یک شرط و شروط جدید می‌گذارند، نیستیم و می‌گوییم که همه می‌توانند به سربرنیتسا بیایند و حج بوسنی را انجام دهند.