قرن بیستم یکی از تاثیرگذارترین قرون تاریخ بشری است و به دلیل تاثیرگذاری آن متفکران بسیاری را پرورانده که هر کدام روایتی منحصر به فرد دارند. کتاب «قرن بیستم، ایدئولوژی خشونت» نوشته ارنست نولته به روایتی کلی از ایدئولوژیهای مهم میپردازد.
این کتاب نخست به روایت و بحث پیرامون شکلگیری نظام لیبرال اروپا میپردازد و سپس تحولات اروپا از سال 1917 و پیدایش انقلاب روسیه و پیدایش بلشویسم و در سالهای بعد، جنگهای جهانی و پیدایش فاشیسم و ایدئولوژیهای دیگر را بررسی میکند. نویسنده در فصلهای بعد به نظریههایی پیرامون پیدایش فاشیسم و بلشویسم و توتالیتاریسم اشاره کرده است اما ویژگی شاخص این کتاب رویکرد تاریخنگاری آن است.
نویسنده در پیشگفتار در چند سطر در مورد نگارش تاریخ به بیان نظر شخصی خود پرداخته است. تصور ما این است که نگارش تاریخ باید صرفا امری بدون داوریهای شخصی و تفسیر به رای باشد که آن را جنبهی عینی مینامند. هیچ تاریخنگاری حق دخالت دادن ذهنیات خود را مانند یک نویسنده رمان ندارد،اما از نظر نولته نگارش تاریخ تلفیقی از امر ذهنی و عینی است. چنانکه به نظریهپرداز و مورخ انگلیسی اریک هابسبام اشاره میکند که کتاب «تاریخ جهان در قرن بیستم» او مهمترین منبع تاریخی قرن بیستم در اروپا و امریکا است. نویسنده بر این باور است که تمام تالیفها و آثار هابسبام دربارهی جنبش کارگری و کاپیتالیسم به عنوان آثار علمی پذیرفته شدهاند، اما او هیچگاه مارکسیست بودنش را انکار نکرده است.
این دیدگاه نوین در نگارش تاریخ، این کتاب را از سطح روایت صرف تاریخی فراتر برده و به بررسی ایدئولوژیهای مبتنی بر خشونت یا منتهی به آن و تاثیر آنها در شکلگیری دولتهای مختلف، آزمون و خطاها، امکانات و چالشها و چگونگی منتهی شدن به شکست در پایان قرن بیستم میپردازد.
از ویژگیهای شاخص دیگر این کتاب ترجمهی روان و دقیق مهدی تدینی است. این مترجم آثار دیگری از نولته همچون «جنبشهای فاشیستی» و «بحران نظام لیبرال» را به فارسی ترجمه کرده و آثار نویسنده را به خوبی میشناسد.
در فهرست این کتاب عناوین نظام لیبرال اروپا، مراحل آغازین جنگ داخلی اروپا از سال 1917 تا 1945، نخستین نظریهها دربارهی پیدایش بلشویسم، فاشیسم و توتالیتاریسم، استانیلیسم و هیتلریسم به مثابه رژیم و در جنگ جهانی دوم، چشمانداز دوران پس از 1945 و لحظهی پایانی را میتوان مشاهده کرد.
کتاب «قرن بیستم، ایدئولوژی خشونت» را انتشارات ققنوس در 207 صحفه با قیمت 15000 تومان منتشر کرده است.
نظر شما