رضا عامری که خود از قربانیان ترجمه موازی است، فقدان نهادهای مدنی و صنفی دلیل اصلی بروز پدیدههایی مانند ترجمه موازی دانست.
وی که ترجمه آثار متعددی از ادبیات عرب را در کارنامه خود دارد با اشاره به تجربه شخصی خود از ترجمه موازی ادامه داد: در سیویکمین دوره نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران با ترجمه کتاب «صد نامهی عاشقانه نزار قبانی» روبهرو شدم در حالیکه این کتاب، نخستینبار 10 سال پیش با ترجمه من از سوی نشر چشمه منتشر شده است. جالب این که دو مترجم در مقدمه آوردهاند که نسخههای قبلی این کتاب از زبان فرانسه به فارسی برگردان شدهاند است!
عامری با اشاره به تاثیر روحیه بازاری ناشران بر جریان نشر ترجمههای موازی ادامه داد: سرشت بازاری ناشر نیز بر تقویت جریان ترجمههای موازی تاثیرگذار است.
وی با بیان این نکته که جایگاه فرهنگی برخی از ناشران مشخص نیست، درباره پیشگیری از ترجمههای موازی کتاب بیان کرد: چطور امکان دارد که یک کتاب به قلم چند ناشر و با یک نام، فیپا دریافت کند و با مجوز رسمی منتشر شود؟ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در این زمینه عملکرد مثبتی ندارد.
مترجم «وراجی روی نیل» ادامه داد: نقطه عطف توقف جریان انتشار ترجمههای موازی، کپیرایت است اما پیش از اقدام ایران برای پیوستن به این معاهده، توجه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به کنترل این وضعیت الزامی است. فقدان متولی برای صدور مجوز در ایران، یک معضل اجتماعی به شمار میآید و نباید به هرکس اجازه فعالیت در عرصه نشر داده شود.
عامری با تایید این مطلب که مخاطب یکی از قربانیان اصلی انتشار ترجمههای موازی است، گفت: ترجمه امروز در جهان، یک امر موسساتی است. بهعبارت دیگر مترجم و مولف به نهادغیردولتی نیاز دارد.
این مترجم پیشکسوت افزود: فقدان نهادهای مدنی و صنفی دلیل اصلی بروز پدیدههایی مانند ترجمه موازی است. مترجم و مولفی که از وضعیت بازار نشر متضرر میشود نهادی برای احقاق حق ندارد. بهعنوان مثال اگر یک نهاد مدنی و صنفی وجود داشت برای انتشار ترجمه «صد نامهی عاشقانه نزار قبانی» پیگیری میکردم.
وی در بیان دلایل و لزوم تشکیل نهاد مدنی برای مترجمان افزود: کشورهای عربی در پاریس و مادرید «خانه مترجمان عرب» را با دهها کارمند ایجاد کردهاند. یکی از اهداف این مراکز معرفی نویسندگان کشورهای عربی جهان با هدف بازاریابی است.
عامری با بیان این مطلب که ادبیات امروز مُعرف هر ملت است گفت: ترجمه یک امر جمعی است و به نهاد تخصصی نیاز دارد. بدون چنین نهادی نمیتوانیم مترجم و نویسنده داشته باشیم و حتی نمیتوان مشکلات این حوزه را بررسی کرد.
عامری با تایید اهمیت ایجاد مرکزی برای جمعآوری اطلاعات فعالیت مترجمان کشور گفت: تشکیل بانک اطلاعاتی ترجمه امری طبیعی است اما ضرورت آن در جامعه غیرطبیعی، احساس میشود.
نظر شما