فاطمه محمدی؛ مدیرمسئول انتشارات «نوین کتاب گویا» در گفت‌وگو با خبرنگار  خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) درباره قیمت‌گذاری کتاب‌های صوتی و تاثیر شکل‌گیری انجمن تولید‌کنندگان کتاب صوتی برای ایجاد رویه‌ای ثابت برای این منظور بیان کرد: ابتدا باید تاکید کنم اگر تشکل و انجمن تولید‌کنندگان کتاب صوتی ایجاد و به دنبال آن جریان ثابتی برای قیمت‌گذاری تشکیل شود، وضعیت بسیار ایده‌آلی است.
 
وی ادامه داد: اما با توجه به دست کم یک دهه تجربه و فعالیت در حوزه تولید کتاب صوتی، چشم‌انداز روشنی برای تشکیل این انجمن وجود ندارد.

کتاب صوتی در کشور‌های پیشرفته از نسخه کاغذی گران‌تر است

محمدی درباره جریان قیمت‌گذاری کتاب‌های صوتی در کشور‌های پیشرفته افزود: تعیین قیمت کتاب صوتی در کشور‌های پیشرفته، قطعا به حجم و کیفیت محتوای کتاب صوتی بستگی دارد؛ در واقع بنا به میزان بودجه‌ای که برای تولید در نظر گرفته می‌شود، و با در نظر گرفتن میزان فروش، قیمت مشخص می‌شود. به‌عنوان مثال اگر راوی از چهره‌های مشهور مانند ستاره‌های سینما انتخاب شود، در تعیین افزایش قیمت نسخه صوتی موثر است. قیمت کتاب صوتی در کشور‌های پیشرفته بسیاری از اوقات بالا‌تر از نسخه چاپی است. 
 
مدیرمسئول انتشارات «نوین کتاب گویا» درباره قیمت کتاب صوتی در ایران گفت: کتاب صوتی در ایران با توجه به ظرفیت‌های بازار تعیین می‌شود. مشتری ایرانی، عادت کرده که کتاب صوتی را مشابه سایر محصولاتی که در قالب لوح فشرده منتشر می‌شود، ببیند. از طرفی برای مشتری دشوار است که تفاوتی بین کتاب صوتی 40 دقیقه‌ای و 400 دقیقه‌ای قائل شود و بیشتر به‌عنوان یک لوح فشرده به آن نگاه می‌کند. یعنی کیفیت تولید اثر صوتی را در معادلات قیمت‌گذاری چندان دخیل نمی‌بیند؛ در حالی‌که همین دو عامل، از مهم‌ترین عوامل تعیین‌کننده هزینه و در پی آن قیمت کتاب صوتی هستند.
 
مخاطب ایرانی برای محتوای غیر‌ملموس اهمیت چندانی قائل نیست
این تولید‌کننده کتاب‌های صوتی با تاکید بر کم‌توجهی مخاطب به هزینه‌های مادی و معنوی تولید کتاب صوتی از‌جمله استودیو، آهنگسازی، بهره‌گیری از گوینده صاحب‌نام بیان کرد: متاسفانه مخاطب ایرانی، برای محتوای غیر‌ملموس، اهمیت چندانی قائل نیست. تفاوت‌های کیفی کمتر دیده می‌شود و نبود قانون کپی‌رایت از ‌مهم‌ترین دلایل این بی‌توجهی است.
 
به گفته وی، به‌نظر می‌رسد دست تولیدکننده برای قیمت‌گذاری کتاب گویا باز نیست و برخلاف کتاب چاپی که براساس نوع و تعداد صفحات کتاب قیمت‌گذاری می‌شود، تولیدکننده کتاب گویا، ناچار است قیمت یک اثر مثلا 15 ساعته را کمی بیشتر از اثر پنج ساعته تعیین کند. به این دلیل که مخاطب، محتوای صوتی را مثل کاغذِ قابل لمس، به رسمیت نمی‌شناسد و از طرف دیگر اگر کتاب گویایی که با بودجه بالا تولید شده است، قیمت واقعی داشته باشد و مثلا سه برابر یک اثر کم حجم یا با کیفیت متوسط باشد، نخستین اتفاقی که شاهد آن خواهیم بود، متاسفانه کپی غیرقانونی آن اثر است؛ چراکه خریدن یک لوح فشرده کتاب گویا مثلا با قیمت 30 هزار تومان، دور از ذهن است؛ هر چند بابت کتاب چاپی همان اثر ممکن است همین مبلغ را بپردازد.
 
وی ادامه داد: به هر حال تا زمانی که قانون و فرهنگ کپی‌رایت رعایت نشود، تولیدکنندگان به‌ویژه تولیدکنندگان محتوا شرایط دشواری را پیش رو خواهند داشت.

شاهد دزدی‌های آشکاری هستیم
 محمدی با تاکید بر اهمیت فرهنگ‌سازی استفاده از کتاب صوتی بیان کرد: به نظر می‌رسد درباره فرهنگ استفاده از کتاب صوتی اطلاع‌رسانی مناسبی انجام نشده است، علاوه بر این رسانه‌های شنیداری و دیداری نیز بسیاری از اوقات بدون اجازه تولید‌کننده کتاب صوتی و بدون اشاره به نام او، به پخش کتاب‌های صوتی اقدام می‌کنند. در این شرایط، شرکت‌های خصوصی مشابه نوین کتاب گویا چه واکنشی باید داشته باشد؟ از نظر من شاهد دزدی آشکاری هستیم.
 
وی با بیان این مطلب که شرایط تولید کتاب صوتی در ایران سخت است، در انتقاد از عملکرد صدا و سیما در ایجاد سازوکار تولید کتاب صوتی بدون رعایت حق و حقوق ناشران و مولفان افزود: وقتی نهادی مانند صدا و سیما با بودجه‌های آنچنانی و بدون پرداخت حقوق صاحبان حق به چنین مقوله‌ای ورود می‌کنند و با تبلیغات فراگیر رادیو و تلویزیونی که یک هزارم آن برای هیچ موسسه یا انتشارات خصوصی امکان‌پذیر نیست، تکلیف ما روشن است.

کمر به نابودی تولیدکنندگان خصوصی بسته‌اند
وی بیان کرد: برخی نهادها کمر به نابودی تولیدکنندگان خصوصی بسته‌اند و لاغیر. سال‌ها پیش، زمانی که «ایران صدا» تازه شکل گرفته بود، مدیر این مجموعه بسیار شفاف و با اطمینان در پاسخ سوال من که پس حقوق ناشر و مولف چه می‌شود، گفت: «صدا و سیما امپراطوری خودش را دارد و نیازی به کسب اجازه از هیچ بخشی ندارد». معتقدم در چنین شرایطی، صحبت کردن درباره قیمت‌‌گذاری کتاب‌های صوتی، موضوعی بسیار آرمان‌گرایانه‌ است.
 
به گفته محمدی، تا زمانی که نهادهای حکومتی حقوق ناشران را رعایت نکنند، توقع رعایت این حقوق از سوی مردم بسیار آرمان‌گرایانه است.