کتاب «فهم فلسفه سیاسی در بستر زندگی اجتماعی» نوشته مل تامپسون حوزههای مختلف فلسفه سیاسی را با رویکردی اجتماعی شامل میشود.
فلسفه سیاسی با موضوعات و مفاهیم اساسی از جمله عدالت، آزادی، حقوق و درمجموع «زندگی خوب» چنانچه بهمثابه رشتهای انتزاعی نگریسته شود، از حوزه ذهن و ایده فراتر نخواهد رفت؛ اما وقتی سخن از «فهم فلسفه سیاسی در بستر زندگی اجتماعی» نهتنها زندگی خوب بهطور ملموس در ارتباط با ارزشها و سنتهای جامعه قرار میگیرد بلکه موضوعات اساسی فلسفه سیاسی چنان با زندگی عملی عجین میشوند که ارزشگذاریها را پشت سر گذاشته و فارغ از سوگیری، راه را برای توصیف مواجهه این موضوعات به عنوان شالوده بحث سیاسی با افراد و زندگی اجتماعی میگشاید. تلاش نویسنده در کتاب نیز حرکت در این مسیر با استفاده از نمونههای متعدد مسائل مورد چالش در جوامع مختلف است.
مل تامپسون در مقدمه کوتاهی که بر کتاب نوشته تاکید میکند که خواه ما به سیاست ملی یا محلی علاقه مستقیم داشته باشیم، خواه نداشته باشیم، نمیتوانیم از چنگ قوانین، سنتها و ارزشهای جامعه خود بگریزیم و عملا نمیتوان در انزوا و فاصله از مردم به زندگی خوب (آن را به هرچیزی که معنا کنیم) دست یافت. از این رو حتی برای کسانی که نسبت به فرایند سیاسی یا همبستگی سیاستمداران تردید دارند، همواره به زحمتش میارزد که درنگ کنند و به ارزشهایی که داریم و نوع جامعهای که میخواهیم در آن زندگی کنیم، فکر کنند.
درواقع او او امیدوار است این کتاب که بهناچار سعی دارد طیف وسیعی از مباحث را در فضایی بسیار محدود پوشش دهد، خواننده را تشویق کند که این مباحث را بیشتر مورد مداقه قرار بدهد و بر روی همه این موضوعات اساس ـ آزادی فردی، عدالت، برابری، استفاده از قدرت، جنگ، حقوق بشر و غیره ـ که شالوده بحث سیاسی است، تامل کند.
از دید نویسنده فلسفه سیاسی با سیاست یکی نیست. سیاست درباره چرخدندههای ماشین دولت است و تنها به این علت وجود دارد که مردم باید برای نیل به اهداف اساسی و مشخص که مهمترین آنها آزادی و انصاف است، زندگی خود را سازمان دهند. اصطلاحات بسیار کلی و انتزاعی از این دست، مفاهیم اصلی فلسفه سیاسی هستند. او همچنین این موضوع را به میان میکشد که اگرچه بحث اصلی درباره این است که حکومت چه چیزی را باید تامین کند. اما موضوع مهم دیگری نیز برای حلکردن وجود دارد: چقدر میخواهیم درگیر تصمیماتی باشیم که کسانی که بر ما حکومت میکنند، اتخاذ کردهاند؟
یعنی تامپسون رایدادن در انتخابات هر چهارسال یکبار را یکچیز میداند و توانایی تاثیر مستقیم بر تصمیمهای سیاسی را کاملا چیز دیگری و این پرسش را مطرح میکند که آیا حکومت به مردمی که آن را انتخاب کردهاند، بهطور مستقیم و دائمی پاسخگو است؟
او سپس توضیح میدهد که با آگاهی از فلسفه سیاسی شما درباره هنجارها و ارزشهایی خواهید پرسید که سیاست میتواند با آنها قضاوت شود و در این رویکرد لازم است که با پرسشهای اساسی درباره ارزش و هدف دستوپنجه نرم کنید. به عنوان مثال باید بپرسید که حکومت برای چیست و آیا ما کموبیش به حکومت نیاز داریم یا خیر.
به عبارت دیگر تامسپون معتقد است؛ ارزشهای اخلاقی و ایدههای بنیادی درباره اینکه جامعه به چه شیوهای باید اداره شود، شالوده بحث سیاسی و حکومت را میافکند. فلسفه سیاسی ابزارهای اصلی برای شکلبخشی به آن ایدههای سیاسی و ارزشهاست. فلسفه سیاسی ممکن است به شما نگوید که در مورد هر مسئله سیاسی دقیقا باید چه دیدگاهی داشته باشید، اما یقینا یک مبنای عقلانی به دست میدهد که میتوانید درباره آن تصمیم بگیرید.
برخی سرفصلهای کتاب نیز عبارتند از: قراردادها، معماها و مانورهای جنگی، ایدهها، نظامها و ایدئولوژیها، فایدهگرایی و سرمایهداری، عدالت توزیعی، آزادی منفی و مثبت و نسبت آزادی و قانون، حقوق، عدالت و قانون و اقتدار سیاسی و قانونگذاری، جنسیت و فرهنگ و جنسیت و تمایز، کشورها، جنگ و تروریسم و نظریه جنگ عادلانه، سیاست و تغییرات آبوهوایی.
کتاب «فهم فلسفه سیاسی در بستر زندگی اجتماعی» نوشته مل تامپسون با ترجمه نرگس تاجیکنشاطیه در ۳۲۶ صفحه و شمارگان ۵۰۰ نسخه و به قیمت ۳۸۰۰۰ تومان از سوی انتشارات روزگار نو منتشر شده است.
نظر شما