یکشنبه ۱۰ شهریور ۱۳۹۸ - ۰۸:۴۳
اساطیر ایرانی دستمایه اصلی نامگذاری سیاره فراخورشیدی و ستاره مادر هستند

پویش جهانی «نام‌گذاری ستاره مادر و سیاره فراخورشیدی» از سیزدهم شهریور تا هشتم مهر ماه برگزار خواهد شد. علاقه‌مندان با هر سن و سال و با هر سطح سوادی این امکان را دارند که در این پویش شرکت کنند و زمینه اساطیر ایرانی برای این پویش در نظر گرفته شده است.

محمدجواد ترابی؛ روزنامه‌نگار علم و هماهنگ‌کننده ملی کمیته ترویج اتحادیه بین‌المللی نجوم در پویش جهانی «نام‌گذاری ستاره مادر و سیاره فراخورشیدی» در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) درباره نحوه شرکت در این پویش گفت: پویش جهانی «نام‌گذاری ستاره مادر و سیاره فراخورشیدی» از سوی اتحادیه بین‌المللی نجوم در سال جاری برگزار خواهد شد. این اتحادیه صدمین سال فعالیت خود را با این پروژه نام‌گذاری آغاز کرده است و هر فردی با هر سن و سال و با هر سطح سوادی این امکان را دارد که در این پویش شرکت کند. به همین دلیل برای شرکت در آن علاقه‌مندان می‌توانند با مراجعه به سایت ایران پلنت از سیزدهم شهریور تا هشتم مهر مراجعه کنند.
 
وی ادامه داد: بنابراین هر فرد علاقه‌مند به شرکت در این پویش  می‌تواند نام‌های انتخابی خود را پیشنهاد دهد و مجاز است توضیحاتی را هم تا سقف تایین شده ارائه دهد. این نام‌ها درنهایت قرار است از سوی کمیته ملی برگزاری این رویداد در ایران داوری شوند و نتیجه داوری اولیه که 10 نام برگزیده ستاره و سیاره است، در هفته ابتدایی آبان ماه اعلام خواهد شد.

 
ترابی با اشاره به فعالیت‌های اتحادیه بین‌المللی نجوم گفت: همان‌گونه که اشاره شد، امسال صدسالگی اتحادیه بین‌المللی نجوم است و تاکنون دفتر ترویج علم این اتحادیه پروژه‌های زیادی را برای ترویج بیشتر علم نجوم طراحی کرده است. درواقع اتحادیه بین‌المللی نجوم بالادستی‌ترین نهاد بین‌المللی نجوم است و تمام نام‌هایی که در دنیا برای اجرام سماوی مصوب می‌شود، نام‌هایی است که این اتحادیه مورد تایید قرار می‌دهد. یکی از این پروژه‌ها نام‌گذاری دنیاهای فرازمینی است؛ در پویش جهانی «نام‌گذاری ستاره مادر و سیاره فراخورشیدی» برای هر کشور یک منظومه در نظر گرفته شده است؛ در واقع هر کشوری که توانسته در این زمینه طرح‌های خود را به ثبت و تایید این اتحادیه برساند، یک منظومه برای آن در نظر گرفته شده است؛ به عبارت روشن‌تر یک ستاره و سیاره‌ای که به دور آن ستاره می‌گردد منظومه یک کشور خواهند شد.
 
وی افزود: لازم به ذکر است ستاره مادر با سیاره فراخورشیدی مشابهت‌هایی با منظومه شمسی دارند. این ستاره یعنی HD 17 55 41 و سیاره HD 17 55 41B  در فاصله اندکی به طول 400 سال نوری از منظومه شمسی قرار دارند که فاصله زیادی محسوب نمی‌شود. از دیگر مشابهت‌های این ستاره و سیاره این است که تقریبا هر 300 روز سیاره غول‌پیکری مانند مشتری، به دور ستاره مادر می‌گردد که از این نظر شبیه گردش زمین به دور خورشید است، همچنین فاصله این سیاره تا ستاره تقریبا نزدیک به فاصله‌ زمین تا خورشید است.
 
ترابی در پاسخ به این پرسش که متولی اصلی این پویش در ایران چه نهادی است، گفت: متولی این پویش در کشور هماهنگ‌کننده ملی دفتر ترویج اتحادیه بین‌المللی نجوم به همراه سازمان فضایی ایران، همچنین انجمن نجوم و ماهنامه نجوم است. در این بین اهالی حوزه ترویج علم در مجموعه رشد و روزنامه جام جم و دیگر رسانه‌ها هم در زمینه آگاهی‌بخشی و اطلاع‌رسانی مداوم خبری و تفصیلی این رویداد یاری خواهند کرد. به اعتقاد من این همگرایی در نوع خود جالب توجه است و امیدواریم زمینه مناسبی را برای شرکت افراد بیشمار را فراهم کنند.
 
وی ادامه داد: برآورد حداقلی ما در مورد تعداد شرکت‌کنندگان هزار مورد است، اما در تجربه‌های پیشین که در مورد نام‌گذاری سیارک‌ها بود، به دوازده‌هزار مورد هم رسیده بودیم و تصور می‌کنیم با توجه به جذابیت این پویش نسبت به تجربه‌های پیشین، شزکت‌کنندگان زیادی در این پویش نام‌های خود را پیشنهاد دهند و آمار بیشتری را شاهد باشیم. با این حال فعالیت اصلی ما تنها ترویج علم نیست، ما تلاش می‌کنیم که بتوانیم از دل آن، خاستگاه اتفاقات علمی بزرگتری در کشور باشیم. یکی از راه‌های رسیدن به این هدف می‌تواند جلب توجه مسئولان و سرمایه‌گذاران باشد که بتوانیم با ابزار و ادواتی که در این حوزه در ایران وجود دارد، پروژه‌های اینچنینی را به مقبولیت برسانیم و بتوانیم کمی در این مورد برای بهبود فضای علمی مطالبه‌گر باشیم.
 
ترابی با اشاره به کتاب‌های حوزه نجوم و فضا و اهمیتی که می‌تواند برای شرکت‌کنندگان در این پویش داشته باشد، گفت: خوشبختانه کتاب‌های استاندارد و خوبی در این زمینه منتشر شده است، همچنین در سال‌های‌های اخیر در کتاب‌های جامعی که در این حوزه منتشر شده‌اند، در فصل‌های انتهایی آن‌ها اطلاعات مفیدی راجع به سیاره‌های فراخورشیدی و زیست‌پذیری آن‌ها ارائه شده است. علاقه‌مندان می‌توانند برای کسب اطلاعات علمی در راستای شرکت در پویش «نام‌گذاری ستاره مادر و سیاره فراخورشیدی» علاوه‌بر این کتاب‌ها، مجلات علمی و پایگاه‌های اینترنتی معتبر را مطالعه کنند؛ لازم به ذکر است این پایگاه‌ها از هفته‌های آتی به‌طور مفصل‌تر به این پروژه خواهند پیوست و مطالب مرتبط بیشتری را قرار خواهند داد، اما افرادی که علاقه‌مند هستند در حوزه نجوم و فضا اطلاعات بیشتری بیابند، می‌توانند به کتاب‌های جامعی که اطلاعات کامل‌تری نسبت به دیگر گزینه‌ها دارند مراجعه کنند.
 
وی درباره ارائه نام‌های پیشنهادی برای کمک به شرکت‌کنندگان ایرانی گفت: نام‌های پیشنهادی که برای ایرانیان در این پویش در نظرگرفته شده است، نمونه‌ای از نام‌های اساطیر ایرانی است و ما زمینه اساطیر ایرانی را برای نمونه در نظر گرفتیم. اما لازم به ذکر است که هیچ محدودیتی در انتخاب نام وجود ندارد؛ چراکه قرار است نامی را انتخاب کنیم که ماندگار شود؛ گرچه لحاظ شده است که نام‌های پیشنهادی باید فارسی باشد، اما به این معنی نیست که تنها از نام‌های فارسی سره و اصیل بهره گرفته باشند. در واقع می‌تواند هر نامی که در فرهنگ‌نامه فارسی درج شده است را در بربگیرد و داوران سخت‌گیری چندانی در این مورد نخواهند داشت.
 
این مروج علم ادامه داد: در مرحله اول داوری هر نام بدون اینکه مشخص شود چه کسی ارسال کننده آن است، بین صفر تا ده از سوی داوران امتیاز می‌گیرند و هر نام را سه داور بررسی می‌کنند و مجموع امتیازات، عددی بین صفر تا سی خواهد شد. نام‌هایی که بیشترین امتیاز را آورده‌اند بار دیگر در کنار ستاره یا سیاره لحاظ شده و به صورت جفت نام مورد داوری کلی قرار می‌گیرد و آن اسامی که بیشترین رای را از سوی داوران آورده باشند، راهی نظر‌سنجی مردمی می‌شوند.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها