«ابراهیم اکبری دیزگاه» نویسنده با بیان اینکه رمان دینی متنی نیست که صرفا ما را سرگرم کند یا اطلاعات بدهد یا تاریخ را بازنویسی کند و یا آموزههای دینی را نمایش دهد، اصلیترین ویژگی این گونه ادبی را خاصیت ذکرگویی آن دانست.
وی با اشاره به اینکه سالهاست درباره رمان دینی فکر و پژوهش میکند، توضیح داد: رمان دینی در درجه اول متنی نیست که ما را سرگرم کند، اطلاعات بدهد، تاریخ را بازنویسی کند و یا آموزههای دینی را نمایش دهد؛ بلکه متنی است که اصلیترین ویژگی آن، خاصیت ذکرگویی است، به این معنا که میخواهد به شما تذکر دهد کی هستی و کجا زندگی میکنی.
این داستاننویس ادامه داد: اگر به این دو مسئله توجه کنید در واقع معرفت نفس آغاز میشود. به عبارت دیگر وقتی رمان میخوانید در واقع آئینهای را جلوی خود گذاشتهاید تا خود را بشناسید؛ و این خاصیتی است که تمام رمانهای اصیل دنیا دارند.
اکبری دیزگاه تصریح کرد: در رمان دینی یک اتفاق دیگری میافتد. وقتی تو خودت را شناختی و معرفت نفس پیدا کردی، میتوانی قدم دیگری برداری و آن نگاه کردن به وجه الله است.
نویسنده رمان «برکت» اضافه کرد: یکی دیگر از خاصیتهای رمان دینی همانطور که متون دینی به ما تذکر میدهند، این است که متاع دنیا قلیل است. قرآن هیچگاه از این دنیا به عنوان حیات نام نمیبرد بلکه از واژه «دار» استفاده میکند. رماننویس دینی وقتی به دنیا خیره میشود و به ماهیت دنیا دست پیدا میکند، به مخاطب میگوید دنیا متاع قلیل است و زیادش هم کم است.
وی در بخش دیگری از سخنانش یادآور شد: در قرآن 32 بار کلمه شهید آمده است که هیچکدام به این معنایی که ما به کار میبریم، نیست بلکه در قرآن به معنای گواه است. اما آیاتی داریم که وقتی آنها را میکاویم به معنای مصطلح امروزین میرسیم.
نویسنده رمان «شاه کشی» با اشاره به آیه 169 سوره آل عمران اضافه کرد: قرآن به شخص مجاهد فیسبیلالله و شهید میپردازد و میگوید «هرگز كسانى را كه در راه خدا كشته شدهاند، مرده مپندارید؛ آنها زندهاند و نزد پروردگارشان روزى داده مىشوند». این تعبیر در مورد افراد دیگر نیست، درباره کسانی است که در راه خدا جهاد میکنند و مثل اعلای جهاد این است که جان خودشان را در این راه فدا کنند.
وی گفت: مجاهدی که در قرآن معرفی میشود، درواقع به یک معرفتی رسیده است که عملاً به ماهیت دنیا پی برده است که متاع این دنیا قلیل است. کسی میتواند به این معرفت برسد که به خودش اندیشیده باشد و از طریق خودش خدا را شناخته باشد.
مهمان نشست «پرتره قهرمان در رمان» بیان کرد: رمان و امر شهادت در اینجا به به هم نزدیک میشود. هم در رمان - اگر دینی باشد - تذکر داده میشود در کجایی و کی هستی و هم شهید با شهادتش نشان میدهد متاع دنیا قلیل است و باید عبور کنی تا زنده بمانی.
وی در بخشهای پایانی این نشست درباره سپهبد شهید سلیمانی هم گفت: وقتی که پردهها برافتاد و شهید سلیمانی شاهد و مشهود شد، شهد شهادت در منطقه پراکنده شد. او به معنای اصیل کلمه هم مرگاندیش، مرگباور، مرگآگاه و مرگجو بود؛ و همه اینها را در شهادت طلبی خلاصه کرده بود.
این منتقد ادبی افزود: اگر کسی بخواهد برای چنین شخصیتی رمان بنویسد باید به این نکته از زندگی سردار سلیمانی دقت کند که او به ماهیت دنیا پی برده بود و میدانست متاع دنیا قلیل است. باید از نظرگاه شهادتطلبی و مرگ خواهی به او نگاه کنیم.
وی گفت: کسی که به ماهیت دنیا پی برده باشد، هیچ وقت دوست ندارد آفتابی شوند. کسی که شهادتطلب و مرگ خواه باشد، میداند نباید جلوه داشته باشد لذا شوقی برای تریبون و تلویزیون و مجامع عمومی نداشت.
دیزگاه در پایان تاکید کرد: متأسفانه سالهاست که خیلی سطحی و باعجله و بدون تأمل و تفکر آثاری در مورد شهدا چاپمیشود و کار شاخصی در این زمینه نداریم. ما نیاز به آثاری داریم که نویسندهی آگاه، با تأمل و تفکر و کار حرفهای رمان خوب تولید کند.
نظر شما