محمدتقی حق‌بین، مدیر کتاب‌فروشی خانه کتاب شفق در گفت‌و‌‌گو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران‌(ایبنا) درباره توقف فعالیت کتاب‌فروشی‌ها به‌دلیل شیوع ویروس کرونا، اظهار کرد: تعطیلی کتاب‌فروشی‌ها برای کنترل شیوع ویروس کرونا جای تعجب داشت؛ چراکه از یک سو رسانه‌ها کتاب‌خوانی را در دوران قرنطینه ترویج می‌کردند و از سوی دیگر ستاد ملی کرونا، رای به تعطیلی کتاب‌فروشی‌ها می‌‌داد. این دو تصمیم از ابتدا با یکدیگر مغایرت داشت.

مدیرمسئول انتشارات «کتاب یک» گفت: مراکز فروش کالا‌های ضروری در دوران قرنطینه، همچنان به فعالیت خود ادامه دادند. چرا فعالیت کتاب‌فروشی‌ها که حتی در ساعات اوج شلوغی بیش از 30 تا 40 نفر مشتری ندارند، متوقف بود؟ به‌نظر‌ می‌رسد یکی از تصمیمات ضعیف در این مدت به تعطیلی فروشگاه‌های کتاب مربوط می‌شود.  

مدیر کتاب‌فروشی «خانه کتاب شفق» بیان کرد: با توجه به اینکه تعدادی از کتاب‌فروشی‌ها، در شرایط عادی هم در تعطیلات نوروز فعالیت ندارند، ضرورتی بر تعطیلی آن‌ها وجود نداشت. اما اگر کتاب‌فروشی‌ها در ایام نوروز اجازه فعالیت داشتند، فرصت دریافت سفارش‌های تلفنی هم داشتند.

حق‌بین با اشاره به تاثیر تعطیلی کتاب‌فروشی‌ها در دوران قرنطینه ادامه داد: با توقف فعالیت کتاب‌فروشی‌‌ها، علاوه‌بر کتاب‌‌خوانان، افرادی را که به‌واسطه در خانه ماندن به کتاب توجه داشتند هم از مطالعه محروم کردیم و به هر دو گروه ضربه وارد شد.

نمایشگاه کتاب را برگزار نکنید
وی با بیان این مطلب که صنعت نشر در شرایط عادی هم همواره آسیب‌پذیر‌ بوده‌است، به آثار لغو احتمالی نمایشگاه کتاب تهران اشاره کرد و افزود: آهنگ لغو برگزاری سی‌و‌سومین دوره نمایشگاه بین‌‌المللی کتاب تهران از اواخر سال گذشته به صدا درآمده که به‌خودی خود بزرگترین ضایعه را برای صنعت نشر ایجاده می‌کند. حداقل اگر کتاب‌فروشی‌ها در این تعطیلات نوروز فعال بودند، فروش نورزی می‌توانست کمکی برای صنعت نشر باشد.

فعالیت مجدد کتاب‌فروشی‌ها خطرناک نیست
حق‌بین، با تاکید بر ضرورت بازگشایی کتاب‌فروشی‌ها گفت: فعالیت مجدد کتاب‌فروشی‌ها، بی‌‌شک خطر محسوب نمی‌شود؛ چراکه‌ جمعیت انبوه و صف‌های طولانی درآن‌ها تشکیل نخواهد شد که ریسک شیوع ویروس را افزایش دهد. بازگشایی کتاب‌فروشی‌ها برای مشتری‌ها، کتاب‌دوستان و نیروی انسانی مشکل ایجاد نخواهد کرد؛ بی‌تردید فعالان این حوزه بیش از دیگر صنوف پروتکل‌های بهداشتی را رعایت خواهند کرد.

وی درباره حمایت‌ دولت از صنوف آسیب‌دیده از شیوع ویروس کرونا، بیان کرد: نه اینکه این حمایت‌‌ها بی‌‌تاثیر باشد؛ اما باید توجه داشته باشیم که تعویق سه ماهه اقساط تسهیلات بانکی، ویژه وام‌های قرض‌الحسنه است؛ نه وام‌های‌ تجاری. یعنی فعالان صنایع بزرگ و دریافت‌کنندگان وام‌های‌ صنعتی -به‌عنوان مثال؛‌وام از صندوق توسعه ملی تسهیلات ارزی- دریافت کرده‌اند، مشمول این معافیت مقطعی نمی‌شوند. بنابراین، این حمایت تاثیر چندانی در صنعت نشر ندارد. همچنین با توجه به تعطیلی کتاب‌فروشی‌ها، فرصت سه ماه برای پرداخت هزینه‌‌‌های آب و برق نیز چندان موثر نبست.   

حق‌بین با اشاره به مهم‌ترین حمایت صنعت نشر از سوی دولت گفت: حلقه‌های مختلف نشر به دلیل توقف فعالیت در تعاملات مالی و پاس کردن چک‌، دچار مشکل شده‌اند؛ به این ترتیب که کتاب‌فروش کتابی نفروخته تا با موزع تسویه حساب کند، مراکز پخش هم با ناشر و  ناشر برای تسویه حساب با چاپخانه‌دار و صحاف در تنگنا هستند. بنابراین ابتدا باید برای رفع این معضل با تخصیص تسهیلات توجه کرد.
 
خانواده نشر را دریابید
مدیر کتاب‌فروشی «خانه کتاب شفق» با اشاره به آسیب به خانواده بزرگ صنعت نشر؛ به‌ویژه نیرو‌های انسانی حقوق‌بگیر این حوزه بیان کرد: باید فکری هم برای جبران آسیب مالی به نیرو‌ی انسانی بخش‌های مختلف صنعت نشر کرد. کمک برای پرداخت حداقل دستمزد به نیرو‌ی انسانی این صنعت با هدف حفظ نیرو‌ی انسانی متخصص و آموز‌ش‌دیده که البته جزو اقشار آسیب‌پذیر جامعه هستند، ضروری است.

حق‌بین که می‌گوید بهتر است نمایشگاه سی‌و‌سوم در سال 99 برگزار نشود، درباره برگزاری طرح عیدانه کتاب در شرایطی که صنعت نشر دچار آسیب شده است، گفت:  اختصاص بودجه میلیاردی نمایشگاه، به‌علاوه مجموع حمایت‌های یارانه‌ای برای خرید کتاب از ناشران متقاضی حضور در نمایشگاه و برگزاری مفصل طرح‌‌های حمایتی به عیدانه کتاب و طرح‌های فصلی دیگر، در رفع مشکل ناشران و کتاب‌فروشان موثر خواهد بود.

وی گفت: اگر پول خرید کتاب از ناشران و تسویه با کتاب‌فروشان طی دو ماه آینده انجام شود، برگزاری طرح‌های خانه کتاب، مسکن موثری برای صنعت نشر خواهد بود.


حق‌بین با اشاره به اینکه شیوع ویروس کرونا با همه آسیب‌ها، مزایایی نیز داشته است، بیان کرد: توجه به دانش‌های نوین؛ به‌ویژه در حوزه کسب‌و‌کار در ایران را می‌توان یکی از مزایای شیوع این ویروس است. بی‌تردید توجه و به‌کارگیری از این دانش‌ها موجب کاهش آسیب‌پذیری صاحبان مشاغل خواهد شد.

وی بهره‌گیری از ظرفیت‌های فضای مجاری در کسب‌و‌کار‌های مختلف در ایران را ضعیف ارزیابی کرد و افزود: در‌حالی‌که در برنامه‌های پنج ساله پنجم و پنج‌ساله ششم به استفاده از فضای مجازی در حوزه کسب‌وکار، تاکید شده اما دستگاه‌های دولتی برای تحقق این سیاست‌ها کوتاهی قابل‌توجهی کرده‌است. استفاده و توسعه ظرفیت‌‌‌ها برای استفاده از فضای مجازی در کسب‌کار‌ها، نیازمند حمایت دولت‌ است.