خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) شیوع ویروس جدید کرونا و مجاب شدن عموم مردم برای ماندن در خانه از یک سو و آغاز سال نو شمسی و ایجاد محدودیت جدی در سفرها از سوی دیگر باعث شد تا برخی پلت‌فرم‌های انتشار کتاب‌های صوتی و الکترونیک بیش از گذشته به فعالیت خود ادامه دهند.
رجوع شمار زیادی از مردم به این دست از کتاب‌ها و افزایش دانلود‌های کتاب‌های صوتی و الکترونیک باعث شناخته شدن این بسترها هم برای عموم مردم و هم برای ناشران شد؛ اما گذشته از این موارد می‌خواهیم بدانیم جایگاه کتاب‌های علمی، آموزشی و دانشگاهی در این فرایند کجا بود؟ در واقع در دورانی که عموم مردم دوران قرنطینه را سپری می‌کنند، چقدر برای خواندن کتاب‌هایی از این دست، یعنی علمی و دانشگاهی به فرمت الکترونیکی یا صوتی بودن آن‌ها روی آوردند؟
به طور قطع کتاب‌های ژانر علم هم مانند دیگر ژانرهای کتاب شمار دانلود و فروش الکترونیکی زیادی را نسبت به گذشته تجربه کردند، اما باید بدانیم این افزایش در جایگاه قیاس با دیگر کتاب‌ها در موضوعات گوناگون چه فرآیندی را طی کرده است.
رشد کمتر علمی‌ها
در این راستا مجید شریفی، مدیر مسئول اپلیکیشن کتابراه درباب میزان فروش کتاب‌های الکترونیکی در اپلیکیشن کتابراه اینگونه بیان داشت که از آغاز دوران قرنطینه خانگی و شیوع کرونا کتاب‌های علمی آموزشی مانند سایر ژانرها رشد داشته‌اند، اما رشدشان کمتر از دیگر ژانرها بوده است.
شریفی می‌گوید؛ در اپلیکیشن کتابراه دیگر موضوعات مانند ادبیات و روان‌شناسی رشد 400 درصدی داشته‌اند، اما کتاب‌های علمی آموزشی تنها رشد 250 درصدی تجربه کرده‌اند.
به گفته شریفی؛ در تعداد قراردادها با ناشران الکترونیک یا کتاب‌های صوتی نسبت به گذشته تفاوت چندانی حس نشده است که دلیل آن را می‌توان در عدم اطلاع و پیش‌بینی این دست از ناشران از آینده این رخداد دانست. بنابراین این رشد در میزان استقبال عموم مردم حاکم بود نه میزان رجوع ناشران به انتشار الکترونیکی کتاب‌هایشان.
شریفی درباره عملکرد و واکنش ناشران کتاب‌های علمی در برخورد با این شرایط می‌گوید؛ به تازگی و بعد از تعطیلات نوروزی و ادامه دوران قرنطینه ناشران دانشگاهی، علمی و آموزشی اقدام به انتشار کتاب در پلت‌فرم‌ها کرده‌اند و ما شاهد توجه ناشران بیشتری در زمینه انتشار کتاب‌های صوتی و الکترونیک بودیم و این افزایش توجه همچنان ادامه دارد.
گفتنی است، شیوع کرونا و آغاز دوران قرنطینه ناشران کتاب‌های علمی را به انتشار کتاب‌هایشان از طریق پلت‌فرم‌ها جلب و قانع کرده است.
شریفی معتقد است، دلیل کم بودن رشد کتاب‌ها در این حوزه نسبت به دیگر حوزه‌ها کمبود محتوا و تولید محتوا است. در حقیقت در ژانرهای دیگر کتاب، محتوای جامع‌تری وجود دارد و این نشان‌دهنده آن است که ناشران آموزشی، دانشگاهی و علمی تاکنون استقبال کمتری از نشر الکترونیک داشتند.
55 روز فیدیبو
فیدیبو یکی دیگر از پلت‌فرم‌های انتشار و فروش کتاب‌های الکترونیک و صوتی است که آمار جالبی درباره میزان فروش کتاب‌های علمی داشته است. بنا به آمار دریافتی از تیم فنی این اپلیکیشن فروش کتاب‌های علمی، آموزشی و دانشگاهی در بازه‌ی زمانی اول اسفند تا ۲۵ فروردین ماه یعنی 55 روز، در واقع از آغاز جدی‌تر قرنطینه خانگی نسبت به بازه‌ی زمانی ۵۵ روز قبل‌تر یعنی از ابتدای دیماه تا انتهای بهمن ماه سال گذشته، به لحاظ میزان فروش ۸۹ درصد رشد داشته است. از نظر تعداد کتاب هم رشد ۱۱۸ درصدی را تجربه کرده‌اند.
می‌توان یکی از دلایل این میزان رشد در فروش کتاب‌ها را در میزان تخفیف‌هایی که به کاربران این اپلیکیشن داده شده است، دانست. همچنین در این بازه زمانی ناشران بیشتری برای انتشار کتاب‌های خود به صورت الکترونیک یا صوتی اقدام کردند.
پزشکی‌ها در طاقچه
همچنین محمد صدوقی چندی پیش در گفت‌وگویی که با ایبنا داشته است از افزایش هزار تایی کتاب‌های علمی و دانشگاهی در اپلیکیشن طاقچه خبرداد و معتقد بود با شیوع کرونا ناشران علمی، دانشگاهی و پزشکی بر خلاف گذشته توجه جدی‌تری به انتشار الکترونیکی کتاب‌ها خود داشتند و فروش این دست از کتاب‌ها هم نسبت به چند ماه اخیر بی سابقه بوده است.
وی معتقد بود؛ طبق آمار، در کل از شروع دوران قرنطینه خانگی رشد پنج برابری در بازدیدکنندگان داشته‌اند که این در مورد کتاب‌های علمی هم صدق می‌کند و بیش از هزار عنوان کتاب علمی و دانشگاهی در طاقچه بارگزاری شد.
صدوقی میزان استقبال مردم را در این شرایط به ویژه در ژانر پزشکی و بهداشت فردی قابل توجه می‌داند برای مثال کتاب‌های انتشارات دکتر احمدی جزو پرمخاطب‌ها بوده است. .
پنجشنبه ۲۸ فروردین ۱۳۹۹ - ۱۲:۴۵
نظر شما